Ҳайвонлардан юқувчи куйдирги яна бош кўтардими?

Куйдирги яна чегарада – санитария назорати кучайтирилди
Қўшни давлатларда кузатилаётган хавфли куйдирги касаллиги юртимизда ҳам жиддий ечим талаб қилмоқда. Бу борада тегишли идоралар шошилинч чораларни кўришни бошлади. Чунки гап ҳайвонлардан инсонларга юқадиган ўта хавфли инфекция ҳақида кетмоқда, деб хабардор қилди sanepid.uz.

Санитария-эпидемиологик осойишталик ва жамоат саломатлиги қўмитаси мутасаддиси Фарҳод Қурбонбеков таъкидлашича, куйдирги Ўзбекистон ҳудудига кириб келмаслиги учун 55 та чегара пунктида кучайтирилган назорат ташкил этилган. Чегаралардан ўтаётган ҳар бир шахс махсус текширувдан ўтмоқда, зарур ҳолларда алоҳида назорат чоралари кўрилмоқда.

Тожикистонда июл ойи бошида куйдирги билан боғлиқ 41 та ҳолат қайд этилган. Шунингдек, Қозоғистонда ҳам бу касаллик тарқалиши кузатилган, икки қишлоқ карантинга ёпилган.

Мутасаддиларнинг таъкидлашича, юртимизда ҳозирча бундай ҳолат қайд этилмаган. Бироқ хавф жиддий. Шу боис, куйдиргидан гумон қилинган ҳар қандай ҳолатда тезкор ташхис ва даволаш тизими ишга туширилади.

Касаллик ўчоқларида тупроқ намуналари олиб борилаётган текширувлар доимий тарзда лабораторияларда ўрганилмоқда. Бу профилактика фаолиятининг муҳим қисми ҳисобланади.

Куйдирги нима ўзи?
Бу касаллик Bacillus anthracis деб аталувчи бактерия сабабли юзага келади. У ҳайвонлардан инсонларга юқади ва ўта хавфли юқумли касалликлар рўйхатига киради. Куйдирги нафақат одам, балки барча турдаги қишлоқ хўжалиги ҳайвонларини ҳам касал қилиши мумкин.

Инсонларга касаллик асосан қуйидаги вазиятларда юқади:
Куйдирги билан касалланган ҳайвонни боққанда;
Ветеринария текширувидан ўтмаган ҳайвонни сўйганда;
Чўчқа ёки мол гўштини етарли даражада қайнатмасдан истеъмол қилганда;
Ўлган ҳайвон жуни ёки терисини қайта ишлаш жараёнида.

Куйдирги касаллиги тери, ўпка ва ҳатто ичак орқали организмга таъсир этади. Тана ҳароратининг кўтарилиши, заҳарланиш, безгак каби ҳолатлар билан бошланади.

Ҳатто қайнатилган гўшт ҳам хавфли бўлиши мумкин
Энг хавфлиси шундаки, гўшт 100 даражада қайнатилган бўлса ҳам, агар тўлиқ қиздирилмаган бўлса, яъни ичида ярим пишган жойлар қолса — инфекция сақланиб қолиши мумкин. Фақат тўлиқ қиздирилган, ичида пушти жой қолмаган ҳолдаги гўшт хавфсиз ҳисобланади.
Шу боис, гўшт маҳсулотларини сотиб олишда юқори эҳтиёткорлик лозим. Назоратсиз, ноаниқ манбадан келган маҳсулот — катта хатар манбаи.

Касаллик қай ҳолатларда аниқланади?
Симптомлар турлича бўлиши мумкин, лекин асосан терида кўкариш, иситма, оғриқ, бош оғриғи, иштаҳанинг йўқолиши, ланжлик ва нафас олишда қийинлашув каби аломатлар кузатилади. Агар юқум ўпка ёки ичак орқали организмга кирса, асоратлар янада оғирлашади.
Бу симптомлар кузатилса, дарҳол шифокорга мурожаат қилиш зарур. Даволашнинг биринчи босқичида антибиотиклар қўлланилади.

Фуқаролар нималарга эътибор беришлари керак?
Гўшт ва сут маҳсулотларини фақат расмий назоратдан ўтган дўконлардан харид қилиш;
Йўлбоши ёки норасмий манбадан гўшт сотиб олмаслик;
Ҳайвонлар билан ишлаётганларнинг қўлқоп ва махсус кийимда фаолият юритишлари;
Ҳайвонларда шубҳали ҳолатлар кузатилса, зудлик билан ветеринарга мурожаат этиш.

Ҳукумат назорати ва жамоатчилик хабардорлиги
Куйдирги бўйича санитар назорат кучайтирилган. Ҳар бир чегарада текширувлар олиб борилаётгани билан бирга, вилоятларда профилактика ишлари ҳам жадаллаштирилмоқда. Ахборот воситалари орқали кенг тушунтириш ишлари амалга ошириляпти.
Фуқаролар эса бундай хатарларга нисбатан бепарво бўлмасликлари, ҳар қандай шубҳали ҳолатда тегишли идораларга хабар беришлари керак.

Хулоса:
Куйдирги шунчаки қишлоқ хўжалиги касаллиги эмас. У инсон ҳаёти учун жиддий хавф туғдирувчи инфекция ҳисобланади. Қўшни мамлакатлардаги ҳолатлар бу касалликнинг қайта фаоллашувидан дарак бермоқда. Давлат назорати кучайтирилган бўлса-да, ҳар бир фуқаро ўзининг шахсий гигиенаси ва хавфсизлигига эътибор қаратиши шарт.

Тезкорлик, ҳушёрлик ва маълумотга эга бўлиш – бугунги кун талабидир. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!