Норвегияның Осло университетінің ғалымдары жүргізген ауқымды зерттеу нәтижелері бойынша, ерлердің миы әйелдерге қарағанда тезірек қартаяды. Бұл туралы ғылыми мақала Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) журналында жарияланды.
Зерттеуге 17 жастан 95 жасқа дейінгі 4 726 дені сау адам қатысты. Олардан барлығы 12 638 МРТ суреті алынды, әрбір қатысушы шамамен үш жыл аралығында екі рет тексерілді. Бұл әдіс ғалымдарға мидағы құрылымдық өзгерістерді уақыт өте келе нақты салыстыруға мүмкіндік берді.
Мамандар ми қыртысының қалыңдығы мен аумағын, сондай-ақ ақ және сұр заттың көлемін талдады. Нәтижесінде ер адамдарда ми көлемінің азаюы мен қыртыстың жұқаруы тезірек болатыны анықталды - әсіресе көру мен есте сақтау үшін жауапты аймақтарда. Әйелдерде тек шап аймағының кішкентай бөлігінде қартаю белгілері байқалды.
Сонымен қатар, ғалымдар бұл айырмашылықтар үлкен емес екенін атап өтті - қабық қалыңдығының жылдық өзгерісі жасқа шаққанда оннан бір пайыз шамасында болды.
Зерттеушілер мидың қартаюына өмір сүру ұзақтығы мен генетикалық факторлардың қалай әсер ететінін де зерттеді. Әйелдер әдетте ерлерге қарағанда ұзағырақ өмір сүреді. Осыны ескере отырып, мидың қартаюы бойынша жыныстар арасындағы айырмашылық жойылды.
Сондықтан ғалымдар әйелдерде Альцгеймер ауруының жиі кездесуі мидың тезірек қартаюымен байланысты емес екенін айтады. Бұл жағдай өмір сүру ұзақтығы, генетика немесе диагностикалық әдістердегі айырмашылықтармен түсіндірілуі мүмкін.
Зерттеу жетекшісі Анна Равндаль былай дейді:
"Біз әйелдердің миы ерлерге қарағанда тезірек бұзылатынын көрсететін дәлел таппадық. Айырмашылықтар өте аз және негізгі факторлар өмір салты мен тұқым қуалаушылыққа байланысты."
Ғалымдар енді ми құрылымындағы өзгерістердің адам жады мен когнитивті қабілеттеріне қалай әсер ететінін тереңірек зерттеуді жоспарлап отыр.
Еске сала кетейік, бұған дейін Бразилияның Риу-Гранди-ду-Сул федералды университетінің ғалымдары америкалық базилик экстракты мидың қартаю процесін баяулатуға және тотығу стрессі мен қабынуды азайтуға көмектесе алатынын мәлімдеген еді.
“Zamin”-ді Telegram-нан оқыңыз!
