Propiska tizimini isloh qilish: yangi imkoniyatlar va istiqbollar

Ma’lumki, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Oliy Majlisga Murojaatnomasi va 2017-2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasini amalga oshirish Davlat dasturiga javoban mas’ul vazirlik va idoralar tomonidan O‘zbekiston Respublikasi qonuni va “Ro‘yxatga olish tizimini isloh qilish to‘g‘risida”gi Vazirlar Mahkamasining qarori loyihasi joylashtirildi.

Yuqoridagi normativ-huquqiy hujjatlar loyihalarida propiska tizimini isloh qilishga qaratilgan bir qator yangiliklar mavjud. Keling, ulardan ba’zilarini ko‘rib chiqaylik.
Shunday qilib, asosiy yangiliklardan biri bu hududlarda ko‘chmas mulk sotib olayotganda Toshkent shahri va Toshkent viloyatida doimiy yashash talabini bekor qilish, shuningdek yangi binolarda uy-joy sotish uchun shartnoma tuzish uchun maxsus davlat boj stavkasini to‘lash.

Shunday qilib, ushbu yangilikka muvofiq, Toshkent shahri va Toshkent viloyatida doimiy yashash huquqiga ega bo‘lmagan fuqarolar mavjud huquqiy to‘siqlar tufayli imkonsiz bo‘lgan yangi binolardan, shuningdek, ikkilamchi bozorda uy-joy sotib olish huquqiga ega bo‘ladilar. Bir tomondan, ushbu islohot poytaxtga ko‘chib o‘tishni istagan, ammo mavjud cheklovlar tufayli uy-joy sotib olish imkoniga ega bo‘lmagan mintaqalar aholisi uchun keng imkoniyatlar va istiqbollarni ochib beradi.

Boshqa tomondan, yuqorida sanab o‘tilgan cheklovlarning bekor qilinishi davlatimiz poytaxtida faoliyat yuritayotgan tashkilotlar va muassasalar uchun ham juda muhimdir, chunki ular katta mehnat bozorini, malakali ishchilarning keng tanlovini ochadilar. Shunday qilib, doimiy yashash joylaridagi islohotlar mamlakatimizda malakali kadrlar etishmasligi muammosini hal qilishga katta hissa qo‘shadi.

Bundan tashqari, ushbu yangilik kuchli raqobat tufayli o‘z bilimlari va ko‘nikmalarini doimiy ravishda oshirishdan manfaatdor bo‘lgan turli sohalarda faoliyat olib boradigan va xizmatlar ko‘rsatadigan ishchilar o‘rtasida mehnat dunyosida raqobatni kuchaytiradi. Ushbu holat, o‘z navbatida, mehnat unumdorligining o‘sishiga, korxonalar, tashkilotlar va muassasalar faoliyatini jadallashtirishga, ularning daromadlari o‘sishiga va kelajakda mamlakat iqtisodiyotining yanada rivojlanishiga olib keladi.

Ushbu sohadagi xorijiy tajribalar haqida gapirganda, Jahon bankining iqtisodchisi Uilyam Zaytsning maqolasini ta’kidlash kerak, u bir qator mamlakatlarda, shu jumladan Fransiyada, Buyuk Britaniyada va AQSHda hech qachon ro‘yxatga olish tizimlari umuman bo‘lmagan va ko‘plab davlatlar (shu jumladan postsovet respublikalari, shuningdek, Janubiy Koreya kabi boshqa davlatlar) aholini ro‘yxatga olish tizimidan butunlay voz kechishdi.

Ushbu sohadagi boshqa yangiliklar bilan bir qatorda, u doimiy ro‘yxatdan o‘tish uchun ariza berish uchun shaxsni avvalgi yashash joyidan mustaqil ravishda bo‘shatish kerak bo‘lgan tartibni, shuningdek, doimiy ro‘yxatga olishdan oldin va keyin harbiy ro‘yxatga olish uchun mudofaa ishlari bo‘limlariga harbiy xizmatga murojaat qilish tartibini bekor qilishni ham nazarda tutadi. Bunday vazifalar idoralararo elektron dastur orqali amalga oshiriladi.

Ushbu yangilik tegishli idoralarga murojaat qilayotganda qizil tasmalarni yo‘q qilish, doimiy yashash huquqini olish (ro‘yxatga olish) uchun turli xil protseduralarni amalga oshirish bilan bog‘liq muammolarni fuqarolarning kundalik tashvishlaridan xalos qilish maqsadida kiritilmoqda, bu esa butun jarayonni osonlashtiradi va soddalashtiradi.

Hukumat qarori loyihasida ko‘zda tutilgan yana bir o‘zgarish shundaki, mulk egasining roziligi bilan vaqtincha yashash joyida ro‘yxatdan o‘tish muddati 1 yildan 5 yilgacha uzaytirilgan. Ushbu o‘zgartirish fuqarolarning vaqtincha yashash joyini ro‘yxatdan o‘tkazish bo‘yicha majburiyatlarini, shuningdek, fuqarolarga 5 yilgacha uzoq muddatli vaqtincha ro‘yxatdan o‘tish uchun murojaat qilish imkoniyatini beradi.

Shunday qilib ushbu sohani isloh qilish orqali quydagi maqsadlarga erishish ko‘zda tutilmoqda:
-Toshkent shahri va Toshkent viloyatida doimiy yashash tizimini takomillashtirish bo‘yicha olib borilayotgan islohotlar doimiy va vaqtincha ro‘yxatga olishni rasmiylashtirish bilan bog‘liq barcha bosqichlarni sezilarli darajada soddalashtirishga qaratilgan;
-doimiy yashash uchun ruxsat olish uchun ariza berishda turli tartiblarni bajarish bilan bog‘liq muammolarni fuqarolarning kundalik tashvishlaridan chetlashtirish;
-mehnat sohasida raqobatning kuchayishi;
-kadrlar etishmasligi va bandlik bilan bog‘liq muammolarni hal qilish;
-odamlarning turmush darajasi va farovonligini oshirish;
- mamlakat iqtisodiy o‘sishini rag‘batlantirish.

“Zamin” yangiliklarini “Facebook”da kuzatib boring