Hindistan ve Orta Asya cumhuriyetleri arasındaki savunma ve güvenlik alanındaki stratejik iş birliği, tarihsel bağların karmaşık bir matrisine, ortak güvenlik endişelerine, bölgesel jeopolitik dinamiklere ve istikrar ve kalkınmaya yönelik karşılıklı çabalara dayanmaktadır. Temel olarak, bu iş birliği, terörizm ve aşırılığa karşı mücadelede, uyuşturucu kaçakçılığı ve siber saldırılar gibi ulusötesi tehditlere karşı mücadelede, Avrasya'daki büyük güçlerin etkisini dengelemede ve bağlantıları ve bölgesel entegrasyonu ilerletmek için coğrafi ve tarihsel bağlantıları kullanmada çıkarların birleştirilmesiyle şekillenmektedir. Bu itici güçler, Hindistan'ın neden Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan ile daha derin savunma ve güvenlik ilişkilerine öncelik verdiğini açıklamakla kalmıyor, aynı zamanda bölgesel barış ve istikrarı sağlamak için daha geniş bir stratejinin bir parçası olarak bu işbirliğini artırma çağrısını da haklı çıkarıyor.
Hindistan-Orta Asya'nın savunma ve güvenlik alanındaki stratejik işbirliğinin ana itici güçlerinden biri, terörizm ve İslamcı radikalleşme konusundaki ortak endişedir. Orta Asya'nın güvenlik durumu hala kırılgan olan Afganistan'a yakınlığı, hem Hindistan'ı hem de Orta Asya devletlerini sınır ötesi aşırılık yanlısı hareketler için savunmasız bir konuma sokmaktadır. Hindistan'ın dış politikası, bu tehditleri azaltmak için geniş komşusuyla etkileşime giderek daha fazla odaklandı ve Orta Asya ülkeleri terörizmle mücadelede kendi kapasitelerini güçlendirmeye yardımcı olacak ortaklıklar aradı. Her iki taraf da, ekonomik kalkınma ve yabancı yatırım beklentilerinin temelini oluşturan bölgesel istikrar için terörizm, radikalleşme, silah ve uyuşturucuların yasadışı akışı ile mücadele gerekli olduğunu kabul etmektedir. Tehdit algılamalarındaki bu uyum, terörizmle mücadele diyalogları, istihbarat paylaşımı ve ortak eğitim girişimleri gibi alanlarda somut bir iş birliğine dönüştü.
Uluslararası, geleneksel olmayan güvenlik zorluklarını, özellikle de siber tehditleri ele alma zorunluluğu, terörizmle yakından bağlantılıdır. Dijital altyapılar ulusal kalkınmanın temeli haline geldikçe, hem Hindistan hem de Orta Asya devletleri kritik altyapı ve yönetim sistemlerine tehdit oluşturan gelişmiş siber saldırılarla karşı karşıyadır. Hindistan tarafından düzenlenen 2025 Kasım 2025 Stratejik Siber Eğitim, tüm beş Orta Asya cumhuriyetinin siber güvenlik kurumlarını ve ulusal bilgisayar acil müdahale ekiplerini bir araya getirdi ve bu da siber suçlarla mücadele etmek ve direnci artırmak için teknik kapasite ve politika çerçevesini oluşturma konusundaki kolektif bağlılığı vurguladı. Bu alıştırma, modern güvenlik işbirliğinin yalnızca geleneksel askeri alanlarla sınırlı olamayacağını, aynı zamanda işbirliğinin güven oluşturduğu ve kolektif savunma kapasitesini artırdığı siber uzay ve yapay zeka gibi yeni alanları da içereceğini kabul etmenin altını çizmektedir.
Bir diğer büyük itici güç, Orta Asya'nın büyük güç rekabetinin merkezinde yer aldığı gelişen Avrasya jeopolitik bağlamıdır. Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) gibi bölgesel güvenlik çerçeveleri, çok taraflı iş birliğini geliştirmek için fırsatlar sunmaktadır. Hindistan'ın savunma ve güvenlik alanında Orta Asya ile etkileşimi, stratejik özerklik konusundaki daha geniş dış politikasını tamamlayan çok yönlü bir boyut katmaktadır. Hindistan'ın Orta Asya'ya doğrudan kara erişimi olmamasına rağmen, bölgesel güvenlik diyaloglarında temel temsilini sağlamak için çok taraflı platformlardan ve ikili ilişkilerden yararlanmaktadır.
Orta Asya'daki beş devletin savunma bakanlarının yakın zamanda ilk kez bir araya gelmesi ve Birlik 2025 ortak askeri eğitimini gerçekleştirmesi, bu devletlerin daha büyük güçlerle ilişkilerini dengelerken bile, kolektif güvenlik çerçevelerini güçlendirmeye yönelik bölgesel bir ivmeyi yansıtmaktadır.[] Ayrıca, yıllık Hindistan-Orta Asya Ulusal Güvenlik Danışmanları diyaloğu kritik bölgesel sorunları çözmeye ve çok taraflı işbirliğini geliştirmeye yardımcı olur. Ayrıca, Hindistan, etkileşimi iyileştirmek için KazInd (Kazakistan), Khanjar (Kırgızistan) ve Dustlik (Özbekistan) gibi askeri eğitimler yürütüyor. Bu ortam, Hindistan'ın güçlerin istikrarlı dengesini sürdürmek ve herhangi bir dış aktörün bölgede hakim olmasına izin vermeme konusunda ortak çıkarlara dayalı bağları derinleştirmesi için bir fırsat yaratmaktadır.
Bölgesel bağlantı ve altyapı geliştirme, savunma ve güvenlik iş birliğine de katkıda bulunur. Orta Asya'nın denize erişilemez coğrafyası, bağlantı girişimlerini ekonomik entegrasyon ve stratejik iş birliği için kritik hale getirir. Aşkabat Anlaşması ve Uluslararası Kuzey-Güney Ulaşım Koridoru (INSTC) gibi projeler Orta Asya'yı Güney Asya, Orta Doğu ve Avrupa ile bağlamayı amaçlamaktadır. Hindistan'ın 2018'de Aşkabat Anlaşması'na katılması ve ulaşım koridorlarına aktif katılımı, geleneksel kesinti noktalarını atlayan ve ekonomik karşılıklı bağımlılığı artıran kara bağlantılarını kolaylaştırma konusundaki ilgisini vurgulamaktadır. Bu girişimler ekonomik bir niteliğe sahip olsa da, doğrudan güvenlik etkileri vardır: bağlantıların iyileştirilmesi, Orta Asya devletlerinin izolasyonunu azaltır, refahı artırır, askeri ekipman transferi için yollar yaratır ve genellikle güvensizliğe yol açan yasadışı ticaret ağlarının cazibesini azaltır.
Bu itici güçler göz önüne alındığında, Hindistan ve Orta Asya cumhuriyetleri arasındaki savunma ve güvenlik iş birliğini artırmak için güçlü nedenler var. Birincisi, bu tür iş birliğinin güçlendirilmesi karşılıklı güveni derinleştirir ve terörizm, aşırılıkla ve siber suçlarla mücadelede ortak taahhütleri güçlendirir. Geleneksel olmayan tehditler tüm bölgeleri istikrarsızlaştırabilecek bir çağda, koordineli çabalar ulusal müdahalelerin etkinliğini artıracak ve kolektif eylemlere қабілетті dirençli devletler ağı oluşturacaktır. İkinci olarak, daha yakın güvenlik bağları, bölgenin refahı için hayati önem taşıyan daha geniş ekonomik ve bağlantı girişimlerini destekleyebilir ve koruyabilir. Bağlantı projeleri izolasyonu azaltırken ve ticareti artırırken, aynı zamanda pazarları entegre ederek ve stratejik çıkarları birleştirerek istikrara katkıda bulunurlar.
Dahası, güçlendirilmiş iş birliği, büyük güçler rekabeti olan bir bölgede istikrar sağlayan bir güç görevi görebilir ve Afganistan'da istikrarın sağlanmasına yardımcı olabilir. Hindistan ve Orta Asya ulusal güvenlik danışmanları, ortak güvenlik sorunlarını ele almak, bağlantıları güçlendirmek ve ekonomik kalkınmayı teşvik etmek için Taliban rejimiyle etkileşim kurarak Afganistan'ı istikrara kavuşturmak için koordineli planları görüşmek üzere 2025 yılının Ekim ayında bir araya geldi. Hindistan ve Orta Asya ülkeleri, Afganistan'ın mevcut yetkilileriyle çalışarak ve Chabahar limanı ve INSTC gibi altyapı bağlantılarından yararlanarak, bölgesel ekonomik entegrasyonu güçlendirmeyi ve aşırılık yanlısı gruplar tarafından kullanılabilecek güvenlik boşluklarını azaltmayı amaçlıyor. Bu tür koordineli çabalar, bölgesel istikrar, terörizmin önlenmesi ve ilgili tüm tarafların yararına olan bağlantıların geliştirilmesi için hayati önem taşımaktadır.
Orta Asya'yı anlamlı savunma ortaklıklarına dahil ederek, Hindistan, herhangi bir tek gücün zorlayıcı baskınlığını engelleyen ve böylece küçük devletlerin egemenliğini koruyan çok kutuplu bir güvenlik mimarisine katkıda bulunmaktadır. Bu, hem Hindistan'ın stratejik özerkliğine hem de Orta Asya devletlerinin çeşitlendirilmiş ittifaklar kurma arzusuna uygundur. Son olarak, güçlü savunma ilişkileri, düzenli diyaloglar, ortak tatbikatlar ve ortak politika çerçeveleri gibi kurumsal bağlantıları kurar ve bu da bölgesel ilişkilerin uzun vadeli istikrarı ve öngörülebilirliği için vazgeçilmezdir.
“Zamin”i Telegram'da okuyun!
Меҳмон grubundaki ziyaretçiler bu yayına yorum yapamaz.
