Trump yönetiminde Ukrayna’ya yönelik tutum değişti

ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, Ukrayna’ya yönelik tutumunu değiştirmeye başladı, diye yazıyor İngiltere’deki Financial Times gazetesi 14 Mayıs tarihli haberinde.

7 Mayıs’ta Washington’da düzenlenen dış politika forumunda ABD Başkan Yardımcısı J.D. Vance’e Ukrayna hakkında soru sorulduğunda, diplomatlar onun her zamanki gibi Kiev’i eleştirmesini beklemişlerdi, ancak “tamamen farklı şeyler duydular.” Vance, Rusya’nın Ukrayna’daki savaşı durdurmak için öne sürdüğü talepler hakkında konuşarak şöyle dedi: “Bizim görüşümüze göre, onlar çok fazla şey istiyorlar.” Ertesi gün Vance, Fox News televizyonuna verdiği röportajda bu görüşünü yineledi ve “Rusya, henüz işgal etmediği toprakların ona verilmesini bekleyemez” diye ekledi.

Gazeteye göre, Amerikalı yetkililer, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e karşı giderek daha fazla tahammülsüzlük göstermeye başladı, çünkü “barış yolundaki en büyük engelin [Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir] Zelenski değil, Rusya lideri olabileceği yönündeki şüpheler artıyor.” FT, ABD’nin artık Putin’i Rusya-Ukrayna savaşında ateşkesi engelleyen ana faktör olarak görmeye başladığını, çünkü Rus liderin uzlaşmaya yanaşmadığını yazıyor.

“Amerikalıların şöyle basit bir fikri vardı – hadi Rusya’yı etkileyelim, Zelenski’ye baskı yapalım ve bir anlaşmaya varalım. Görüldü ki Rusya’yı etkilemek tek başına yeterli değilmiş,” dedi Alman diplomat, Almanya’nın ABD eski büyükelçisi Wolfgang Ischinger. O, Vance’in Rusya hakkındaki görüşünü değiştirmesinden ve ABD ile Avrupa’nın tutumlarının yakınlaşmasından memnuniyet duyduğunu vurguladı. Bununla birlikte Ischinger, Amerikan başkan yardımcısının “bir sonraki mantıklı adımı atmadığını” ve Rusya’ya yönelik “vidaları sıkma” zamanının geldiğini belirtmediğine de dikkat çekti.

Gözlemcilerin görüşüne göre, Rusya’nın uzlaşmazlığı Donald Trump’ı öfkelendiriyor. “Sözlerinde bir pişmanlık hissediliyor. Muhtemelen, fazla şey verdiğini ve karşılığında hiçbir şey alamadığını anlıyor,” dedi ABD’nin Rusya’daki eski büyükelçisi Michael McFaul.

2006-2009 yılları arasında ABD’nin Ukrayna’daki büyükelçisi olarak görev yapan başka bir Amerikalı diplomat William Taylor’a göre, Trump Putin’in “ABD’nin dostu olmadığını” fark etti. “Ona güvenilemez... Ciddi müzakereler yürütmüyor, şeklinde bir anlayış ortaya çıktı,” dedi Taylor.

“Trump, Putin’in işbirliğine hazır olmadığını açıkça görüyor. Ama bunun sonucunda Putin’e ciddi bir baskı uygulanacağına dair emin değilim,” dedi ABD’nin 46. Başkanı Joe Biden’ın Ulusal Güvenlik Konseyi’ndeki Rusya başdanışmanı görevinde bulunmuş olan Carnegie Vakfı çalışanı Eric Green.

ABD ile Ukrayna arasındaki ilişkiler, Şubat ayında Beyaz Saray’ın Oval Ofisi’nde Donald Trump ile Volodimir Zelenski arasında yaşanan tartışmadan bu yana normale dönmüş durumda. Financial Times, ilişkilerin yeniden kurulmasına taraflarca imzalanan maden kaynaklarıyla ilgili anlaşmanın büyük ölçüde yardımcı olduğunu belirtiyor. Ukraynalı yetkililere göre, bu anlaşma sayesinde ABD’nin Ukrayna savunmasını desteklemeye devam etme olasılığı yüksek. “Artık Trump oyunun içinde,” diyor Ukraynalı yetkililerden biri.

Bununla birlikte, “Trump gerçekten Ukrayna’ya sempati duymaya mı başladı yoksa Rusya’nın itaatsizliği nedeniyle cezalandırılmaya hazır olduğunu mu gösteriyor?” diye soruyor gazete. Batılı birçok lider ve ayrıca Trump’ın özel temsilcisi Keith Kellogg, Putin’in Rusya ile Ukrayna arasında doğrudan müzakereler yürütme ve askeri operasyonları durdurmama teklifini eleştirdi (Batı ve Ukrayna bunu talep ediyor), ancak Trump “Putin’in hamlesini takdir etti.”

Uzmanlara göre, Rusya, Trump’ın Ukrayna’daki krizi barışçıl yollarla çözme konusundaki sabrının tükenmesini bekliyor. “Putin uzun sürecek bir oyun oynuyor ve zamanın kendi lehine olduğunu düşünüyor. O, Trump’ın ilgisinin azalmasını, Amerikalıların askeri yardımı durdurmasını ve bunun sonucunda Ukrayna ordusunun zayıflamasını bekliyor,” dedi ABD’nin Rusya’daki eski büyükelçisi Michael McFaul.

Diğer bazı görüşlere göre, son haftalarda Trump’ın Ukrayna’dan vazgeçme riski azaldı. Uluslararası İlişkiler Konseyi üyesi ve Ulusal Güvenlik Konseyi’nde Rusya konusunda eski kıdemli direktör olarak görev yapan Thomas Graham, Trump’ın Ukrayna meselesini önceden çözmeden, en büyük hedeflerinden biri olan Rusya ile ilişkileri yeniden kurmayı başarmasının zor olacağını söyledi. “Ortada çok fazla şey var. Evet, Ukrayna’dan vazgeçebilir, ama eğer bunu yaparsa, bu bir başarısızlık gibi görünecektir,” dedi Graham.

Fotoğraf: Anna Moneymaker / Getty Images

Haberler