Трампнинг тинчлик режаси: Украинага Европа кучлари киритиладими?

АҚШ президенти Доналд Трамп Украинадаги урушни якунлаш бўйича ўз режасини эълон қилиш арафасида турибди. Ушбу режа бўйича, ўт очиш тўхтатилгандан сўнг Украина ҳудудига Европа давлатларининг тинчликпарвар кучларини жойлаштириш таклиф қилинмоқда. Бу ҳақда АҚШ маъмуриятининг юқори лавозимли вакилига таяниб, The New York Post нашри хабар берди.

Эслатиб ўтамиз, 21 апрель куни Трамп Россия ва Украина билан бўлаётган музокараларнинг барча тафсилотларини уч кун ичида эълон қилишини маълум қилган эди. NYP'га кўра, агар томонлар ўт очишни тўхтатиш бўйича келишувга эришса, Украинада Европанинг тинчлик ўрнатувчи қўшинлари жойлаштирилиши мумкин.

«Асосий мураккаблик шундаки, хавфсизлик кучлари қандай шакллантирилиши лозимлиги муҳокама қилинмоқда. Биз буни «қаршилик кучлари» деб атаяпмиз. Бу — украиналиклар талаб қилаётган хавфсизлик кафолатларининг муҳим қисмидир ва биз уларнинг буни қабул қилишига умид қиляпмиз», — деди нашрнинг юқори манбаси.

Шунингдек, ўт очиш тўхтатилишини кузатиб бориш учун алоҳида тинчликпарвар миссия ҳам ташкил этилиши назарда тутилмоқда. Ушбу гуруҳ руслар, украинлар ва НАТОга аъзо бўлмаган учинчи бир давлат вакилларидан иборат «қўшма комиссия» шаклида ишлайди. Учрашувларнинг сўнгги иштирокчиси ҳар икки томон қуролини ташлаганини назорат қилиш мақсадида фронт чизиғида кузатувни олиб боради.

NYP манбасининг айтишича, АҚШнинг ҳам бу миссияда иштирок этиши мумкин, аммо бу қатнашув ҳарбий куч сифатида эмас, балки «учинчи томон билан молиявий ёрдамчи» мақомида бўлиши мумкин.

Урушга ечим топиш бўйича келишув шартлари ҳозирча тўлиқ шакллантирилмаган. NYP маълумотига кўра, Россия ва Украина ушбу режани алоҳида-алоҳида муҳокама қилмоқда. Трамп эса агар томонлар келишув жараёнини сунъий равишда мураккаблаштирса, АҚШ тинчлик музокараларидан чиқиши мумкинлигини маълум қилган. Бироқ, у Вашингтонда ушбу муаммони ҳал қилиш учун яхши имконият борлигига ишонмоқда.

Шунингдек, 17 апрель куни Париж шаҳрида АҚШ, Украина ва Европа давлатлари вакилларининг учрашувлари ўтказилди. Унда Америка делегацияси томонидан «Украинада узоқ муддатли ва барқарор тинчлик ўрнатиш схемалари» таклиф қилинди. Ушбу таклифлар Россия томонига ҳам юборилган.

Bloomberg ахборот агентлигининг қайд этишича, АҚШ ўз таклифида Россия томонидан босиб олинган ҳудудларнинг Россия назорати остида қолишини ва Украинанинг НАТОга кириши масаласини кун тартибидан чиқаришни таклиф қилмоқда. Шу билан бирга, The Wall Street Journal нашри Америка таклифлари орасида Қримнинг Россияга тегишли эканлигини расман тан олиш каби шартлар ҳам борлигини ёзди.

NYP манбасининг сўзларига кўра, Украина томони амалда ўз ҳудудининг 20 фоизидан воз кечишга тайёр, лекин буни юридик жиҳатдан тан олмоқчи эмас. «Чунки де-юре биз бу ҳудудларнинг тортиб олинишини тан олсак, кейин уларни бошқа ҳеч қачон қайтариб ололмаймиз», деб тушунтирган юқори мансабдор вакил.

Ҳозирда ушбу режа ва тинчлик музокаралари натижаси бутун жаҳон жамоатчилиги томонидан қизғин муҳокама қилинмоқда. Ҳар икки давлатнинг ҳам бу режага муносабати қандай бўлиши кўпчилик учун қизиқарлидир. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!