Macar yazar Laszlo Krasnahorkai, 2025 Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü. Nobel Komitesi, onun "kıyamet günü ruh hali ve endişe hüküm sürdüğü zamanlarda bile sanatın eşsiz gücünü bir kez daha kanıtlayan etkileyici mirasını" özellikle takdir etti.
Kafka ve Thomas Bernhard'ın geleneklerine dayanan Orta Avrupa'nın büyük epik kalemi olarak bilinen Krasnahorkai nesrinde, absürt ve grotesk sınırları genişliyor. Ancak, Doğu'ya baktığında, düşünceli, yumuşak bir tona geçiyor - bu da onun edebi dünyasına başka bir renk veriyor.
1954'te Romanya sınırı yakınlarındaki Dyula'da doğan yazar, 1985 tarihli ilk romanı olan Şeytan Tango ile Macar edebiyatında bir sansasyon yarattı. Çevre hayatı hakkındaki bu eser daha sonra Belo Tarr tarafından yedi saatlik bir film destanı olarak ekranlaştırıldı - yazar ve yönetmen arasındaki verimli yaratıcı ortaklık hala söylenir.
2015'te Krasnahorkai, jüri üyeleri onun düzyazısındaki yoğun yoğunluğu ve dil becerisi kalıplarını kaydettiği için Uluslararası Booker Ödülü'ne layık görüldü. Diğer önemli eserleri arasında The Melancholy of Resistance (1989), War and War (1999) ve Si-wan-mu Among Us (2008) bulunmaktadır.
Yazarın yaratıcılığı, seyahat etkilerinin etkisiyle daha da genişledi: 1987'de komünist Macaristan'dan ayrılarak, bursla Batı Berlin'de yaşadı; daha sonra Moğolistan ve Çin'e yaptığı seyahat, "Ürgi'nin Tutkunu" ve "Aşağındaki Kırgınlık ve Keder" gibi metinlerin ilham kaynağı oldu. "Savaş ve Savaş" üzerinde çalışırken, New York'ta Allen Ginsberg'in evinde yaşadığını ve şairin desteğinin romanın tamamlanmasında belirleyici olduğunu hatırlıyor.
Nobel Haftası programı da bilinmektedir: 6 Ekim - fizyoloji ve tıp, 7 Ekim - fizik, 8 Ekim - kimya alanlarındaki kazananlar açıklandı; barış alanındaki ödül 10 Ekim'de, ekonomi alanındaki ödül ise 13 Ekim'de belirlenecek. Ödül töreni geleneksel olarak 10 Aralık'ta Stockholm'de gerçekleştirilecektir.
Krasnakhorka'nın ödülü okuyucu için ne anlama geliyor? Orta Avrupa'nın karanlık ve umut arasında titreyen düzyazısı tekrar merkeze döndü ve Doğu'ya kulak veren hassas bir ton küresel edebiyat sahnesinde daha da parlak bir şekilde yankılanıyor. Demek ki, yakında Özbek okuyucu için de yeni çeviriler için bir sebep ve büyük bir konuşma başlayacaktır.
“Zamin”i Telegram'da okuyun!
