“Қизил китоб”даги қўчқорни сўйиб, интернетга тарқатишди

Сурхондарё вилоятида содир бўлган бир ҳолат нафақат интернет фойдаланувчиларини, балки бутун жамоатчиликни ҳайрат ва ғазабга солди. Чош маҳалласи ҳудудида, табиатнинг ноёб бойлиги – “Қизил китоб”га киритилган Тян-Шан тоғ қўчқори шафқатсиз тарзда ўлдирилди. Воқеа акс этган тасвирлар ижтимоий тармоқларда тарқалди. Бу видео нафақат кўз ёши чиқарди, балки ҳалоллик, қонун ва инсонийлик мезонларини шубҳа остига қўйди, деб ёзди ekolog.uz.

Кадрларда ҳайвоннинг тутилиб, бўғоз қилингани, сўнгра сўйилиши очиқ-ойдин кўринади. Бундай манзарани кўриш нафақат ёқимсиз, балки одамга оғриқ беради. Ҳатто ҳайвонларни яхши кўрмайдиган киши ҳам, бу манзарани кўриб, ички дунёсини қайта кўриб чиқади.

Экологик партия расмий баёнот бериб, бу каби ҳаракатлар нафақат қонунга зид, балки бутун биосферага қарши ҳужум эканлигини таъкидлади. Улар бу видеони суратга олган ва тарқатган шахсларни ҳам жавобгарликка тортишни сўрашди. Чунки табиатнинг ҳар бир ноёб аъзоси – умуминсоний мерос. Унга қилинган зулм – бутун инсониятга қилинган зулм ҳисобланади.

Бир томондан, қонунчилик йил сайин кучайтирилаётган бир пайтда, бундай ҳолатларнинг ҳали ҳам учраши — ҳайратланарли ва ачинарли. Бошқа томондан, ҳеч қандай жазо одамни туғма шафқатсизликдан тўхтата олмаётгани кўриниб турибди.

Экологик партиянинг мурожаатида таъкидланишича, қонунбузарлар – фақат ҳайвонни ўлдирганлар эмас. Суратга олиб, тарқатганлар ҳам айбдорлар рўйхатига киради. Чунки бу ҳаракат билан улар бошқаларга “бундай қилса бўлар экан” деган хато сигнал юборишади.

Қонунга кўра, “Қизил китоб”даги ҳайвонларни ўлдириш оғир жиноят ҳисобланади. Бу нафақат айбдорларни қамоққа олиб келишга, балки жарималар, моддий ва маънавий товонлар тўлашга олиб келиши мумкин. Аммо жамият талаб қилаётган жазо фақат моддий эмас — жамият маънавий покланишни хоҳламоқда.

Чунки бундай ҳолатлар, биринчи навбатда, келажак авлоднинг маънавиятига доғ солади. Болакайлар, ўсмирлар интернет орқали бу каби видеоларни кўрмоқда. Улар учун ҳайвон на фақат мультфильм қаҳрамони, балки реал ҳаётда мавжуд юракка эга мавжудот. Агар биз улар олдида шундай шафқатсизликни “оддий ҳол” деб кўрсатсак, келажак қандай бўлади?

Шу нуқтаи назардан олиб қаралганда, Сурхондарёдаги бу ҳолат – оддий ҳодиса эмас. Бу – жамиятдаги маънавий таназзулнинг огоҳлантирувчи сигнали. Бу – ҳали кеч эмаслигини англаш ва чуқур тафаккур қилиш учун сабаб.

Мутахассисларнинг таъкидлашича, Тян-Шан қўчқори ўзининг қир аслидаги қудрати, ташқи кўриниши ва ноёблиги билан ўзгача аҳамиятга эга. Унинг йўқолиши – табиатдаги ҳалқани узиш билан баробар. Табиатда ҳар бир жонзотнинг ўзига хос вазифаси бор. Қўчқор ҳам, қуш ҳам, қорамол ҳам — бири иккинчисини тўлдирадиган экотизимнинг бир бўлаги.

Бу воқеа нафақат экологик, балки маънавий муаммоларни ҳам кўз-кўз қилди. Қонун кучсиз эмас. Аммо уни амалга оширувчи инсонлар беэътибор бўлса, қонун қоғозда қолади. Шундай пайтда ҳар бир фуқаро ўзининг масъулиятини ҳис қилиши зарур.

Фуқаролар, айниқса ёшлар, бундай видеоларни кўрганда уларни тарқатмаслиги, аксинча тегишли идораларга хабар бериш керак. Бу на фақат фуқаролик бурчи, балки инсон сифатидаги юксакликни намоён этишдир.

Табиат бизнинг уйимиз. Ундаги ҳар бир жонзот эса унинг безаги. Уларни асраш – келажак авлод учун соғлом муҳит яратишдир. Биз бугун қандай жамиятда яшашни истасак, айнан шундай ҳаракат қилишимиз керак.
«Замин»ни Telegram’да ўқинг!