Әлем бойынша сигарет пен электронды темекі өнімдерін пайдалану әлі де өте жоғары деңгейде қалып отыр. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының (ДДСҰ) 6 қазан күнгі жаңа есебіне сәйкес, жер бетінде 15 миллион жасөспірім қоса алғанда 100 миллионнан астам адам сигарет тартатыны анықталған, деп хабарлады ДДСҰ.
Есепте 13–15 жас аралығындағы жасөспірімдер арасында электронды сигарет пен вэйп қолданушылардың саны шамамен 15 миллион адамға жеткені айтылған. Бұл мәліметтер ата-аналар мен білім мекемелерін алаңдатып отыр, себебі никотинді пайдалану көбіне жас жастан басталып, кейін толық тәуелділікке әкелуі мүмкін.
Сондай-ақ, 15 жастан жоғары кем дегенде 86 миллион адам электронды сигарет тартатыны белгілі болған. Бұл көрсеткіш ересек халықтың 1,9 пайызын құрайды — ерлер арасында 2,3 %, әйелдер арасында 1,5 %.
ДДСҰ-ның жұқпалы емес аурулар, мүгедектік және зорлықтың алдын алу департаментінің директоры Эттен Кругтің айтуынша, электронды сигареттер «никотинге тәуелділіктің жаңа толқынын» тудырып отыр. Оның сөзінше, электронды сигареттер «зиянсыз балама» ретінде жарнамаланғанымен, олар шындығында балаларды ерте жастан никотинмен таныстырып, дені сау ұрпақтың болашағына қауіп төндіріп жатыр.
Круг атап өткеніндей, бұл үрдіс әлем бойынша салауатты өмір салтын насихаттауға бағытталған көп жылдық реформаларға қауіп төндіруде. «Электронды сигареттер мен вэйптер қоғамдағы түтін пайдалануды азайтқан жоқ, керісінше оның жаңа түрін жасап берді», — деді ол.
ДДСҰ мәліметінше, 2000 жылы әлем бойынша 1,38 миллиард адам темекі өнімдерін пайдаланған, ал 2024 жылы бұл сан 1,2 миллиардқа дейін қысқарған. Соңғы жиырма жылда шылым тартушылар саны 120 миллион адамға, яғни 27 пайызға азайған.
Әйелдер арасында шылым тартушылар үлесі 2010 жылғы 11 пайыздан 2024 жылы 6,6 пайызға төмендеген, ерлерде бұл көрсеткіш 41,4 пайыздан 32,5 пайызға азайған. Алайда, бұл төмендеуге қарамастан, әлемдегі әрбір бесінші ересек адам әлі де сигарет тартуды жалғастыруда.
ДДСҰ есебі 2014–2024 жылдар аралығында әлем халқының 75 пайызын қамтитын 85 елдің мәліметтеріне негізделген. Сонымен қатар, 62 ел әлі күнге дейін балалар арасында сигарет қолдануға қарсы нақты шаралар қабылдамаған, 74 елде болса түтін өнімдерін сатып алуға арналған ең төмен жас шегі жоқ.
Мамандардың пікірінше, бұл жағдай әлемдік деңгейде никотинге тәуелділікті одан әрі күшейтеді. Дегенмен, ДДСҰ-ның жалпы қорытындысы оң — әлемде темекі қолдану біртіндеп азайып келеді. Ұйым елдерді балалардың денсаулығын қорғауға, жарнама мен сатуға шектеу қоюға және алдын алу бағдарламаларын нығайтуға шақыруда.
Осылайша, сандық мәліметтер көрсеткендей, адамзат никотинге қарсы күресте белгілі нәтижелерге жетті, бірақ бұл күрес әлі аяқталған жоқ. Никотинге тәуелділік XXI ғасырдың ең үлкен денсаулық сынақтарының бірі болып қалуда.
“Zamin”-ді Telegram-нан оқыңыз!
