АҚШ саясатына әсер еткен вице-президент

Дик Чейни — АҚШ-тың бұрынғы вице-президенті, ХХ ғасырдың соңы мен ХХІ ғасырдың басында ел саясатында үлкен ықпал еткен тұлға, 2025 жылғы 3 қарашада 84 жасында қайтыс болды. Чейни өзінің күрделі саяси қызметімен есте қалды: ол Қырғи қабақ соғыстың соңындағы стратегтен бастап, терроризмге қарсы күрестің негізгі сәулетшілерінің бірі ретінде танымал болды.

Чейни 1941 жылы Небраска штатының Линкольн қаласында дүниеге келген. Ол бірнеше рет Йель университетінен шығарылған, қарапайым жұмысшы болып жұмыс істеген, бірақ Вайоминг университетінде саясаттану мамандығы бойынша магистр дәрежесін алған соң, оның өмірі күрт өзгерді.

Саяси қызметі Вашингтонда басталып, ол Джеральд Форд президенттігі кезінде Ақ үй аппаратының басшысы деңгейіне дейін көтерілді. 1978 жылы Вайомингтен Конгреске сайланып, Республикашылдар партиясының негізгі стратегтерінің біріне айналды.

Чейни көпшілік назарынан тыс, бірақ нақты жоспарлау мен тамаша ұйымдастырушылығымен танымал еді. 1989 жылы ол АҚШ Қорғаныс министрі қызметіне тағайындалып, Панамаға жедел әскери араласу мен Кувейтті азат ету операцияларын басқарды.

Чейнидің сақтықпен қабылданған шешімдері оның саяси философиясын көрсетті. 1995 жылы ол Halliburton компаниясын басқарып, бизнес саласында да үлкен жетістіктерге жетті.

Алайда оның саяси және экономикалық қызметі өзара тығыз байланысты болғандықтан, сынға да ұшырады. 2000 жылы ол вице-президент қызметіне кірісті және 2001 жылғы 11 қыркүйек оқиғаларынан кейін Америка саясатының орталық тұлғасына айналды.

Ол Ауғанстанға әскери араласуды және Гуантанамо түрмесінің құрылуын қолдады. 2003 жылы Иракқа басып кіруді жақтады, бұл соғыс бітпейтін сынға ұшырап, елді көп жылдар бойы саяси тұрақсыздыққа алып келді.

Чейни қызметінің соңына дейін белсенді болып, мемуарларын жазды және саяси кеңесші ретінде жұмыс істеді. Оның қайтыс болуына байланысты Президент Джо Байден оны "тарихты өзгерткен тұлға" деп атады, ал бұрынғы президент Джордж Буш оны "сенімді кеңесші және дос" ретінде сипаттап, көңіл айтты.

Чейни күрделі саясаттың символы болып қалды, оның қызметі түрлі пікірталастарға себеп болды. “Zamin”-ді Telegram-нан оқыңыз!