Мигрантларга қарши гулхан – маданият ёки нафрат?

Шимолий Ирландиядаги лойялистлар томонидан ташкил этилган гулханда мигрантларга қарши ҳашаматли кўринишда тайёрланган "санъат намойиши" маҳаллий сиёсатчилар, жамоатчилик ва ҳуқуқ фаоллари томонидан қаттиқ қораланди. Бу воқеа жамоатчиликда жиддий баҳс ва қизғин муҳокамаларни келтириб чиқарди.

Тироне графлигида жойлашган Мойгашел қишлоғидаги гулхан устидан кимёвий материаллардан ясалган қайиқ макети, унда эса ҳаёт жилетлари кийдирилган ўнлаб инсон қиёфасидаги қўғирчоқлар жойлаштирилган. Бундай тасвир – Шимолий Ирландияда ҳар йили июл ойида ўтказиладиган лойялистлар анъанавий байрами арафасида жамоатчилик онгини ларзага солди.

Қайиқ остига жойлаштирилган лавҳаларда “Қайиқларни тўхтатинг” ва “Ветеранларга, қочқинлардан аввал ёрдам” каби ёзувлар акс этган. Бу — Буюк Британияда сўнгги ойларда миграция масаласига бўлган сиёсий қарашлар ва оммавий муҳокамалар фонида келган ўта сезгир мавзудир.

Синн Фейн партиясидан Ассамблея аъзоси Колм Гилдерню шундай деди:

“Бу жирканч ҳаракат нафрат ва ирқий душманлик ғоялари билан йўғрилган. Бизга яқинлашган инсонлар душман эмас – улар дўстларимиз, қўшниларимиз, ва улар кўпчилик томонидан қадрланади.”

СДЛП партиясидан депутат Малачи Куинн эса ушбу ҳолатни полицияга маълум қилганини ва бундай манфур ҳаракатларни “маданият деб аташ мумкин эмаслигини” таъкидлади:

“Бу ифтихор эмас, заҳар. Қўрқитиш ва ирқчилик — маданият эмас.”

Аллианcе партиясидан Эдди Руф ҳам бу манзарага қарши чиқиб, уни фавқулодда бартараф этиш кераклигини таъкидлади:

“Бу каби намойишлар фақат қўрқув ва радикал ғояларни тарқатишга хизмат қилади.”

Демократик Унионистлар партияси (ДУП) ўз баёнотида лойялистлар гулханлари “ижобий маданий байрам” сифатида ўтказилиши кераклигини ва унда байроқлар, қўғирчоқлар ёки бошқа “ҳақоратли намуналар” ёқилмаслиги лозимлигини билдирди.

Бироқ, ушбу шов-шувли намойишга лойялист фаол Жейми Брайсон томонидан ҳимоя билдирилди. У Twitter (Х) орқали шундай деб ёзди:

“Мойгашел гулхани ҳар йили маданий байрам билан бир қаторда ижтимоий протестни ҳам намоён этади. Бу йилги мавзумиз – оммавий ноқонуний миграция муаммосига қаратилган.”

Бундай ҳолатлар аввал ҳам кузатилган: Ирландия байроқларини ёқиш, миллатчи сиёсатчиларнинг қўғирчоқларини ёндириш, шунингдек, жамоатчиликда бўлиниш ва нафрат уруғини сепиш ҳаракатлари. Бу йил эса воқеа Британияда канал орқали қочаётган мигрантлар мавзуси фондида янги таъсир касб этди.

Шу билан бирга, Баллимена ва бошқа шаҳарлардаги яқиндаги анти-иммигрант тартибсизликлари бу воқеани янада оғирлаштирди.

Марта Фаррел каби жамоат фаоллари эса бу каби “санъат намоёнлари” ўз ичига нафратни, ирқчиликни ва жамиятни бўлувчи ғояларни жамлаётганини таъкидлашмоқда.

Бу воқеа кўрсатмоқдаки, маданий байрамлар номидан амалга оширилаётган айрим ҳаракатлар нафақат турли жамоалар ўртасида зиддият кучайтиради, балки бутун жамият хавфсизлиги ва бағрикенглик тамойилларига путур етказиши мумкин. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!