Прописка тизимини ислоҳ қилиш: янги имкониятлар ва истиқболлар

Маълумки, Ўзбекистон Республикаси Президентининг Олий Мажлисга Мурожаатномаси ва 2017-2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегиясини амалга ошириш Давлат дастурига жавобан масъул вазирлик ва идоралар томонидан Ўзбекистон Республикаси қонуни ва “Рўйхатга олиш тизимини ислоҳ қилиш тўғрисида”ги Вазирлар Маҳкамасининг қарори лойиҳаси жойлаштирилди.

Юқоридаги норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларида прописка тизимини ислоҳ қилишга қаратилган бир қатор янгиликлар мавжуд. Келинг, улардан баъзиларини кўриб чиқайлик.
Шундай қилиб, асосий янгиликлардан бири бу ҳудудларда кўчмас мулк сотиб олаётганда Тошкент шаҳри ва Тошкент вилоятида доимий яшаш талабини бекор қилиш, шунингдек янги биноларда уй-жой сотиш учун шартнома тузиш учун махсус давлат бож ставкасини тўлаш.

Шундай қилиб, ушбу янгиликка мувофиқ, Тошкент шаҳри ва Тошкент вилоятида доимий яшаш ҳуқуқига эга бўлмаган фуқаролар мавжуд ҳуқуқий тўсиқлар туфайли имконсиз бўлган янги бинолардан, шунингдек, иккиламчи бозорда уй-жой сотиб олиш ҳуқуқига эга бўладилар. Бир томондан, ушбу ислоҳот пойтахтга кўчиб ўтишни истаган, аммо мавжуд чекловлар туфайли уй-жой сотиб олиш имконига эга бўлмаган минтақалар аҳолиси учун кенг имкониятлар ва истиқболларни очиб беради.

Бошқа томондан, юқорида санаб ўтилган чекловларнинг бекор қилиниши давлатимиз пойтахтида фаолият юритаётган ташкилотлар ва муассасалар учун ҳам жуда муҳимдир, чунки улар катта меҳнат бозорини, малакали ишчиларнинг кенг танловини очадилар. Шундай қилиб, доимий яшаш жойларидаги ислоҳотлар мамлакатимизда малакали кадрлар этишмаслиги муаммосини ҳал қилишга катта ҳисса қўшади.

Бундан ташқари, ушбу янгилик кучли рақобат туфайли ўз билимлари ва кўникмаларини доимий равишда оширишдан манфаатдор бўлган турли соҳаларда фаолият олиб борадиган ва хизматлар кўрсатадиган ишчилар ўртасида меҳнат дунёсида рақобатни кучайтиради. Ушбу ҳолат, ўз навбатида, меҳнат унумдорлигининг ўсишига, корхоналар, ташкилотлар ва муассасалар фаолиятини жадаллаштиришга, уларнинг даромадлари ўсишига ва келажакда мамлакат иқтисодиётининг янада ривожланишига олиб келади.

Ушбу соҳадаги хорижий тажрибалар ҳақида гапирганда, Жаҳон банкининг иқтисодчиси Уилям Зайтснинг мақоласини таъкидлаш керак, у бир қатор мамлакатларда, шу жумладан Францияда, Буюк Британияда ва АҚШда ҳеч қачон рўйхатга олиш тизимлари умуман бўлмаган ва кўплаб давлатлар (шу жумладан постсовет республикалари, шунингдек, Жанубий Корея каби бошқа давлатлар) аҳолини рўйхатга олиш тизимидан бутунлай воз кечишди.

Ушбу соҳадаги бошқа янгиликлар билан бир қаторда, у доимий рўйхатдан ўтиш учун ариза бериш учун шахсни аввалги яшаш жойидан мустақил равишда бўшатиш керак бўлган тартибни, шунингдек, доимий рўйхатга олишдан олдин ва кейин ҳарбий рўйхатга олиш учун мудофаа ишлари бўлимларига ҳарбий хизматга мурожаат қилиш тартибини бекор қилишни ҳам назарда тутади. Бундай вазифалар идоралараро электрон дастур орқали амалга оширилади.

Ушбу янгилик тегишли идораларга мурожаат қилаётганда қизил тасмаларни йўқ қилиш, доимий яшаш ҳуқуқини олиш (рўйхатга олиш) учун турли хил процедураларни амалга ошириш билан боғлиқ муаммоларни фуқароларнинг кундалик ташвишларидан халос қилиш мақсадида киритилмоқда, бу эса бутун жараённи осонлаштиради ва соддалаштиради.

Ҳукумат қарори лойиҳасида кўзда тутилган яна бир ўзгариш шундаки, мулк эгасининг розилиги билан вақтинча яшаш жойида рўйхатдан ўтиш муддати 1 йилдан 5 йилгача узайтирилган. Ушбу ўзгартириш фуқароларнинг вақтинча яшаш жойини рўйхатдан ўтказиш бўйича мажбуриятларини, шунингдек, фуқароларга 5 йилгача узоқ муддатли вақтинча рўйхатдан ўтиш учун мурожаат қилиш имкониятини беради.

Шундай қилиб ушбу соҳани ислоҳ қилиш орқали қуйдаги мақсадларга эришиш кўзда тутилмоқда:
- Тошкент шаҳри ва Тошкент вилоятида доимий яшаш тизимини такомиллаштириш бўйича олиб борилаётган ислоҳотлар доимий ва вақтинча рўйхатга олишни расмийлаштириш билан боғлиқ барча босқичларни сезиларли даражада соддалаштиришга қаратилган;
- доимий яшаш учун рухсат олиш учун ариза беришда турли тартибларни бажариш билан боғлиқ муаммоларни фуқароларнинг кундалик ташвишларидан четлаштириш;
- меҳнат соҳасида рақобатнинг кучайиши;
- кадрлар этишмаслиги ва бандлик билан боғлиқ муаммоларни ҳал қилиш;
- одамларнинг турмуш даражаси ва фаровонлигини ошириш;
- мамлакат иқтисодий ўсишини рағбатлантириш.

“Замин” янгиликларини “Telegram”да кузатиб боринг