1 майдан кучга кирган шахсий фойдаланиш учун товарлар олиб кирилишини тартибга солувчи янги божхона қоидалари жамоатчиликда фаол муҳокамаларга сабаб бўлди. "Юксалиш" умуммиллий ҳаракати раиси Бобур Бекмуродов ушбу ўзгаришларни танқид қилиб, айниқса Ўзбекистонда ишлаб чиқарилмайдиган маҳсулотлар учун бундай чораларнинг мантиқий асослари заиф эканлигини таъкидлади.
Бекмуродов "Ўзбекистон 24" телеканалида эфирга узатилган "Давра" подкастида янгиланган қоидаларга тўхталиб ўтди. Ҳукумат қарорига мувофиқ, жорий йил баҳоридан эътиборан жисмоний шахслар учун божхона имтиёзлари сезиларли даражада ўзгартирилди.
Ҳаво транспорти йўловчилари учун божхонасиз олиб кириш лимити 2000 АҚШ долларидан 1000 долларга туширилди. Темир йўл ва дарё транспортида сафар қиладиганлар учун бу лимит 1000 доллардан 500 долларга қисқартирилди.
Энг кескин чекловлар автомобиль ва пиёда ўтиш пунктларига киритилиб, бу ерда лимит 300 доллар қилиб белгиланди. Халқаро курьерлик хизматларига ҳам алоҳида эътибор қаратилди.
Интернет орқали харид қилишда фойдаланиладиган ушбу хизматлар учун чораклик 1000 долларлик лимит ўрнига ойлик 200 долларлик чеклов жорий этилди. Бекмуродовнинг фикрича, бундай чоралар хориждан мамлакат ҳудудида ишлаб чиқарилмайдиган махсус товарларни, жумладан техник қурилмаларни буюртма қиладиган истеъмолчиларга салбий таъсир кўрсатиши мумкин.
У шундай деди: "Одамлар техник қурилмаларни олиб киради ва солиқларни тўлайди, тадбиркорлар ҳам солиқларни тўлайди. Мамлакатда аналоги йўқ маҳсулотларга лимит қўйиш унчалик мантиқий эмас." Унинг сўзларига кўра, ушбу позиция "Юксалиш" ҳаракати аъзолари орасида кенг қўллаб-қувватланмоқда.
Ташкилот фуқаролар фикрларини жамлаб, қарор қабул қилувчи давлат тузилмаларига етказишни режалаштирмоқда. Бекмуродов мисол сифатида iPhone смартфонларининг ортиб бораётган машҳурлигини келтирди: "Бугун 100 минг киши iPhone ишлатса, эртага бу рақам 500 мингга етади. Савол туғилади – биз 500 минг кишини чеклаймизми?"
Божхона қўмитаси эса ушбу қоидаларни кучайтириш маҳаллий ишлаб чиқарувчиларни қўллаб-қувватлаш, адолатли рақобат муҳити яратиш ва "соя импорти"га қарши курашга қаратилганини маълум қилди. Қўмита таҳлиллари шуни кўрсатдики, божхонасиз олиб кириш қоидалари кўп ҳолларда шахсий фойдаланиш учун эмас, балки тижорат мақсадларида қўлланилган.
Божхона лимитлари масаласи манфаатлар тўқнашувини юзага чиқарди: бир томонда давлат ички бозори ҳимояси ва импортни тартибга солиш мақсади, иккинчи томонда эса фуқароларнинг мамлакатда мавжуд бўлмаган кенг ассортиментдаги маҳсулотлардан фойдаланиш эҳтиёжи. "Юксалиш" ҳаракати мувозанатли ечим топиш учун мулоқотни давом эттириш зарурлигини таъкидламоқда.
