Ўзбекистонда санъаткорлар солиқ тўламайди(ми)?

^{Фото: Давлат солиқ қўмитаси матбуот маркази}
Бадиий жиҳатдан юксак мусиқа асарларини яратишни таъминлаш, уларни қўллаб-қувватлаш мақсадида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг бир нечта қарорлари билан концерт-томоша фаолиятини тартибга солиш, уни лицензияалаш тартибига бир қатор ўзгартиришлар киритди. Бу ҳақда Давлат солиқ қўмитаси матбуот маркази хабар берди.

Вазирлар Маҳкамасининг 2017 йил 11 майдаги 270-сон қарори билан лицензия ва рухсатнома талаблари ҳамда шартларига қатъий риоя этилишини таъминлаш, лицензиатлар ва концерт томоша тадбирларининг ташкилотчилари томонидан қонунчилик талабларининг бажарилиши юзасидан тизимли назорат ўрнатиш «Ўзбекконцерт» давлат муассаси зиммасига юклатилди. Авваллари бу ишларни «Ўзбекнаво» эстрада бирлашмаси юритар эди.

Яъни, концерт-томоша фаолиятини лицензиялаш Миллий эстрада санъатини ривожлантириш ва мувофиқлаштириш кенгаши ҳузуридаги ижодий кўмаклашувчи вакиллар гуруҳининг хулосалари асосида Маданият вазирлиги ҳузуридаги «Ўзбекконцерт» давлат муассасаси томонидан амалга оширилади.

Хўш, лицензияни кимлар олиши мумкин? У фақат ижрочиларга — жисмоний шахсларга ва ижодий жамоаларга – юридик шахсларга берилади.

Айтиш мумкинки, «Концерт томоша фаолиятини лицензиялаш тартиби тўғрисида»ги Низомга киритилган ўзгартиришларда санъат аҳли, шу йўналишда тадбиркорлик билан шуғулланувчилар учун бир мунча қулайликларни кўриш мумкин. Аслида олинган лицензия 5 йил муддатгача амал қилади.

Аммо талабгорнинг аризасига кўра, 5 йилдан кам муддатга ҳам берилиши мумкин. Ўзгартириш киритилгунга қадар, унинг «энг кам вақти» 1 йил эди. Юқоридаги ҳужжат билан у 3 ойгача қисқарди.

Яна бир муҳим ўзгаришни давлат божини тўлашда кўриш мумкин.

Авваллари бу маблағ лицензия талабгорлари томонидан эстрада санъатини ривожлантириш жамғармасининг депозит ҳисоб рақамларига ўтказиларди. Ўзгартириш билан эндиликда лицензияловчи органнинг махсус ҳисоб рақамига тўланади ва у қуйидагича тақсимланади:

- 30 фоизи республика бюджетига;
- 70 фоизи Маданият вазирлиги ҳузуридаги Маданият ва санъатни ривожлантириш жамғармасининг ҳисоб рақамига.

Дарвоқе, авваллари лицензия берилган санадан бир йил ўтмасдан лицензиянинг амал қилиши тўхтатилганда ёки у бекор қилинганда давлат божи бир йиллик миқдорда ундирилар эди. Бу эса санъатга эндигина кириб келаётган истеъдодларни, уларни юзага чиқармоқчи бўлаётганларни бироз ўйланишига мажбур қиларди. Эндиликда у ўз кучини йўқотди.

Табиийки, лицензия олишга талабгорларни қанча миқдорда давлат божи тўлаши ҳақидаги маълумот ҳам қизиқтиради. Шуни алоҳида қайд этиш жоизки, уни ундиришда адолатлик тамойилига амал қилинади. Концерт-томоша фаолиятини амалга ошириш ҳуқуқига лицензия олган юридик шахслар ҳар бир ижрочига берилган рейтинг гуруҳига боғлиқ равишда табақалаштирилган миқдорларда давлат божи тўлайди.

Давлат божи миқдори ҳар бир лицензия талабгори учун унга берилган рейтинг гуруҳига боғлиқ равишда белгиланади.

Масалан, 1-гуруҳга мансублар ижодий фаолияти давомида камида 5 та мусиқий альбом чиқарган, атоқли ёзувчи ва шоирлар билан ўзаро ҳамкорликни йўлга қўйган бўлиши лозим. Шунингдек, «Ўзбекистон халқ артисти» ёки бошқа фахрий унвонлар ҳамда республика ва халқаро даражадаги кўрик-танлов ғолиби дипломлари мавжудлиги инобатга олинади.

Ҳамда бу гуруҳдагилар энг кам ойлик иш ҳақининг 195 баравари миқдорида давлат божи тўлайди. Шу тўланган маблағ ҳисобидан солиқ ушлаб қолинади. Санъаткорлар ўзининг ижодий йўналишида бошқа турдаги солиқларни тўламайди.

Ўзгартиришларда кекса ёшдагилар, ногиронлар, ёшлар манфаатига ҳам алоҳида эътибор берилган.

Масалан, пенсионерлар, I ва II гуруҳ ногиронлари концерт-томоша фаолиятини амалга ошириш ҳуқуқи учун давлат божларидан озод қилинган. IV рейтинг гуруҳига мансуб, таълим муассасаларида ўқиётган ҳамда биринчи марта лицензия олаётган ижрочилар ушбу таълим муассасасида таълим олиш даврида (тегишли тасдиқловчи ҳужжат мавжуд бўлганда), бироқ лицензия берилган санадан бошлаб кўпи билан бир йил мобайнида давлат божи тўламайди.

Агарда бу гуруҳга киритилганлар энг кам ойлик иш ҳақининг 40 баробари миқдорида давлат божи тўлаши кераклигини инобатга олсак, демакки, уларнинг ижодий фаолиятини янада ривожлантириш, янги куй ва қўшиқлар яратиш учун имконият тақдим этилмоқда. “Замин” янгиликларини “Facebook”да кузатиб боринг