Адамды клондау мәселесі көптеген жылдар бойы жаһандық пікірталастар туғызуда. Биология және этика тұрғысынан алғанда, бұл тақырып қызығушылық пен сан қилы болжамдардың орталығына айналды. Осы мақалада адамның клондауының қазіргі жай-күйі мен ғылыми зерттемелеріне назар аударып, бұл үдерістің этикалық салдарын да талқылаймыз.
Жануарларды клондаудағы ғылыми жетістіктер
1996 жылы доктор Иэн Уилмут басқарған топ алғаш рет қойды сәтті клондады. Әлемдегі алғашқы клонданған жануар, Долли қойы, биология саласындағы төңкерістік оқиғаға айналды. Бұл зерттемелер адамды клондаудың ғылыми негіздерін құру жолындағы алғашқы қадам болды. Кейіннен клондау технологиялары одан әрі дамыды, алайда әлі күнге дейін адамды клондау тәжірибе жүзінде жүзеге аспады.
Адамды клондаудың этикалық мәселелері
Адамды клондау, бір жағынан, биология мен медицинада жаңа мүмкіндіктер ашуы мүмкін, ал этикалық тұрғыдан бұл өте күрделі әрі даулы тақырып. «Клондау» этикалық нормалары бүгінгі күнге дейін терең талқыланып келеді. Сарапшылар, әсіресе, адам клондарының болуы этикалық кедергілер, құқықтық мәселелер және әлеуметтік салдарларға алып келеді деп пайымдайды.
Бұл мәселелерге төмендегідей сұрақтар әкеледі:
- Заңдылық мәселелері: Егер адам клонданса, оған қандай құқықтар беріледі? Жақын туыстықты ажырату және жеке тұлға ретінде құқықтарын қорғау мәселелері туындайды.
- Этикалық мәселелер: Адамды клондағаннан кейін оны «жасап шығару» және оның дене немесе рухани қызметіне әсер ету адамның өзін-өзі түсінуіне қиындықтар тудыруы мүмкін.
- Психикалық денсаулық: Клонданған адамның психологиялық және эмоционалдық жағдайы, олардың өзін-өзі танып білуі немесе басқа клондармен қарым-қатынасы терең психикалық мәселелерге әкелуі ықтимал.
3D био-баспа: жаңа технологиялар
Технология мен ғылым дамуы адам ағзаларын 3D арқылы жасау үшін жаңа жолдар ашуда. Бұған 3D био-баспа (био-3D принтинг) технологиясын жатқызуға болады. Бұл технология клондаудың орнын баспаса да, адам ағзаларын жасанды түрде жасап, қажетті ағзаларды қалпына келтіруге көмектесуі мүмкін. Осы бағытта көптеген зерттемелер мен зерттеулер жүргізілуде.
3D ағзаларды басу тек адам тіндерін қайта қалпына келтіріп қана қоймай, әртүрлі ауруларға қарсы күресте маңызды рөл ойнауы күтілуде. Сонымен қатар, бұл технологияның негізгі мақсаты — адам ағзаларын заманауи әдістермен қайта қалпына келтіру және адамды клондаудың үлкен мақсаттарынан гөрі пайдалы жүйелерді құру.
Қорытынды: Адамды клондаудың болашағы
Адамды клондауға қатысты мәселелер биологияда да, этика саласында да үлкен пікірталастар туғызады. Клондау технологиялары одан әрі даму үстінде, бірақ оның қоғамға, адам құқықтарына және психологиясына әсері бойынша көптеген сұрақтар бар. 3D био-баспа технологиясының дамуы, мүмкін, клондаудың артында тұрған қажеттілікті азайтуға көмектесуі ықтимал.
Қазіргі таңда мұндай зерттемелер көпшілік үшін нақты шешім қабылдау үшін емес, жаңа технологиялар мен мүмкіндіктер зерттеліп, бар тәжірибеге негізделіп жүзеге асырылуда.
Адамды клондау мүмкін бе? Биология адамды клондап көрген бе?
Бұл сұрақтар бойынша Onlinekingmediatv арнасындағы «Клон» бағдарламасында сөз қозғалады. Бағдарламада осы сауалдар талқыланып, мамандар дөңгелек үстелде бұл тақырып бойынша пікір алмасты.
«Меҳмон» тобындағы келушілер бұл жарияланымға пікір қалдыра алмайды.
