Ташкент ауасы "зиянды": PM2,5 нормадан алты есе жоғары

Ташкент қаласында 6 октябрь сағат 10:00-дегі жағдай бойынша ауадағы ұсақ PM2,5 бөлшектерінің концентрациясы 158 мкг/м3 құрады - бұл "зиянды" санатқа кіретін көрсеткіш. IQAir мәліметінше, PM10 мөлшері де 269,7 мкг/м3 дейін жетіп, ДДСҰ-ның тәуліктік нормасынан (45 мкг/м3) шамамен алты есе жоғары деңгейді тіркеді. Бұл жағдай адам денсаулығына қауіпті болып саналады.

Осы сағаттарда ауаның ластануы бойынша әлемдік рейтингтің жоғары сатыларында Ташкент көш бастап тұрса, 2-орында Бішкек (152 мкг/м3), 3-орында Киншаса (132 мкг/м3) тұрды. Ондыққа Калькутта, Манама, Доха, Джакарта, Аддис-Абеба, Дели және Бағдад сияқты мегаполистер де кірді.

PM2,5 дегеніміз не және неліктен қауіпті?

PM2,5 - диаметрі 2,5 мкм-ден кіші бөлшектер, өкпе тіндеріне терең еніп, тіпті қан айналымына дейін жетуі мүмкін. ДДСҰ-ның айтуынша, ауаның ластануында дәл осы дисперсті бөлшектер денсаулыққа ең үлкен қауіп төндіреді: тыныс алу жолдарының қабынуы, демікпе ұстамалары, жүрек-қан тамырлары проблемаларының қаупін арттырады. Жас балалар, қарт адамдар, жүкті әйелдер және тыныс алу/жүрек аурулары бар азаматтар ерекше сақ болуы керек.

Не істеу керек?

Сыртқы белсенділікті шектеңіз: әсіресе спорт пен жүгіру сияқты қарқынды жаттығуларды кейінге қалдырыңыз.

Респиратор киіңіз: сыртқы жұмыстар қажет болса, PM2,5-ті қорғайтын N95/FFP2 класындағы масканы пайдаланыңыз.

Терезелер мен есіктерді жабық ұстаңыз: егер үйде ауа тазартқыш (сүзгі) болса, іске қосыңыз.

Көлік жүрісін азайтыңыз: өрт, құрылыс, қатты кептеліс аймақтарынан аулақ болыңыз.

Көп сұйықтық ішіңіз: бұл денені қолдауға көмектеседі.

Көрсеткіштерді қадағалаңыз: ауа сапасын онлайн мониторинг арқылы тексеріп, күн тәртібін осы негізде жоспарлаңыз.

Ластанудың күшеюі көбінесе маусымдық инверсияның, кептелістің, құрылыс және өнеркәсіптік қалдықтардың, сондай-ақ құрғақ ауада көтерілетін шаң факторларының үйлесімді әсерінен болады. Мамандар халықтан уақытша сақтық шараларын сақтауды, ал жауапты мекемелерден көздерді азайтуды және ауа тазалығына қатысты жедел шараларды күшейтуді сұрайды.