Özbekistan’da son on yıl içinde Basalt Uzbekistan şirketler grubu tarafından yenilikçi bazalt malzemeleri üretimine uzmanlaşan sekiz fabrika kuruldu. Basalt Uzbekistan’ın mühendis-teknoloğu Ahmadjon Yusupjanov, sektörün gelişimi, standartların hayata geçirilmesi ve bazaltın geleceğin malzemesi olarak kullanım perspektifleri hakkında bilgi verdi.
Bazalt – volkanik kökenli doğal bir taş olup lavın katılaşması sonucu oluşur. Onun yatakları tüm ülke genelinde, özellikle de Cizzah vilayeti ve Karakalpakistan’da, antik volkanların bulunduğu bölgelerde mevcuttur.
Bu taştan ısı ve ses yalıtımı, kompozit donatı ve donatı ağları, borular, jeoaglar, teknik dokumalar ve yangına dayanıklı kaplamalar üretilmektedir. Dayanıklılığı, uzun ömürlülüğü ve çevresel güvenliği sayesinde bazalt, inşaat sektöründe giderek daha fazla talep görüyor.
Özbekistan’da modern bazalt teknolojilerinin gelişimi 2015 yılında başladı. Bu teknolojilerin ana yönü kesintisiz bazalt lifi üretimidir.
Asıl bu ürün, tüm ürün yelpazesinin temelini oluşturur. Taşı ince ve dayanıklı bir lif haline getirmek başlı başına büyük bir teknolojik başarıdır.
Bu temel üzerine yeni alanlar, örneğin bazalt yünü, kompozit borular ve donatı, dokumalar üretimi için yol açıldı. 2024 yılında iki büyük fabrika faaliyete geçti: şubat ayında kompozit boru üreten bir fabrika, yıl sonunda ise bazalttan teknik dokuma üreten bir fabrika hizmete başladı.
Şu anda Basalt Uzbekistan şirketler grubu fabrikalarında bazalt mıcır ve kum, lifler, kesintisiz ve bükülmüş lifler, kompozit donatı, donatı ağları ve borular, ayrıca bazalt yalıtım malzemeleri üretiliyor. Sekiz fabrikamız uluslararası, özellikle Avrupa standartlarına uygun olarak faaliyet göstermektedir.
2023’ten itibaren Avrupa Birliği standartlarına tamamen uygun bazalt jeoagları üretmeye başladık, 2024’te ise kompozit donatılar Avrupa’da sertifikalandırıldı. Üretimde olan ürünlerin kalitesi, teknolojik hattın bir parçası olan laboratuvarlarca düzenli kontrol ediliyor ve ayrıca bağımsız uluslararası denetimlerle de doğrulanıyor.
Bazalt jeoagları yol inşaatında yaygın olarak kullanılıyor, yol temellerini güçlendiriyor ve kaplama deformasyonunu önlüyor. Bu da otoyolların ömrünü uzatarak bakım maliyetlerini azaltıyor.
Bizim temel önceliğimiz – üretilen ürünlerin yüksek kalitesini sağlamak ve ulusal standartları oluşturmaktır. Normatif tabanı geliştirmek ve yeni standartları hazırlamak için İmar ve Konut-Komünal Hizmetler Bakanlığı, Su İşleri Bakanlığı, SQB Testing ve AR-GE Merkezi ile diğer ilgili araştırma kuruluşlarıyla aktif iş birliği yapıyoruz.
Günümüzde bazalt jeoagları ve bazalt kompozit boruların kullanımıyla ilgili teknolojik talimatlar hazırlanmış durumda, ayrıca bazalt malzemelerinin avantaj ve özelliklerini dikkate alarak mevcut on beş inşaat standardına değişiklik teklifleri hazırlandı. Uzbekistan, bazalt teknik dokumalar için ulusal standart geliştiren ilk ülkedir.
Diğer ülkelerde bu tür standartlar yok – üretim sadece teknik şartnamelerle düzenleniyor. Bizim ana hedefimiz – iç pazarı yüksek kaliteli inşaat ve kompozit malzemeleriyle sağlamak.
Bu malzemeler ithalatı ikame eden, yerli ve yabancı standartlara uygun ürünlerdir. İhracat coğrafyasına gelince, ürünlerimizi Avrupa ülkelerine, Amerika’ya ve BDT ülkelerine ulaştırıyoruz.
