15 декабр куни президент Шавкат Мирзиёев раислигида капитал бозорини ривожлантириш масалаларига бағишланган йиғилиш бўлиб ўтди. Унда Тошкент фонд биржасида икки томонлама листинг, валюта облигациялари чиқариш ва резидентлар учун "регулятив қумлоқ" режимини жорий этиш, шунингдек, хорижий инвесторлар учун шарт-шароитларни соддалаштириш масалалари муҳокама қилинди.
Мақсад – мамлакат иқтисодиётига $1 миллиард жалб қилиш. Ўзбекистон иқтисодиётида капитал бозорининг улуши чекланган бўлиб, ялпи ички маҳсулотнинг атиги 20 фоизини ташкил қилади.
Ҳозиргача жами 275 триллион сўмлик қимматли қоғозлар чиқарилган, бироқ улардан фақат 4 триллион сўмлик қисми биржада фаол савдога қўйилган. Бозорни кенгайтириш учун катта имкониятлар мавжуд.
Йиғилишда "регулятив қумлоқ" режимини фақат резидентлар билан чекланиб қолмай, хорижий инвесторлар учун вақтинчалик чекловларни олиб ташлаш режалаштирилгани маълум қилинди. Шунингдек, ҳукумат хорижий компаниялар акциялари, облигациялари ва бошқа қимматли қоғозларини Ўзбекистон бозорида савдога қўйишни режалаштирмоқда.
Мутасаддиларнинг фикрига кўра, бу хорижий қимматли қоғозлар билан боғлиқ операцияларни қонунийлаштиришга, ҳозирда эса кўпинча норасмий тарзда амалга оширилаётган транзакцияларни расмий бозор инфратузилмасига олиб киришга ёрдам беради. Ўзбекистонда икки томонлама листингга рухсат берилиши ҳам эҳтимол қилинмоқда.
Бу эса компанияларга ўз қимматли қоғозларини бир вақтнинг ўзида ички ва ташқи бозорларда жойлаштириш имконини беради. Бу ёндашув савдоларни янада шаффоф қилишга ва ўзбек бозорини хорижий инвесторлар учун янада очиқ ва тушунарли қилишга хизмат қилади.
Капитал бозорида янги воситаларни кенгайтириш кўзда тутилмоқда. Инвесторлар учун валюта облигациялари, депозитарий квитанциялари, хорижий қимматли қоғозлар ва биржа фондларига кириш имконияти яратилади.
Бу эса сармоя йўналишларини кўпайтириб, бозорни бир хил активларга боғлиқ бўлишдан халос қилади. Компания ва банкларга валюта облигацияларини тўғридан-тўғри Тошкент фонд биржасида чиқариш имконияти берилади.
Бу усул хориждаги бозорларга чиқмасдан, ички бозор орқали валюта маблағларини жалб қилиш имконини яратади. Шунингдек, қимматли қоғозларни чиқаришда компаниялар учун талабларни юмшатиш, гаровсиз облигациялар чиқаришга ва компанияларнинг ўз капиталидан ошадиган ҳажмда қимматли қоғозлар чиқаришга рухсат бериш масаласи кўриб чиқилмоқда.
Бу облигациялар бозорини ривожлантиришга қўшимча туртки беради. Ҳукумат капитал бозорини халқаро Қимматли қоғозлар комиссиялари ташкилоти (IOSCO) стандартларига мослаштириш, назорат тизимини янгилаш ва регулятор ролини кучайтиришни ҳам мақсад қилган.
Меҳмон гуруҳидаги фойдаланувчилар ушбу мақолага изоҳ қолдира олмайди.
