2025 жылғы 26 қарашада Ташкентте өткен үшінші «Еуропа Одағы — Орталық Азия» экономикалық форумы аясында Еуропа Одағының халықаралық әріптестік жөніндегі комиссары Йозеф Сикела екі аймақ арасындағы ынтымақтастықтың экономикалық негіздері ешқашан бүгінгі күндегідей сенімді болмағанын атап өтті. Форумның ашылу салтанатында сөз сөйлеген Сикела Өзбекстанға қонақжайлығы үшін алғыс айтып, бұл форумның биылғы сәуір айында өткен «Еуропа Одағы — Орталық Азия» саммитінің қисынды жалғасы екенін айтты.
«Біз ынтымақтастықты тереңдетуге уәде берген едік. Бүгін біз ортақ күн тәртібін нақты әрекеттерге айналдырып жатырмыз», — деді Йозеф Сикела.
Еурокомиссар Орталық Азия өңірінің ауқымды минералды ресурстар қоры, жас әрі білікті жұмыс күшінің болуы және Шығыс пен Батыс тоғысқан географиялық орналасу сияқты артықшылықтарын ерекше атап өтті. Ал Еуропа Одағы дамыған технологияларды, күшті инвестициялық әлеуетті және өңірлік интеграция бойынша тәжірибесін ұсынады.
Еуропа Одағы әлі де Орталық Азияның екінші ірі сауда әріптесі, ең үлкен инвесторы және даму саласындағы негізгі доноры мәртебесін сақтап келеді. Өткен жылы өзара сауда көлемі шамамен 3%-ға артқан болса да, бұл әлі де жеткіліксіз екенін айтты Сикела.
Ол сондай-ақ кеңейтілген әріптестік және ынтымақтастық туралы келісімдерге ерекше назар аударды. Қазақстанмен жасалған келісімнің күшіне енуінен кейін айтарлықтай нәтижелер тіркелсе, жақында Өзбекстан, Тәжікстан және Қырғызстанмен де осындай келісімдер жасалған немесе іске қосылған.
«Бұл келісімдер сауда, экономиканы әртараптандыру және тұрақты өсу үшін жаңа мүмкіндіктер ашады, бұл барлығымызға пайдалы», — деді Еурокомиссар. Форумда инфрақұрылымды дамыту мәселесі де басты тақырыптардың бірі болды.
Сикела Еуропа Одағының жаһандық инфрақұрылым бастамаларына жауабын білдіретін «Global Gateway» («Жаһандық портал») стратегиясы жайлы толық ақпарат берді. Орталық Азияда осы стратегия аясында 12 миллиард еуро көлеміндегі инвестициялық пакет құрылған.
Бұл қаражаттар көлік жолақтары, маңызды минералды ресурстар, сандық байланыс, су, энергетика және климат салаларындағы жобаларға бағытталады. Еурокомиссар Еуропа үшін тек шикізат емес, сонымен қатар өңірде жасалатын қосымша құн да маңызды екенін атап өтті.
Бұл минералды ресурстарды орнында өңдеу, энергетика мен көлікті жаңғырту арқылы шығындар мен қалдықтарды азайту, сондай-ақ инвестиция үшін тартымды орта құруды қамтиды. Форум аясында маңызды минералды ресурстар бойынша алты жаңа келісім жасалғаны жарияланды.
Бұл келісімдер ашықтықты, жауапкершілікті және жобаны әзірлеу кезіндегі ынтымақтастықты қарастырады. Еуропа тәжірибесін негізге ала отырып, Сикела аймақ елдерін институттарды нығайтуға және өзара экономикалық үйлесімділікті жалғастыруға шақырды.
«Еуропа жетістіктерге ондаған жылдар бойы сенім мен инвестиция арқылы жетті», — деді ол. «Банк қарым-қатынасындағыдай, ең жақсы келісімдер ұзақ мерзімді болып, барлық тараптарға шынайы пайда әкелетін келісімдер болып табылады.
Бүгінгі форум дәл осындай өзара тиімділік туралы болсын және оны шынайы іске асырайық», — деп аяқтады өзінің сөзін Йозеф Сикела.
«Меҳмон» тобындағы келушілер бұл жарияланымға пікір қалдыра алмайды.
