Чўчқа буйраги билан 130 кун яшаган аёл: илмий тажриба умид уйғотмоқда

АҚШнинг Алабама штатида яшовчи Тована Луни исмли аёл дунё тиббиётида янги саҳифа очган тажрибанинг бир қисмига айланди. У генетик ўзгартирилган чўчқа буйраги билан 130 кун яшади — бу ҳозиргача ушбу турдаги трансплантация билан энг узоқ умр кўрган инсон сифатида қайд этилди.

«Натижа қандай бўлишидан қатъи назар, мен миннатдорман»
4 апрель куни Лунининг организми чўчқа буйрагини рад этгани аниқлангач, орган олиб ташланди. Бундан сўнг у шифохонадан чиқиб, уйига қайтди.

“Натижа барча кутилаётганидек бўлмаган бўлиши мумкин. Лекин ушбу 130 кун мен учун жуда катта сабоқ бўлди ва бу тажриба келажакда бошқа беморларга умид бағишлайди,” — дея изоҳ берди Тована Луни.

Тиббиётда янги давр: чўчқа органи билан ҳаёт
Тована Луни 2016 йилдан буён гемодиализда эди. Унинг организми инсон буйрагини қабул қилиш учун мос келмаган — иммунитети уни рад этишга тайёр эди. Шу сабабдан шифокорлар илк марта унинг танасига генетик ўзгартирилган чўчқа буйраги ўрнатишга қарор қилган.

Ушбу орган 2023 йил ноябридан 2024 йил апрелигача фаолият кўрсатди. Бундан аввал шунга ўхшаш ҳолатларда чўчқа аъзолари фақат 2 ойгача хизмат қилган.

Нима учун чўчқалар?
Олимлар генетик ўзгартирилган чўчқаларнинг органларини инсон организмига мослаштириш устида иш олиб бормоқда. Бу донор органлар етишмаслиги муаммосига жавоб бўлиши мумкин.

Факт:
– АҚШда 100 000 дан ортиқ инсон трансплантация навбатида турибди;
– Улардан кўпчилиги — буйрак кутаётган беморлар;
– Ҳар йили минглаб беморлар навбатни кутар экан, ҳаётдан кўз юммоқда.

Тадқиқотлар давом этмоқда
Ҳозиргача АҚШда фақат 4 нафар беморга чўчқа органи ўрнатилган:

2 та юрак;
2 та буйрак.

Улар оғир аҳволда бўлган ва операциядан кейин ҳаётдан кўз юмган.

Энди эса олимлар енгилроқ ҳолатдаги беморларда бундай трансплантацияни синаб кўрмоқда. Масалан, 2024 йил январда Нью Ҳемпшир фуқароси чўчқа буйрагини қабул қилди ва ҳозиргача ўзини яхши ҳис қилмоқда.

Хитой олимлари ҳам бундай тажрибанинг муваффақиятли ўтганини эълон қилган.

[b]Хавф ва умид ўртасидаги фан]
Тована Лунининг 130 кунлик ҳаёти тиббиётда янги сатрлар ёзмоқда. Ҳали жуда кўп саволлар ва хавотирлар бор, аммо бу илмий йўлдаги жасоратли қадамлар келажакда минглаб инсонлар ҳаётини сақлаб қолиши мумкин.

Чўчқа буйраги Тована Луни Трансплантация АҚШ Илмий тажриба Буйрак етишмовчилиги Янгиликлар