Афғонистоннинг Қандаҳор вилоятида аёлларнинг ишга эркак ҳамроҳисиз бориши билан боғлиқ янги қарор қабул қилинди. Бу қарорга кўра, аёллар “маҳрам картаси”ни олиб юришлари керак, бу эса аёл ва унинг махрами (эр, ота, ука ёки ўғил) маълумотларини кўрсатадиган махсус ҳужжат ҳисобланади. Агар аёлда бундай карта бўлмаса, иш жойига бориш тақиқланади.
Новый тадбирнинг сабаблари ва таъсири
Афғонистондаги ҳуқуқий ва ижтимоий тизимда бундай чораларнинг киритилиши, маҳаллий ва халқаро ташкилотлар томонидан турли хил баҳслар ва реакциялар билан қабул қилинмоқда. Айни вақтда, ушбу қонун амалга киритилишига қарши тўғридан тўғри жавоблар ва фикрлар кўп бўлмоқда. Баъзи одамлар ушбу қонунни аёллар ҳуқуқларига қарши бўлган танқид сифатида кўрсатаётган бўлса-да, бошқалар уни мамлакатдаги хавфсизлик ва тартибни сақлаш учун керакли чора, деб баҳоламоқда.
Маҳрам картаси — янги шаклдаги бошқарув тизими
“Маҳрам картаси” ҳудудий қўлланишнинг асосий шартларидан бири бўлиб, ҳар бир аёл бу картани олиш учун кўплаб ҳужжатларни тўплаши керак. Булардан асосийларидан бири — аёлнинг ижтимоий ва оилавий мақоми, ҳамда маҳрамининг кимлиги. Карта ишлаб чиқилганда, уч кунлик қайта ишлаш жараёни ҳам белгиланган, бу вақтда аёллар тегишли идоралардан рухсатномаларни олишлари шарт бўлади. Шунингдек, ушбу картани олган аёллар учун офисда ишлаш вақтида эркаклар билан бирга бўлишлари керак. Картани бериш жараёнида эса диний идоралар, хавфсизлик тизимлари, маҳаллий кенгашлар ва иш берувчиларнинг розилиги олинади.
Иқтисодий ва ижтимоий таъсирлар
Айрим оилаларда вояга етган эркакнинг иш кунида офисда ўтириши керак бўлиши, оилавий харажатларга таъсир кўрсатишининг бошқа сабабларидан бири сифатида кўрсатилмоқда. Бунинг натижасида айрим оилалар иқтисодий қийинчиликлар билан юзлашиши мумкин. Аксарият оилалар аёлларини ишга йўллашда муаммога дуч келаётган бўлса, бундай қонунларга риоя қилиш учун уларга янгиликлар ва ишланмаларни тўғри тушунтириш муҳим аҳамиятга эга.
Қарорнинг ижтимоий оқибатлари
Ўзбекистонда ҳам ушбу турдаги қонунлар жорий этилгани ҳамда уларга мувофиқ ҳаракат қилиш аҳолининг ижтимоий фаоллигига, иш ва оила иши билан боғлиқ муносабатларига таъсир кўрсатиши мумкин. Шунга қарамай, ҳамма аёллар учун бир хилдаги шароитлардан фойдаланишнинг амалга оширилиши кенг муҳокамаларни олиб боради.
Тартиб ва уларнинг натижалари
Афғонистоннинг бу қонуний сиёсатлари қатордаги чегаралар билан боғлиқ қонунчиликдаги янги тартиблар билан қарор қабул қилинишига сабаб бўлди. Янада кўпроқ оилавий ёндашувлар ва мамлакатнинг ижтимоий кўрсаткичларини назорат қилишдаги ёрдамлар муҳокама қилинмоқда.
