İsrail’in “Demir Kubbe”si neden İran füzelerini durduramıyor?

Son haftalarda Orta Doğu’da, özellikle İsrail ve İran arasında yaşanan askeri gerilim, uluslararası kamuoyunun dikkatini çekti. Her iki ülkenin saldırı ve savunma yeteneklerinin test edildiği bu süreçte, yıllardır gururla “yenilmez” olarak gösterilen İsrail hava savunma sistemlerinin sınırları ve olanakları ciddi şekilde sınandı. Özellikle İran’ın uzun menzilli ve hipersonik füzelerle yaptığı son saldırılar sonrasında, şu soru daha da önemli hale geldi: dünyaca ünlü “Demir Kubbe” (Iron Dome) sistemi, neden İran füzeleri karşısında zayıf kaldı?

İran’ın füze cephaneliği ve imkanları

Bilindiği üzere İran, son on yıllarda füze sanayisini ciddi şekilde geliştirdi ve bugün ülkenin elinde farklı menzillere sahip onlarca füze bulunuyor. Son saldırılarda ise Tahran, Tel Aviv ve Hayfa gibi İsrail’in büyük şehirlerine yüksek hız ve isabetle darbe vurabilen hipersonik ve balistik füzeler kullandı. Özellikle “Emad”, “Kadr” ve “Hayber Şekan” gibi füzeler sadece menziliyle değil, isabeti ve tahrip gücüyle de dikkat çekiyor.

^{“Emad” füzesi
Fotoğraf: IslamicWorldNews}
2015 yılında İran tarafından üretilen “Emad” balistik füzesi, 1.700 km’ye kadar uçup, 10 metreye kadar hassasiyetle hedefi vurabiliyor. Bu füze nükleer veya başka ağır savaş başlığıyla donatılabiliyor ve burun kısmı özel konik şekilde tasarlanmış, savaş başlığının havada patlamasını sağlıyor. Bu, kimyasal veya elektromanyetik darbe gibi tehditlerin daha etkili iletilmesini sağlıyor.

Ayrıca “Kadr” füzeleri 1.600–2.000 km menzile kadar uçup, 650–1.000 kg ağırlığında patlayıcı taşıyabiliyor. Bu tür füzeler birkaç farklı versiyonda üretiliyor ve her biri belirli mesafedeki hedefleri vurabiliyor. Örneğin, “Kadr C”, “Kadr H” ve “Kadr F” türleri menziliyle ayrılıyor.

En modernlerden biri — “Hayber Şekan”, 2022’de tanıtıldı ve katı yakıtla çalışıyor; 1.450 km’ye kadar doğrudan darbe vurabiliyor. Hassasiyeti 30–40 metre ve 550 kg savaş başlığı taşıyabiliyor. “Hayber Şekan” füzesi, hipersonik ve uçuş sırasında defalarca rota değiştirebilen bir cihaz olarak öne çıktı.

İsrail’in çok katmanlı savunma sistemi

İsrail’in askeri sanayisi, dünyadaki en teknolojik gelişmişlerden biri olarak kabul ediliyor ve ülke hava savunma sistemlerine büyük bütçe, modern bilimsel çalışmalar ve uzun yılların tecrübesini harcadı. İsrail’in savunma sistemi birkaç seviyeden oluşuyor; bu sistemler arasında Arrow (Ok), David’s Sling (Davud’un Sapanı) ve Iron Dome (Demir Kubbe) ayrı önem taşıyor.

^{“Demir Kubbe”, “Ok” ve “Davud’un Sapanı”}
— Arrow (Ok) sistemi, özellikle uzun menzilli, balistik ve hipersonik füzelere karşı geliştirildi. Bu sistemdeki her füze birkaç milyon dolar değerinde ve ana görevi, düşman füzelerini atmosfer dışında, yani yüksek katmanlarda vurmak.

— David’s Sling (Davud’un Sapanı) ise 40–300 km menzildeki taktik füzeler, dronlar, seyir füzeleri ve hatta düşman uçaklarına karşı etkili şekilde çalışır. Bu sistem 2017’den beri faaliyettedir ve amacı orta ve uzun menzilden fırlatılan füzeleri imha etmektir.

— Iron Dome (Demir Kubbe) ise kısa menzilli füze ve top mermilerini durdurmak için tasarlanmış olup, 4 km’den 70 km’ye kadar olan alanda faaliyet yürütür. Bu sistem, İsrail’e yakın bölgelerden atılan füze ve mermilerden halkı ve önemli tesisleri korumada büyük başarı sağlamıştır.

Neden “Demir Kubbe” İran füzelerine karşı mücadele edemiyor?

Şu anda dünya kamuoyunu ilgilendiren temel soru şudur: Neden “Demir Kubbe” gibi ünlü bir sistem hipersonik ve balistik füzelere karşı etkisiz kaldı? Meselenin çözümü onun teknik özelliklerindedir. Iron Dome esas olarak kısa mesafeye atılan mermi ve füzeleri yakalamak için tasarlanmıştır. O, balistik veya hipersonik füze gibi yüksek hız ve uzun menzile sahip silahlara karşı amaçlanmamıştır.

^{“Demir Kubbe”nin çalışma süreci
Foto: thenightly.com}
Bundan başka, İran son saldırılarda “glayder cihazı” olarak adlandırılan bir aygıt kullandı — bu cihaz füze fırlatıldıktan sonra rotasını birkaç kez değiştirme imkanı sağlar ve İsrail’in savunma sistemlerini şaşırtır. Bu nedenle, Arrow ve David’s Sling gibi üst seviye sistemler birçok füzeyi atmosferde vurabilmiş olsa da, bazı füzeler yine de hedefe ulaştı ve kayıplar da oldu.

Ünlü askeri analistlerden biri olan Sergey Migdal’ın vurguladığına göre, İran balistik füzeleri atmosfer dışına çıkıp oradan kinetik enerjiyle yüksek hızda aşağı iner ve Iron Dome sistemi böyle silahları yakalayamaz. Sadece Arrow ve ABD’de üretilen THAAD sistemleri bu tür tehdide karşı durabilir. Migdal’a göre, işte bu sistemler olmasaydı İsrail’in merkezi şehirleri çok daha büyük yıkıma uğrayabilirdi.

İsrail Savunma Ordusu basın sözcüsü Anna Ukolova da bu konuya açıklama getirdi: “Ülkemizin havası çok katmanlı savunma sistemiyle kaplı, fakat hiçbir sistem %100 garanti vermez. İsrail askeri sanayisi İran silahlarına karşı sürekli olarak yenileniyor, fakat modern tehditler karşısında tüm savunma sistemleri aynı derecede etkili olamaz.”

Mevcut durum ve perspektifler

Son saldırılarda İsrail’de 24 kişinin hayatını kaybettiği, 640 kişinin çeşitli yaralanmalar aldığı resmi olarak kaydedildi. İran tarafı ise füze cephaneliğini daha da geliştirerek, menzili 1.500 km’den 2.000 km’ye kadar olan çeşitli tipte balistik füzeler üretmeye devam ediyor. Bunlar arasında “Fattah-2” gibi hipersonik modeller de var ve bunların hızı, manevra yeteneği İsrail savunma sistemleri için ciddi bir sınav teşkil ediyor.

Bugün İsrail’in dünyadaki en gelişmiş olarak kabul edilen hava savunma sistemleri, modern balistik ve hipersonik füzelere karşı koymada ciddi teknik, maddi ve zaman baskısıyla karşı karşıya. Yani, her sistem sınavda, modern tehditler ise gün geçtikçe artıyor. Bu nedenle, gelecekte İsrail ve diğer ülkeler bu tehditler karşısında daha da güçlü ve akıllı savunma mekanizmaları geliştirmek zorunda kalacaklar.

Sonuç

İsrail ve İran arasındaki bu karşıtlık sadece bölgesel güvenlik değil, aynı zamanda küresel askeri teknolojilerin gelişimi için de büyük bir ders ve analiz kaynağıdır. “Demir Kubbe” ve diğer sistemler gelecekte daha da geliştirilecek, fakat mevcut modern füzeler ve hipersonik silahlar, herhangi bir savunma mekanizması için ciddi bir sınav olmaya devam ediyor. Telegram’da «Zamin»i takip edin!