BYD қандай қилиб Тesla, GМ ва Volkswagen'ни ортда қолдирди?

Сўнгги йилларда электромобил саноати глобал автомобил бозорида энг жадал ўсаётган сегментга айланди. Tesla, General Motors (GМ) ва Volkswagen (ВW) бу ўзгаришнинг етакчилари сифатида танилган эди. Аммо 2023-йилдан бошлаб бу тенденция сезиларли ўзгарди — Хитойнинг BYD (Build Your Dreams) компанияси нафақат маҳаллий бозорда, балки глобал миқёсда ҳам улкан ютуқларга эришиб, рақобатчиларини ортда қолдирди. Бу мақолада BYDнинг муваффақияти ортидаги асосий омилларни кўриб чиқамиз.

1. Вертикал интеграция: ҳар бир бўғинни ўз назоратида сақлаш

BYD электромобиллар ишлаб чиқаришнинг деярли барча жараёнларини ички ресурслар асосида ташкил қилган. Бу дегани: аккумулятор ишлаб чиқариш, двигател тизимлари, электрон бошқарув модуллари — ҳаммаси BYDнинг ўз ички инфратузилмасида амалга оширилади. Тesla ҳам аккумуляторлар ишлаб чиқаради, бироқ у Panasonic билан ҳамкорликка таянади. GМ ва ВW эса кўпинча ташқи таъминотчиларга боғлиқ.

BYD эса бу борада мустақилликка эришган. Айниқса, уларнинг ЛФП (литий-темир-фосфат) аккумуляторлари технологияси арзонроқ, хавфсизроқ ва узоқ умр кўриш муддати билан ажралиб туради. Бу уларга таннархни пасайтириш ва нарх бўйича рақобатчилардан устунлик олиш имконини берди.

2. Кенг маҳсулот линияси ва оммавийлик стратегияси

Тesla юқори сегментга йўналтирилган — Модел С, Модел Х каби нисбатан қиммат автомобилларни таклиф этади. BYD эса турли ижтимоий қатламлар учун кенг нарх оралиғида электромобил моделлар ишлаб чиқди:

• Dolphin, Seagull каби кириш даражасидаги шаҳар автомобиллари;
  
• Han, Tang каби юқори сегмент моделлар;
  
• Тикланадиган энергияга мослаштирилган тижорат автомобиллари.
  

Бу хилма-хиллик оммавий харидор қатламларини ўзига жалб қилди. Айниқса, Seagull модели 2024 йилда 11 000 доллардан кам нархда чиқарилиб, бозорда инқилоб ясади.

3. Хитой ҳукумати билан синхрон ривожланиш

BYD Хитой ҳукуматининг электромобил секторини қўллаб-қувватлаш сиёсатидан самарали фойдаланди. Солиқ имтиёзлари, субсидия дастурлари, маҳаллий инфратузилмадаги устуворлик — буларнинг барчаси BYDга ишлаб чиқариш ҳажмини тез ошириш имконини берди. ВW ва GМ эса бошқа бозорларда бундай ҳукумат кўмагига эга эмас.

4. Экспорт бўйича агрессив стратегия

BYD ўз маҳсулотларини фақат Хитой бозорида эмас, балки Жануби-Шарқий Осиё, Яқин Шарқ, Лотин Америкаси ва ҳатто Европа бозорларига фаол экспорт қилмоқда. Компания Таиланд, Бразилия, Туркия ва бошқа давлатларда заводлар қуришни бошлаб юборган. 2024 йилда Европа бозорида BYD АТТО 3 модели энг кўп сотилган 3 та электромобил қаторига кирди.

Бошқа йирик брендлар ҳали ҳам экспорт бўйича эҳтиёткорлик билан ҳаракат қилаётган бир пайтда, BYD глобал экспансияга катта сармоя киритмоқда.

5. Инновацион ёндашув ва технологик устунлик

BYD нафақат ишлаб чиқариш ҳажми, балки технологик инновациялар бўйича ҳам олдинда бормоқда. Бладе Баттерй технологияси — бу хавфсизлик ва зичлик бўйича янги босқич. Шунингдек, компания ўзининг ДиПилот автоном ҳайдаш тизимини ишлаб чиқмоқда.

Тesla автопилот борасида етакчилигини сақлаётган бўлса-да, BYDнинг ҳар бир автомобилга АИ ёрдамчи тизимларини жорий қилиши рақобатда янги босқични бошлаб берди.

Агар рақобатчилар глобал электромобиллар пойгасида қатнашишда сусткашлик қилаверса, яқин йилларда BYD нафақат энг кўп электромобил сотувчи бренд, балки автомобил саноатининг янги глобал лидери бўлиб қолиши ҳеч гап эмас. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!