Өзбекстанда жалға беру қатынастарын түбегейлі жаңа деңгейге шығаратын заң жобасы әзірленді. Осы құжат елдегі жалға алуды қазіргі заманғы, ашық және бәсекелі жүйеге айналдыруды мақсат етеді. Жаңа заң 2027 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енуі күтілуде және қазіргі қолданыстағы ережелерді түбегейлі жаңартады.
Жобада жалға алу түсінігі, жалға алу қатынастарына қатысатын тараптар және жалға беру нысандары нақты әрі түсінікті түрде айқындалған. Мүлікті жалға беруде заңдылық және ашықтылық, тең бәсекелестік орта, сенімді қарым-қатынас, экологиялық қауіпсіздік сынды басым қағидаттарға ерекше назар аударылған.
Ең маңызды жаңалықтар қатарында – мемлекеттік және жекеменшік мүлікті жалға беруде электронды платформалар арқылы ашықтықты қамтамасыз ету бар. Мемлекеттік мүлікті жалға беру үдерісі ендігіде уәкілетті органдар, онлайн-аукциондар және Е-Ижара ақпараттық жүйесі арқылы жүзеге асырылады. Бұл тәжірибе сыбайлас жемқорлық қаупін азайтып, бәсекелестікті арттырады және мүлікті әділетті түрде бөлісуді қамтамасыз етеді.
Заң жобасында бірнеше мемлекеттік органдардың міндеттері нақтыланған: Мемлекеттік активтерді басқару агенттігі жанындағы арнайы орталық, Салық комитеті және Кадастр агенттігі жалға алу қатынастары бойынша өз өкілеттілігі шеңберінде жұмыс атқарады.
Сонымен қатар, мүлікті жалға алу шарттарын жасау, олардың әрекет ету мерзімі, жалға алу ақысы, тараптардың міндеттері, келісімді өзгерту немесе бұзу тәртібі егжей-тегжейлі баяндалған. Кейбір жағдайларда жылжымайтын мүлікті жалға алу шартын мемлекеттік тіркеуден өткізу міндеттеліп, жалдау ақысын негізсіз көтеруге тыйым салынған.
Жаңа заң жобасы жалға алудың әртүрлі салаларындағы ережелерді де нақтылайды:
— жер учаскелерін жалға беру;
— мемлекеттік мүлікті жалға ұсыну;
— мәдени мұра нысандарын пайдалану;
— су ресурстары мен бассейндерді жалға беру негізінде қолдану;
— мемлекеттің қатысуы бар кәсіпорындардың мүлігін пайдалану тәртібі;
— мемлекеттік емес ұйымдардың мүлкі мен көпқабатты үйлердегі жалпы мүлікті жалға алу.
Сонымен бірге, 1991 жылы қабылданған «Жалға алу туралы» заң және оған қатысты бірқатар құжаттардың күшін жойған деп танылуы көзделуде. Жаңа заңды іске асыру және оның мән-маңызын халыққа жеткізу міндеті Әділет министрлігі мен мүдделі органдарға жүктелуі мүмкін.
Өзбекстанда жалға беру жүйесінің жаңа заңдық негізде қалыптасуы нарықтағы тәртіп, ашықтық және сенімді арттыруға ықпал етеді деп күтілуде. Бұл өз кезегінде азаматтар мен бизнес үшін көбірек мүмкіндік туғызады.
“Zamin”-ді Telegram-нан оқыңыз!
«Меҳмон» тобындағы келушілер бұл жарияланымға пікір қалдыра алмайды.
