2025 йил июн ойида Fitch Ratings рейтинг агентлиги Ўзбекистон банклари учун операцион муҳит бўйича прогнозини "барқарор" даражадан "ижобий" даражага кўтарди ва "b" даражасидаги баҳони тасдиқлади. Fitch Ratings'нинг Ўзбекистон банклари бўйича директори Павел Каптел бу ўзгаришларнинг сабабларини тушунтирди.
Агентликнинг операцион муҳитни баҳолаш методологияси иқтисодий ўсиш динамикаси, давлат томонидан иқтисодиёт ва банк секторини тартибга солиш даражаси ҳамда банк фаолиятига таъсир қилувчи махсус хавфларни ўз ичига олади. Баҳолашда икки асосий кўрсаткич – аҳоли жон бошига ЯИМ (жаҳон нархлари бўйича доллар эквивалентида) ва BMI компанияси томонидан ҳисобланган Операцион хавф индекси (ORI) қўлланилади.
Ўзбекистон банклари учун операцион муҳит "B" даражасида баҳоланган, бу Марказий Осиё ва Кавказ минтақасидаги бошқа кўплаб давлатлардан пастроқдир. Мисол учун, Қозоғистон "BB+", Грузия, Арманистон ва Озарбайжон "BB-" даражасида баҳоланган.
Бироқ, Ўзбекистон иқтисодий муҳитида сезиларли ижобий ўзгаришлар кузатилмоқда. 2023 йилда "Ипотека банк"нинг давлат улуши хусусийлаштирилиши муваффақиятли амалга оширилди ва бошқа давлат банкларини хусусийлаштириш бўйича ҳам тайёргарлик ишлари олиб борилмоқда.
Ўзбекистон Марказий банки банк секторини ривожлантириш учун бир қатор чора-тадбирларни амалга оширди, жумладан, минимал капитал талабларини оширди ва кредитлар сифатини яхшилаш бўйича қатъий чоралар кўрди. Ушбу ислоҳотлар натижасида банк секторида ижобий ўзгаришлар кузатилмоқда.
Fitch'нинг прогнозига кўра, яқин 1-2 йил ичида операцион муҳит баҳоси "B+" даражасига кўтарилиши мумкин. Ушбу ўзгаришлар хусусий банклар, хусусан, "Капиталбанк" ва "Ипак Йўли" банкларининг рейтингларида ҳам акс этди.
Давлат банкларининг рейтинглари эса давлат томонидан кўрсатиладиган қўллаб-қувватлашга асосланган ва операцион муҳит баҳосидаги ўзгаришлардан унчалик таъсирланмайди.
Меҳмон гуруҳидаги фойдаланувчилар ушбу мақолага изоҳ қолдира олмайди.
