Hayvonlardan yuquvchi kuydirgi yana bosh ko‘tardimi?

Kuydirgi yana chegarada – sanitariya nazorati kuchaytirildi
Qo‘shni davlatlarda kuzatilayotgan xavfli kuydirgi kasalligi yurtimizda ham jiddiy yechim talab qilmoqda. Bu borada tegishli idoralar shoshilinch choralarni ko‘rishni boshladi. Chunki gap hayvonlardan insonlarga yuqadigan o‘ta xavfli infeksiya haqida ketmoqda, deb xabardor qildi sanepid.uz.

Sanitariya-epidemiologik osoyishtalik va jamoat salomatligi qo‘mitasi mutasaddisi Farhod Qurbonbekov ta’kidlashicha, kuydirgi O‘zbekiston hududiga kirib kelmasligi uchun 55 ta chegara punktida kuchaytirilgan nazorat tashkil etilgan. Chegaralardan o‘tayotgan har bir shaxs maxsus tekshiruvdan o‘tmoqda, zarur hollarda alohida nazorat choralari ko‘rilmoqda.

Tojikistonda iyul oyi boshida kuydirgi bilan bog‘liq 41 ta holat qayd etilgan. Shuningdek, Qozog‘istonda ham bu kasallik tarqalishi kuzatilgan, ikki qishloq karantinga yopilgan.

Mutasaddilarning ta’kidlashicha, yurtimizda hozircha bunday holat qayd etilmagan. Biroq xavf jiddiy. Shu bois, kuydirgidan gumon qilingan har qanday holatda tezkor tashxis va davolash tizimi ishga tushiriladi.

Kasallik o‘choqlarida tuproq namunalari olib borilayotgan tekshiruvlar doimiy tarzda laboratoriyalarda o‘rganilmoqda. Bu profilaktika faoliyatining muhim qismi hisoblanadi.

Kuydirgi nima o‘zi?
Bu kasallik Bacillus anthracis deb ataluvchi bakteriya sababli yuzaga keladi. U hayvonlardan insonlarga yuqadi va o‘ta xavfli yuqumli kasalliklar ro‘yxatiga kiradi. Kuydirgi nafaqat odam, balki barcha turdagi qishloq xo‘jaligi hayvonlarini ham kasal qilishi mumkin.

Insonlarga kasallik asosan quyidagi vaziyatlarda yuqadi:
Kuydirgi bilan kasallangan hayvonni boqqanda;
Veterinariya tekshiruvidan o‘tmagan hayvonni so‘yganda;
Cho‘chqa yoki mol go‘shtini yetarli darajada qaynatmasdan iste’mol qilganda;

O‘lgan hayvon juni yoki terisini qayta ishlash jarayonida.

Kuydirgi kasalligi teri, o‘pka va hatto ichak orqali organizmga ta’sir etadi. Tana haroratining ko‘tarilishi, zaharlanish, bezgak kabi holatlar bilan boshlanadi.

Hatto qaynatilgan go‘sht ham xavfli bo‘lishi mumkin
Eng xavflisi shundaki, go‘sht 100 darajada qaynatilgan bo‘lsa ham, agar to‘liq qizdirilmagan bo‘lsa, ya’ni ichida yarim pishgan joylar qolsa — infeksiya saqlanib qolishi mumkin. Faqat to‘liq qizdirilgan, ichida pushti joy qolmagan holdagi go‘sht xavfsiz hisoblanadi.

Shu bois, go‘sht mahsulotlarini sotib olishda yuqori ehtiyotkorlik lozim. Nazoratsiz, noaniq manbadan kelgan mahsulot — katta xatar manbai.

Kasallik qay holatlarda aniqlanadi?
Simptomlar turlicha bo‘lishi mumkin, lekin asosan terida ko‘karish, isitma, og‘riq, bosh og‘rig‘i, ishtahaning yo‘qolishi, lanjlik va nafas olishda qiyinlashuv kabi alomatlar kuzatiladi. Agar yuqum o‘pka yoki ichak orqali organizmga kirsa, asoratlar yanada og‘irlashadi.

Bu simptomlar kuzatilsa, darhol shifokorga murojaat qilish zarur. Davolashning birinchi bosqichida antibiotiklar qo‘llaniladi.

Fuqarolar nimalarga e’tibor berishlari kerak?
Go‘sht va sut mahsulotlarini faqat rasmiy nazoratdan o‘tgan do‘konlardan xarid qilish;
Yo‘lboshi yoki norasmiy manbadan go‘sht sotib olmaslik;
Hayvonlar bilan ishlayotganlarning qo‘lqop va maxsus kiyimda faoliyat yuritishlari;
Hayvonlarda shubhali holatlar kuzatilsa, zudlik bilan veterinarga murojaat etish.

Hukumat nazorati va jamoatchilik xabardorligi
Kuydirgi bo‘yicha sanitar nazorat kuchaytirilgan. Har bir chegarada tekshiruvlar olib borilayotgani bilan birga, viloyatlarda profilaktika ishlari ham jadallashtirilmoqda. Axborot vositalari orqali keng tushuntirish ishlari amalga oshirilyapti.
Fuqarolar esa bunday xatarlarga nisbatan beparvo bo‘lmasliklari, har qanday shubhali holatda tegishli idoralarga xabar berishlari kerak.

Xulosa:
Kuydirgi shunchaki qishloq xo‘jaligi kasalligi emas. U inson hayoti uchun jiddiy xavf tug‘diruvchi infeksiya hisoblanadi. Qo‘shni mamlakatlardagi holatlar bu kasallikning qayta faollashuvidan darak bermoqda. Davlat nazorati kuchaytirilgan bo‘lsa-da, har bir fuqaro o‘zining shaxsiy gigiyenasi va xavfsizligiga e’tibor qaratishi shart.

Tezkorlik, hushyorlik va ma’lumotga ega bo‘lish – bugungi kun talabidir. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!