Ўзбекистон инвестиция компаниялари хусусий инвесторлар учун янги восита — индивидуал инвестиция ҳисоби (ИИҲ)ни ишга туширганини эълон қилди. Freedom Broker мутахассиси ушбу восита қандай ишлаши ва инвесторлар даромад солиғидан 12 фоизгача имтиёзни қандай қўлга киритиши мумкинлигини батафсил тушунтирди.
Индивидуал инвестиция ҳисоблари узоқ ва яқин хорижда, ҳатто қўшни мамлакатларда ҳам кенг қўлланиладиган амалиётдир. Бу — хусусий инвесторларни фаолиятга ундаш учун ишлаб чиқилган махсус брокерлик ҳисоби тури бўлиб, унинг асосий афзаллиги 12 фоизлик жисмоний шахслар даромад солиғидан озод қилиш шаклидаги солиқ имтиёзидир.
ИИҲ нафақат даромадни ошириш учун восита, балки фойдали молиявий одатни шакллантириш имкониятидир. Иш ҳақи ёки бошқа даромадларнинг бир қисмини мунтазам равишда ҳисобга ўтказиш орқали инвестор шахсий мақсадларига эришиш учун маблағни самарали жамғариши мумкин — йирик харидлар ёки фарзандлар таълими ҳақини тўлашга.
Freedom Broker мутахассислари ИИҲнинг жозибадорлигини оширувчи бир нечта муҳим сабабларни таъкидлаб ўтдилар:
1. Солиқ имтиёзлари ҳисобига даромадни ошириш Инвестор даромад солиғидан 12 фоизгача озод қилиниши орқали инвестиция фойдасини оширади.
Бу имтиёз йилига 100 баробар энг кам ойлик иш ҳақига (ЭОИШ) қадар бўлган суммага татбиқ этилади ва йиллик 15 252 000 сўмгача тежаш имконини беради. Солиқ имтиёзлари қуйидаги норматив ҳужжатларга асосланади:
- Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодекси, 378-модда, 23-банд;
- 2015 йил 3 июндаги 387-сонли қонун;
- 2022 йил 17 январдаги 90-сонли қарор.
2. 39 фоизгача даромадни кафолатлаш имконияти Марказий банк маълумотларига кўра, фоиз ставкалари пасайиши ва омонатларнинг даромадлилиги 20,7 фоизгача тушган шароитда ИИҲ орқали сотиб олинган облигациялар бир йилгача бўлган муддатда йиллик 39 фоизгача даромадлиликни кафолатлаш имконини беради.
ИИҲ корпоратив восита сифатида ИИҲ корпоратив ижтимоий пакети таркибий қисми сифатида ҳам самарали восита бўлиши мумкин. Бу бизнес учун ходимларнинг мотивацияси ва садоқатини ошириш имкониятидир.
Аммо, бу воситани қўллаш бўйича бухгалтерлар саволларга эга бўлиши мумкин. Улар учун зарур кўрсатмаларни биржа аъзоларидан (брокерлардан) олиш мумкин.
ИИҲ очиш шартлари Асосий талаблар: Ҳисобни очиш учун ўз брокерингизга мурожаат қилиб, маслаҳат олишингиз кифоя. Фонд бозорига янги туртки ИИҲнинг ишга туширилиши хусусий инвестициялар учун янги саҳифани очади: бу восита капитални ошириш ва солиқ юкини камайтиришга хизмат қилади — айниқса, альтернатив воситаларнинг даромадлилиги пасайган бир даврда.
