Дунё аҳолисининг кўплаб давлатларида, айниқса Хитой ва Ҳиндистонда, ота-оналар анъанавий тарзда ўғил фарзандни афзал кўришган. Бу сабабли, 1980-йилдан бери тахминан 50 миллион қизалоқ дунёга келмаган. Натижада, бу ҳолат демографик муаммолар ва турли ижтимоий оқибатларга олиб келган.
Бироқ, сўнгги йилларда бу тенденция анча ўзгариб бормоқда. Мутахассисларнинг фикрига кўра, 2025-йилга келиб, туғилмаган қиз болалар сони 200 минггача камаяди. Дунё бўйлаб ота-оналарнинг қиз фарзандга муносабати ижобийлашиб, уларга эҳтиёж ошмоқда.
Бу ўзгаришнинг сабаблари кўп. Биринчидан, 2001-йилдан бери 7 миллионга яқин қизалоқ “асралган”, яъни турли мамлакатларда уларнинг туғилишига тўлиқ рухсат берилган. Бу давлат сиёсати ва жамоат қарашларидаги ўзгаришлар билан боғлиқ.
Сунъий уруғлантириш (ЭКО) клиникалари ҳам ота-оналарга фарзанд жинси танлаш имконини бермоқда. Сўнгги йилларда айнан қиз фарзандни истовчилар сони кўпайгани аниқланган. Ота-оналарнинг қиз болаларга нисбатан муносабати ижобий томонга ўзгариб бормоқда.
Фарзандликка олиш жараёнида ҳам қиз болаларга талаб ортмоқда. Бу жараёнда нафақат мамлакат ичида, балки халқаро миқёсда ҳам қиз болаларга устунлик берилмоқда. Оила қадриятлари ва замонавий дунёқараш ҳам янгиланмоқда.
Айрим экспертлар бу ўзгаришни аёллар мавқеининг ошиши ва жамиятда тенглик принципларининг мустаҳкамланиши билан изоҳлашмоқда. Қиз болаларни камситишга қарши давлат сиёсати ва маданий ислоҳотлар ўз натижасини бермоқда.
Яна бир муҳим жиҳат — қиз болалар учун таълим ва тарбия имкониятларининг кенгайиши. Тажриба шуни кўрсатмоқдаки, қиз фарзандни рағбатлантириш жамият тараққиётига ижобий таъсир қилади.
«Замин»ни Telegram’да ўқинг!
