«İnsan kendine büyük hedefler koymalıdır» — ABD'deki Özbekistanlı kıdemli yazılımcı

Saidbek Arislonov 27 yaşında. Taşkent şehrinde doğdu. Orta mesleki eğitimi tıp alanında almış olsa da, şu anda ABD'de MasterCard şirketinde full-stack yazılımcı olarak çalışmaktadır.

Saidbek'in «Gökyüzündeki Çocuklar» projesine verdiği röportajda garson yardımcılığından kıdemli yazılımcılığa kadar olan yolu, ABD'de yazılımcıların ne kadar gelir elde ettiği, alanın zorlukları hakkındaki düşüncelerini sunmuştuk. Röportajın ikinci bölümünde Silikon Vadisi ortamı, topluma fayda sağlama ve öncelikleri doğru belirleyebilme konularına değiniliyor.

«Silikon Vadisi'ndekiler de okumayı tavsiye ediyor»
— Çoğu kişi yazılımcı olmak için yüksek öğrenim gerekli mi değil mi diye merak ediyor. Bizde insanlar üniversiteye yüksek öğrenim için değil, diploma almak için giriyorlar. Çünkü büyükler böyle şart koşuyor.

Üniversiteye girmeyi ben de tavsiye ederim. Silikon Vadisi'ne gidip konuştuğumda onlar da yüksek öğrenimde okumayı her zaman tavsiye ediyorlar. Çünkü burada sıfırdan öğretiliyor, biri üstünüzde durup öğretiyor. Kendi kendine arayanlar ise çoğu zaman tembellik yapıyor.

Öncelikle alanımı öğrenirim diye niyet doğru yapılmalı. Sadece isim için, diploma için okumaya girilmemeli.

Markete özgeçmiş koyduğumda bir startup iletişime geçti. Üniversiteleri bitirenler hakkında bilgi topluyorlarmış. Bilgileri toplayıp istatistik çıkarıyorlar. Bu, belli bir üniversiteyi bitirenlerin kaçının işe girdiği ve ne tür işlere girdiği sorularına cevap oluyor. Herkes buna yatırım yapmaya hazır. Hangi üniversitenin mezunlarının sonuçları yüksekse, itibarı da o kadar yüksek olur. İstatistiği de dürüst olur. Daha iyi çalışmaya, mükemmel eğitim vermeye çalışır.

«Dine hizmet sadece dini bilgiyle olmaz»
— «Ümmete ne kadar gerekli olduğunuzu bilseydiniz, uyumazdınız» denmiş. Bu herkes için geçerli. Hedefler konusunda o kadar parçalanmışız ki, büyük şeyler geride kalıyor.

Dine hizmet sadece dini bilgiyle olmaz. Başka alanlarda da din için hizmet edilebilir. Örnek, benim elimden gelen programlama. Bu yeteneğimle dinime, ümmetime hizmet edeceğimi düşündüm. Henüz övünecek bir şeyim yok. Ama küçük adımlarla da olsa başladım. İnsana cesaret veren şey – ümmete ihtiyaç duyulduğu hissidir.

ABD'de IT alanında yurttaşlarımız da çoğaldı. Çoğu eğitim için geldi, sonra çalışmaya başladı. Ancak elinde green card olan, konfor alanına girenler de oldukça fazla. UBER'de çalışıyorlar, kamyon sürüyorlar. Ama çok çalışıyorlar, ailesinden uzaktalar. Eğer o insanlar biraz çaba gösterip iyi okusalar, evde otururken bile daha çok para kazanabilirler. Sadece biraz çaba göstermek gerekiyor.

Başarı için temel faktör hakkında
— Başarının temel faktörü Allah'ın verdiği berekettir. Etrafımdaki insanlar hep beni motive eden kişiler oldu. New York'ta çalışırken benim gibi işlerde çalışan ev arkadaşlarım vardı. Onları görüp ben de iyi çalışıyorum diye düşünürdüm. Virginia'ya gittiğimde ise gördüm ki herkes IT'de. İyi para kazanıyorlar, cumartesi-pazar ailece dinlenmeye gidiyorlar. Onların sözlerini duyup onlara benzemeye çalıştım. Ben de yapabilirim diye umut vardı.

Yani çevrenizdekiler gelişiminize katkı sağlamıyorsa, onları değiştirmek gerekir. Onlar tembelliğinize sebep oluyorsa, bu çevreden çıkmak gerekir.

Her zaman benden büyüklerle takılırım. Çünkü onlar bana daha fazla gelişmemde yardımcı olur. Ben yaşıtlarım çayhaneye gidip sohbet ederler. Ayda bir olsa iyi. Ama böyle oturmalar her gün olursa, gayret olmazsa, bu iyi değil. Çayhanede bile faydalı sohbetler olmalı.

«Özbekistan'da da Silikon Vadisi kurulabilir»
— Silikon Vadisi'ne gittiğimde beni hayran bırakan şey – orada çalışanların çoğunun green kartının olmamasıydı.

Green kart birçok yolu açık hale getiriyor. Çoğu çaba gösterip önce oradaki enstitüye başvurmuş. Mezun olduktan sonra bir yıllık çalışma hakkı veren sözleşme veriliyor. Buna göre işe başlamışlar. Büyük şirketler sizi beğenirse, kalan her şeyi kendileri hallediyor. 6–7 yıllık, 10 yıllık plan yapıyorlar. Ondan sonra neye ulaşacağım diye hedef koyuyorlar.

İlk maaşınızı alana kadar ne kadar zaman geçti diye sorarsanız, «2–5 yıl» derler. Bizde ise «kaç aydan sonra para kazanırım» sorusu sadece ilgilendirir. Onlar hedefi büyük koymuşlar. Çaba gösterirse her şey olur.

Silikon Vadisi'ne gittiğimde karantina zamanı olduğu için ofislerin hepsi kapalıydı. Oradaki en güzel şey – yazılımcıların ortamı. Sokakta herkes dizüstü bilgisayarla oturuyor. Bilgisayarlarına yapıştırılan çıkartmalardan nerede çalıştığını anlayabilirsiniz. Networking çok iyi. Kahve dükkanında oturup karşılıklı fikir alışverişi yapıyorlar.

Fiyatlar iki kat pahalı olsa da, gidip yaşamak değer. Starbucks'a girerseniz, herkes güçlü yazılımcılar oturuyor. Bu ortam heyecan veriyor.

Özbekistan'da da Silikon Vadisi kurulabilir, ama bunun için zamana ihtiyaç var. İyi kadrolar çıktıkça, Özbekistan yazılımcılar vatanı olarak tanınırsa, şirketler kendiliğinden gelmeye başlar.

«Daha büyük hedefler belirlemek gerekir»
— Neden Özbeklerden büyük icatlar çıkmıyor diye sorarlar. Çünkü hedefi büyük koymuyoruz. Bir ev alırsam, sürekli gelir getiren bir iş açarsam, tamam deriz. Ben de böyleyim. Değişmem gerekiyor. Hedefi büyük koymak lazım.

Hedefin ne diye sorulduğunda, «Rusya'ya gidip çalışmak» diyenler de yok değil. Bu durumu değiştirmek gerekiyor. Kime bakarak çaba göstereceğimizi de doğru belirlemek lazım. Şu anda gençlere kimlerin örnek gösterildiğini de görüyorsunuz.

Müslüman kişi dinde de, dünyada da birinci olmalı. Sadece dine kendini verip dünyayı unutmamalı ya da tam tersi olmamalı. İkisini birden tutabilen azdır.

İnsan en mükemmel şekilde yaratılmış. Bu yüzden her işte mükemmelliğe ulaşmaya çalışmak gerekir. Hatta video oyunları oynuyorsan bile en iyisi olmaya çalış.

Ben YouTube kanalımda her türlü videoyu koyabilirim. ABD hakkında video yapacağım desem, konu çok. Ama her videoyu koyduktan sonra bu video ölümümden sonra sevap getirir mi yoksa günah mı – bunu düşünüyorum. Çok kişi bunu düşünmüyor. Telegram’da «Zamin»i takip edin!