Mıknatıs, Ukrayna'da askerlerin hayatını kurtarmaya yardımcı oluyor

Ukrayna’daki savaş cephesinde modern tıp her gün yeni sınavlarla karşı karşıya. Askeri tıbbın ön saflarında artık basit ama hayati öneme sahip bir araç — mıknatıslı ekstraktör — askerlerin hayatını kurtarıyor.

Ukraynalı asker Serhiy Melnik’in kalbine drone saldırısı sırasında saplanan metal parça tam da bu cihaz yardımıyla çıkarıldı. Bu teknoloji, geleneksel cerrahi yöntemlerin aksine, kalbe büyük kesiler yapmadan girilmesini ve riski azaltmayı sağladı.

Serhiy’nin hikayesi birçok askerin trajedisine benziyor. “Bu parça böbreğimi çizip geçti, akciğerimi delip kalbime saplandı,” diyor. Başta nefes darlığı sandığı durum, aslında kalpteki ciddi bir yaralanmaymış.

Doktor Serhiy Maksimenko liderliğindeki kalp cerrahları ekibi, mıknatıs uçlu ekstraktörle bu tehlikeli parçayı başarıyla çıkardı. “Kalbi açmaya gerek yok,” diyor doktor. “Küçük bir kesikle mıknatıslı aleti yerleştiriyoruz ve metali çekip çıkarıyoruz.”

Bugüne kadar bu yöntemle 70’ten fazla kalp ameliyatı yapıldı.

Bu icadın arkasında, eskiden avukat olan ve şimdi orduya gönüllü destek veren Oleh Bykov bulunuyor. 2014’ten beri cephedeki doktorlarla iletişim halinde olan Bykov, onların ihtiyaçlarını araştırmış. Bu talepler doğrultusunda mikrocerrahi için ince, kemikler için güçlü, karın boşluğu için esnek modeller gibi çeşitli mıknatıslı ekstraktörler geliştirilmiş.

Oleh’e göre, mıknatıs yardımıyla şarapnel parçaları hızlı ve hassas şekilde tespit edilebiliyor. Bu da büyük kesikleri ve kan kaybını azaltıyor.

“Kalem gibi basit bir ekstraktörle büyük bir çekici bile kaldırabilirsiniz,” diye gösteriyor Oleh.

Şu anda bu cihaz resmî olarak sertifikalı değil. Ancak Ukrayna Sağlık Bakanlığı savaş durumu nedeniyle bu tür cihazların kullanımına izin veriyor. Bykov ise bu durumu yasal hale getiremese de gerekli bir çözüm olarak görüyor: “Eğer bu bir suçsa, sorumluluğu almaya hazırım. Ama o zaman bu cihazı kullanan tüm doktorlar da sorumlu tutulmalı,” diyor gülümseyerek.

Savaş bölgelerinde yılların tecrübesine sahip Britanyalı doktor David Nott da bu fikri destekliyor. “Savaşta insan hayatını kurtarmak için gereken her şeyi yaparsınız. Bu tür araçlar Gazze gibi başka savaş bölgelerinde de faydalı olabilir,” diyor.

Bugün itibarıyla, Ukrayna genelinde 3.000’den fazla mıknatıslı ekstraktör dağıtılmış durumda. Hem askeri sahra hastanelerinde hem de büyük şehir hastanelerinde kullanılıyorlar.

Serhiy’nin eşi Yuliya, bu teknolojiyi hayatı kurtarılan herkes adına takdir ediyor: “Bu cihazı icat eden insanlara teşekkür ediyorum. Sayelerinde eşim hâlâ bizimle,” diyor gözyaşlarıyla.

Savaş, modern tıbbı yeni yaklaşımlar geliştirmeye zorluyor. Ukrayna’da geliştirilen mıknatıslı ekstraktör teknolojisi — sadeliği, etkinliği ve hayat kurtarmadaki rolüyle — sadece bir icat değil, aynı zamanda bir umut simgesi hâline geldi. Telegram’da «Zamin»i takip edin!