Putin, Batı'nın 30 günlük ateşkes teklifine nasıl yanıt verdi?

Vladimir Putin, 11 Mayıs gecesi yaptığı açıklamada, Ukrayna ve Batılı müttefiklerinin yeni 30 günlük ateşkes ilan etme teklifini kabul etmedi ve Kiev'i Moskova tarafından daha önce ilan edilen kısa süreli ateşkesleri bozmakla suçladı.

Putin, uzlaşma meselesinin 15 Mayıs’ta İstanbul’da yapılması planlanan olası doğrudan müzakerelerde ele alınmasını önerdi. Rusya Devlet Başkanı’na göre, Moskova bu görüşmelere ön koşulsuz katılmaya hazır.

Putin’in teklifi, aslında 2022 yılında başarısızlıkla sonuçlanan format ve sürece geri dönülmesi anlamına geliyor.

Vladimir Putin’in Kremlin’de gazetecilere yaptığı gece açıklamasından anlaşıldığına göre, Moskova Ukrayna’nın yeni, ön koşulsuz 30 günlük ateşkes teklifini fiilen reddetmiş durumda.

Putin, Kiev’i Kremlin’in daha önce ilan ettiği tüm ateşkesleri — 2025 yılının Mart–Nisan aylarındaki “enerji ateşkesi”, Nisan ayındaki “Paskalya ateşkesi” ve Moskova tarafından 8–10 Mayıs için ilan edilen üç günlük ateşkesi — bozmakla suçladı. Ukrayna bu suçlamaları defalarca reddetti ve ateşkesi bozan tarafın bizzat Moskova olduğunu vurguladı.

Kiev’in 12 Mayıs’tan itibaren en az 30 gün süreyle kara, hava ve denizdeki tüm askeri faaliyetleri tamamen ve koşulsuz olarak durdurma teklifi, Ukrayna’da düzenlenen “gönüllüler koalisyonu” zirvesi ile Fransa, Birleşik Krallık, Polonya ve Ukrayna liderlerinin Donald Trump ile gerçekleştirdiği ortak telefon görüşmesinin ardından Kiev’de duyurulmuştu. ABD Başkanı da Moskova’dan “tam ve koşulsuz ateşkes” talep edilmesi kararını desteklemişti.

Ateşkes fikrini reddeden Putin, Kiev’e “hiçbir ön koşul olmaksızın” doğrudan müzakerelere yeniden başlanmasını önerdi.

Bunun 15 Mayıs’ta İstanbul’da olabileceğini belirtti Putin, Kremlin’de gazetecilere konuşurken.

Putin’e göre, yeni müzakereler 2022 yılındaki İstanbul görüşmelerinin devamı niteliğinde olmalı.

“Hiç vakit kaybetmeden, İstanbul’da… görüşmelerin durdurulduğu yerden başlamayı teklif ediyoruz,” dedi Putin ve o zaman uzlaşma ile sonuçlanmayan müzakereleri Ukrayna tarafının yarıda kestiğini ekledi.

Putin, 11 Mayıs Pazar günü bu girişimi Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmeyi planladığını da bildirdi. 2022 yılında da Erdoğan, Kiev ile Moskova arasında arabuluculuk yapmıştı.

“Görüşmeler sırasında yeni bir ateşkes, yeni bir barış anlaşması konusunda anlaşmak da mümkün olabilir,” dedi Putin ve artık “top Ukrayna tarafında” diye ekledi.

Kendisi görüşmeler sırasında ateşkes ilan edilmesini önermedi.

Aynı zamanda, Rusya Devlet Başkanı daha önce defalarca söylediği sözleri tekrar etti:

“Ukrayna ile ciddi müzakereler yürütmeye hazırız, bu müzakerelerin anlamı, çatışmanın esas nedenlerini ortadan kaldırmaktır.”

Ayrıca, ateşkesin Kiev’in yeniden silahlanma, asker eğitimi ve diğer hazırlık imkanlarını da ortadan kaldırması gerektiğini hatırlattı. Mart ayında, Moskova’nın olası bir ateşkese yönelik tutumunu ilk kez yorumlarken, Putin benzer şartları gündeme getirmişti.

“Biz de bunu istiyoruz, ama bazı incelikler var,” demişti o zaman, Moskova’nın ateşi durdurması için gerekli koşulları kastederek.

Ukrayna ve Batılı müttefikleri bu talepleri kabul edilemez olarak nitelendiriyor çünkü böyle bir durumda Kiev’in fiilen silahsızlandırılması gerekecek.

Putin’in konuşması Moskova saatiyle yaklaşık 01:30’da başladı ve yaklaşık 20 dakika sürdü — bu, Putin’in Moskova’da gerçekleştirdiği en geç kamuoyu açıklaması olabilir. Kısa bir süre sonra, Ukrayna’daki izleme kanalları Rus saldırı dronlarının 8–10 Mayıs’taki kısa aradan sonra yeniden Ukrayna semalarına girmeye başladığını bildirdi.

Kiev ne önermişti?

Putin’in açıklaması, Ukrayna’daki müttefik ülkelerin liderlerinin “Gönüllüler Koalisyonu” adı altındaki zirvesinden birkaç saat sonra yapıldı. Beklenen şartlara rağmen Kremlin, zirvenin sonuçları hakkında yorum yapmadı: zirve sonunda Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, 12 Mayıs’tan itibaren en az 30 gün sürecek olan tam ve koşulsuz ateşkes talebini açıkladı.

Zirveye katılmak üzere 10 Mayıs sabahı Ukrayna’nın başkentine Almanya Şansölyesi Friedrich Merz, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer ve Polonya Hükümeti Başkanı Donald Tusk gelmişti. Zelenskiy ile yapılan görüşmelerin ardından beş lider, girişimlerini ABD Başkanı Donald Trump ile telefonla görüştü; Trump da Moskova’ya yönelik taleplerini destekledi.

“[Putin] gerçekten barış hakkında konuşuyorsa, bunu gösterme fırsatı var. ‘Eğer’ ve ‘ama’ demeyi, şartları ve ertelemeleri bırakmak gerekiyor,” dedi Starmer zirve sonunda.

Eğer Moskova kabul etmezse, Avrupa ve ABD yeni yaptırımlar uygulamaya hazır, diye söz verdi Macron.

Batılı liderler, şu ana kadar Putin’in 30 günlük ateşkesi reddetmesine dair herhangi bir yorum yapmadılar. Telegram’da «Zamin»i takip edin!