2025-йил 1-ноябр ҳолатига кўра, Ўзбекистоннинг халқаро захиралари қарийб 60 миллиард АҚШ долларига етди, уларнинг 80 фоиздан ортиғи олтиндан иборат. Марказий банк захираларни диверсификация қилишни бошлади ва АҚШ ғазначилик векселларига қарийб 1 миллиард доллар инвестиция қилди.
Ушбу маълумотни Марказий банк раисининг ўринбосари Аброр Мирзо Олимов 2025-йил 27-ноябр куни Тошкентда ўтказилган халқаро давра суҳбатида маълум қилди. Аброр Мирзо Олимов ўз чиқишида халқаро захираларни бошқариш фалсафасига эътибор қаратди.
Унга кўра, халқаро захиралар уч асосий вазифани бажаради. Биринчидан, улар пул-кредит ва валюта сиёсатини қўллаб-қувватлайди.
Иккинчидан, ташқи таъсирларга барқарорликни таъминлайди ва ташқи шокларга тайёргарлик кўришга ёрдам беради. Учинчидан, бозорларга мамлакатнинг халқаро мажбуриятларини бажариш қобилиятига ишончни оширади.
Ўзбекистон захираларни бошқаришда уч тамойилга амал қилади: хавфсизлик, ликвидлик ва даромадлилик. Олимовнинг таъкидлашича, активлар бошқаруви даромад келтириши керак, лекин хавфсизлик ва ликвидлик устувор бўлиши лозим.
2020–2025-йилларда Ўзбекистон халқаро захиралари 29 миллиард доллардан 60 миллиард долларга ошган. Ушбу ўсишнинг асосий сабаби захиралардаги валюта кўпайиши эмас, балки олтин нархининг кескин ошиши бўлган.
Жисмоний миқдорда Ўзбекистоннинг олтин захиралари 12 миллион троя унсиясини ташкил этиб, ўзгаришсиз қолган, бироқ олтин нархи 2020-йилдаги 1500 доллардан 2025-йилда 4000 долларга кўтарилган. Олимовнинг сўзларига кўра, олтиннинг халқаро захиралардаги роли нафақат Ўзбекистонда, балки бутун дунёда ортиб бормоқда.
2018-йилда марказий банкларнинг халқаро захираларида олтиннинг улуши 10 фоизни ташкил қилган бўлса, 2025-йилда бу кўрсаткич 27 фоизга етган. Бу глобал ноаниқлик, иқтисодий беқарорлик ва сиёсий кескинлик каби омиллар билан изоҳланади.
Бундай вазиятларда инвесторлар ўз активларини инфляциядан ва бозор тебранишларидан ҳимоя қилиш учун олтинни танлайдилар. Марказий банк 2024-йилда илк бор захираларнинг бир қисмини давлат қимматли қоғозларига жойлаштиришни бошлаган.
Дастлаб 35 миллион долларлик инвестиция амалга оширилган бўлса, кейинчалик бу миқдор 1 миллиард долларга етказилган. АҚШ ғазначилик векселларига инвестиция қилиш сабабини изоҳлар экан, Олимов ушбу бозорнинг юқори ликвидлиги, шаффофлиги ва турли муддатлардаги имкониятлари билан ажралиб туришини таъкидлади.
Олимовнинг қайд этишича, Ўзбекистон бошқа турдаги активларга ҳам инвестиция қилиш имкониятларини ўрганмоқда. Бироқ бунга IT тизимларининг тўлиқ интеграцияси зарур.
Жаҳон банки кўмагида бу борада дастурий таклифлар ишлаб чиқилган бўлиб, келажакда корпоратив облигациялар ва бошқа халқаро молиявий институтлар қимматли қоғозларига ҳам сармоя киритилиши мумкин.
Меҳмон гуруҳидаги фойдаланувчилар ушбу мақолага изоҳ қолдира олмайди.
