
Ёз ойларида табиий витаминлар, яъни мева ва сабзавотлар мўллиги даврида танамизда деярли витаминга эҳтиёж сезилмайди. Аммо куз ва қиш фасли организмга янги синовларни олиб келади. Баҳорга келиб эса чарчоқ, уйқучанлик, ҳолсизлик — витамин етишмаслигининг «сигнал»лари пайдо бўлади. Буни қандай бартараф этиш мумкин?
Авитаминоз белгилари: тана сигналлари
Ҳозирги замонда авитаминознинг оғир кўриниши кам учрайди. Бироқ кўпчиликда магний, темир ва B гуруҳи витаминлари етишмаслиги кузатилади. Натижада инсон асабий, тез чарчовчан, қўл-оёқлари музлаб туришидан, ухлаш муаммоларидан шикоят қилади.
Энг кўп тарқалган муаммолардан бири — D витамини етишмаслиги. Бу организмда юзлаб функциялар учун жавобгар бўлган муҳим элемент.
Авитаминозга кимлар мойилроқ?
Овқат ҳазм қилиш тизимида муаммолари бўлганлар, спортчилар, қариялар ва ўсмирлар — асосий хавф гуруҳи. Айниқса спортчиларда темир танқислиги кўп учрайди. Бу ҳолда спорт билан шуғулланиш саломатлик учун хавфли бўлиши мумкин.
Тана кучли юкламаларга дуч келади, уларга бардош бериш учун етарли витамин, микроэлемент ва тўғри овқатланиш зарур. Шу сабабдан нутрициолог ва терапевт маслаҳатлари ўринли.
Қайси шифокорга мурожаат қилиш керак?
Авитаминоз шубҳаси бўлса, аввал терапевтга мурожаат қилинади. У таҳлиллар асосида тўғри витаминлар комплекси тайинлайди. Озиқ-овқатни мослаштириш бўйича эса нутрициолог ёрдам беради.
Агар кўришда муаммолар кузатилса — офталмолог A, E витаминлари ва лютеин каби элементларни тайинлаши мумкин. Гинекологлар эса темир ва фолий кислотаси (B9) ни, айниқса ҳомиладорликка тайёрланаётган аёлларга тавсия этишади. Ҳар бир шифокор — ўз соҳасидаги витамин «эксперти».
Витамин етишмаслиги олдини олиш мумкинми?
Албатта! Рацион камалакнинг барча ранглари каби турли сабзавот ва меваларни ўз ичига олсин. Бу организмда мувозанатни таъминлайди. БФҚ — фақат зарурат туғилганда, асосий манба эмас.
Мавсумдан ташқари пайтларда музлатилган меваларни йогурт ёки смузига қўшиб истеъмол қилиш мақсадга мувофиқ. Улардаги селюлоза ва толалар сақланиб қолади.
Агар инсон, масалан, балиқ истеъмол қилмаса, унга омега-3 қўшимчаси берилиши мумкин. Шуни унутманг: овқатни яхшилаб чайнаш ва етарли миқдорда сув — ҳар қандай витаминдан муҳимроқ бўлиши мумкин!
Қандай витаминларни шифокорсиз қабул қилиш мумкин?
Шифокор маслаҳатисиз ҳам қабул қилиш мумкин бўлган хавфсиз витаминлар бор. Масалан:
- D витамини — кам дозада;
- A ва E витаминлари — меъёрда;
- Магний — асосан теридан сўриладиган шаклда (лосьон, ёғ, ванна).
Магний қўшимчаси танланганда, таркибида «магний ситрат», «магний глицинат», «магний малат» ёки «магний аспартат» каби кўринишларга эътибор қаратинг. Улар организмга яхши сингади.
Сиз нима деб ўйлайсиз? Витаминлар тақчиллигини қандай енгиш мумкин деб ҳисоблайсиз? «Замин»ни Telegram’да ўқинг!