Путин Украинага қарши уруш сабабини Ғарбга юкламоқда: унинг зиддиятли баёнотлари нимани англатади?

Россия президенти Владимир Путин Украинага қарши кенг қамровли урушнинг бошланишига Ғарб мамлакатларининг сиёсатини айбдор қилиб кўрсатди. Бу ҳақда у «Россия. Кремль. Путин. 25 йил» номли янги ҳужжатли фильмда маълум қилди.

Путиннинг фикрича, Ғарб давлатлари Россиянинг мустақил ва суверен давлат сифатида мавжуд бўлишини истамайди. «Ғарб Россияни бир неча қисмларга бўлиб, уни ўз таъсири остига олишга интилади», деб таъкидлади у.

Россия президенти шу муносабат билан ўзининг 2007 йилдаги машҳур Мюнхен конференциясидаги нутқини ёдга олди. Ўшанда Путин Россиянинг позициясини Ғарб ҳамкорларига етказишга уринган эди: «Россия ёки мустақил ва суверен бўлади, ёки умуман мавжуд бўлмайди. Буни Ғарб ҳам тушуниши шарт эди. Аммо афсуски, уларнинг позицияси ўзгармади. Шу сабаб бугунги куннинг Украина билан боғлиқ фожиали воқеалари юз берди», деди Путин.

Путиннинг зиддиятли баёнотлари: Уруш сабаби қанчалик ишончли?

Украинага қарши уруш бошланганидан бери Кремль томонидан бундай зиддиятли баёнотлар кўплаб айтилди. Россиянинг 2014 йилда Қрим яримороли босиб олиниши билан бошланган агрессияси дастлаб «рус тилида сўзлашувчи аҳолининг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш» деган баҳона билан оқланган эди. Кейинроқ эса Украина НАТО таркибига кирса, Россия хавфсизлигига жиддий таҳдид солади деган аргументлар илгари сурилди.

2022 йилнинг февралида Россиянинг Украинага кенг қамровли босқинидан олдин Владимир Путин бу урушнинг асосий мақсади сифатида «денацификация» ва «демилитаризация» тушунчаларини илгари сурди. Ҳолбуки, Украинада нацистик ёки фашистик тузум, авторитар ҳокимият йўқ эди ва мамлакат демократик тамойилларга риоя қилган ҳолда фаолият юритиб келган эди.

Шу билан бирга, Путин бир неча бор Украинанинг мустақил давлат сифатидаги мавжудлигига ҳам шубҳа билан қараган. Унинг фикрича, Украина – Россия ерларидан ташкил топган «сунъий давлат». Бу эса халқаро ҳуқуқ меъёрларига тўлиқ зид келадиган, хавфли ва зиддиятли фикрдир.

Путин ўз фикрларида нимани назарда тутмоқда?

Экспертларнинг фикрича, Путин Ғарб давлатларининг сиёсатини Россия жамоатчилигига душман сифатида кўрсатиш орқали ички сиёсий нуфузини мустаҳкамлашга ҳаракат қилмоқда. Шунингдек, халқаро ҳамжамиятнинг Россияга нисбатан санкцияларига ва босимларига қарши жамоатчилик қўллаб-қувватловини сафарбар этишни мақсад қилган.

Аммо Путиннинг бу баёнотлари жаҳон ҳамжамияти томонидан кескин танқид қилинмоқда. АҚШ ва Европа Иттифоқи давлатлари, шунингдек, БМТ ва бошқа халқаро ташкилотлар Россиянинг Украинага қарши босқинини очиқ-ойдин агрессия деб баҳолаб, бунинг учун Москвани халқаро ҳуқуқ олдида жавобгар бўлишга чақириб келмоқда.

Бугунги кунда Россия-Украина уруши давом этмоқда ва унинг оқибатида минглаб одамлар ҳалок бўлмоқда, миллионлаб аҳоли ўз уйларини ташлаб кетишга мажбур бўлди. Бундай вазиятда Путиннинг баёнотлари халқаро ҳамжамият томонидан тинчлик ўрнатиш йўлидаги ҳаракатларга жиддий тўсиқ бўлиши мумкин.

Шундай экан, Путиннинг бу зиддиятли баёнотлари ортдаги ҳақиқий сабаб ва ниятлар ҳақида кўплаб саволлар қолдирмоқда. Бу саволларга эса тарихнинг ўзи жавоб беради. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!