Америкалық ғалымдар келесі маңызды зерттеу арқылы заманауи технологиялар мен жас ұрпақтың денсаулығы арасындағы терең байланысты тағы бір рет көрсетті. Әлеуметтік желілер, мобильді ойындар мен түрлі қосымшаларға бай смартфондардың өмірдің бір бөлігіне айналғаны жасырын емес. Бірақ бұл гаджеттердің жасөспірімдердің денсаулығына қалай әсер ететінін анықтау бұрынғыдан да өзекті.
Pediatrics журналында жарияланған ауқымды талдауда 21 ғылыми жұмыстан жинақталған 10 588 жасөспірімнің деректері зерттелді. Нәтижелер өте маңызды қорытындыларды көрсетті: 12 жастан бастап смартфонды үнемі қолдана бастаған жасөспірімдерде депрессияға бейімділік 30 пайызға, артық салмақтың дамуы 40 пайызға және ұйқысыздық ықтималдығы 60 пайызға артты.
Әрине, зерттеу смартфондардың дәл осы мәселелерге себеп болғанын нақты дәлелдемейді. Дегенмен, алдыңғы зерттеулер де осы үрдісті растады: гаджетке қатты берілген жасөспірімдер аз қимылдайды, достарымен ашық қарым-қатынас азаяды, кешке ұйқы режимі бұзылады. Мұның бәрі денсаулыққа үлкен қауіп төндіреді.
Ғалымдар тағы бір қызықты жайтты атап өтті: смартфонды пайдалану "проблемалық" деп бағаланбаған жағдайда да баладағы жағымсыз өзгерістер ерте көрінеді. Яғни, бала гаджетке қаншалықты тәуелді болса да, телефон неғұрлым ерте берілсе, 12 жасқа қарай оның ұйқысыздыққа шалдығуы немесе семіздікке бейімділігі соғұрлым жоғары болады.
Сонымен қатар, зерттеушілер жасөспірімдердің смартфонда немен айналысатыны туралы нақты ақпаратқа ие болмады - ойын ба, әлеуметтік желілер ме, әлде білім беру платформалары ма. Бірақ олардың ойы анық: смартфонға толық тыйым салу шешім емес. Керісінше, балалар мен жасөспірімдерге дұрыс нұсқаулықтар, бақылауға негізделген ережелер және телефонды пайдалануды реттейтін ұсыныстар қажет.
Мамандар кеңірек зерттеулер жүргізуді ұсынады. Оларға сәйкес, балаға смартфон беру үшін ең қолайлы жас, қандай телефон түрлері қауіпсіз және қандай пайдалану нормалары денсаулыққа зиян келтірмейтіні туралы нақты ережелер әзірленуі керек.
Қазіргі жылдам өмірде гаджеттерден қашып құтыла алмайсың. Бірақ оларды пайдалану мәдениетін балалық шақтан қалыптастыру - болашақ ұрпақтың денсаулығын сақтаудың ең маңызды құралдарының бірі болып қала береді.
“Zamin”-ді Telegram-нан оқыңыз!
«Меҳмон» тобындағы келушілер бұл жарияланымға пікір қалдыра алмайды.
