Massachusets texnologiya universiteti geofizik olimi Daniyel Rotman matematik model yordamida XXI asr oxirida Yer sayyorasida global halokat boshlanishini aniqlandi. Bu karbonat angidridning antropogen chiqindilari ko‘payishi bilan bog‘liq uglerod global silsilasidagi o‘zgarishglar oqibatida ro‘y beradi. Maqola Science Advances jurnalida chop etildi, press-reliz «Phys.org» saytiga joylashtirildi.
Rotman oxirgi 450 million yil ichida uglerod geokimyoviy aylanmasidagi o‘zgarishlarni tahlildan o‘tkazib, turlarning yo‘q bo‘lish tezligi odatdagidan yuqoriroq bo‘lgan beshta yirik halokat davrida qayd qildi. U biosfera beqarorlashuvi uglerod silsilasining chetga chiqishi chog‘ida ro‘y berishini aniqladi.
Shu asosda tadqiqotchi okeandagi noorganik uglerod hajmi o‘zgarishini bu o‘zgarish tezligi bilan bog‘laydigan maxsus formula ishlab chiqdi. U fojia ikki holatdan birida ro‘y berishi haqida xulosa qildi. Agar uglerod sekin to‘plansa, turlarning yo‘q bo‘lishi ekotizimlar uning akkumulyatsiyasiga moslasha olmaydigan sharoitda ro‘y beradi. Tezkor, ammo qisqa muddatli akkumulyatsiya ro‘y bergan taqdirda hajm o‘zgarishining kattaligi turlarga salbiy ta’sir ko‘rsatadi.
Manba: «Daryo» “Zamin” yangiliklarini “Youtube”da kuzatib boring
Ctrl
Enter
Xato topdIngizmi?
Iborani ajratib Ctrl+Enter tugmasini bosingMavzuga oid yangiliklar
Ramzan Qodirovning 19 yoshli qizi medal bilan taqdirlandi
Germaniyada maktab o‘quvchilari ommaviy ravishda islom dinini qabul qilmoqda
O‘zbekistonda o‘tgan uch oyda qancha avtomobil ishlab chiqarilgan?
Amerikalik olimlar barcha uchun birdek foydali jismoniy faollik turini aniqladi
Germaniyaning Knauf kompaniyasi Rossiyadan butunlay chiqib ketishini tasdiqladi
Eron prezidenti jiddiy bayonot berdi: «Isroildan hech narsa qolmaydi»
Damas uchun onlayn kontraktatsiya ochiladi
Rossiya dunyodagi birinchi vodorod yoqilg‘ili avtomobilni taqdim etdi