Жисмоний машқлар орқали қон босимни қандай тушириш мумкин?

^{Фото: «Домашний очаг»}
Ҳатто ярим соатлик юриш ҳам қон босимини пасайтиради. Қуйида гипертонияни енгиш учун спорт билан қанча шуғулланиш кераклигини маълум қиламиз.

Турли манбаларга кўра, 50 ёшдан ошган катталарнинг учдан бир қисми гипертониянинг қандайдир шаклидан азият чекмоқда, бу уларнинг соғлиғига ва инсульт ёки юрак хуружи каби жиддий касалликларни ривожланиш хавфига таъсир қилиши мумкин. Агар қон босими 130/80 дан ошса, ҳолатни доимий равишда кузатиб бориш ва шифокорнинг барча тавсияларига амал қилиш керак. Диета, керак бўлса дори-дармонлар ва жисмоний машқлар қон босимини назорат остида ушлаб туришга ёрдам беради.

Юқори қон босими нима учун хавфли?
Барқарор юқори қон босими юрак хуружи ва қон томирларининг асосий сабабларидан биридир. Унинг таъсири шундаки, гипертония амалда ҳеч қандай тарзда ўзини намоён қилмайди, шунинг учун ҳеч нарса безовта қилмаса ҳам, босимни назорат қилиш ва уни мунтазам равишда ўлчаш муҳимдир.

Оддий қон босими 120/80 ммҲг дан кам. Систолик қон босими, юқори рақам, юрак урганида қон артерияларга қанчалик куч берганини кўрсатади. Бундан фарқли ўлароқ, диастолик қон босими қанчалик кичик бўлса, юрак дам олаётганда артериялардаги кучни ифодалайди.

Юқори қон босими (гипертония) босқичма-босқич ташхис қилинади. Артериал гипертониянинг 1-босқичи – 130/80 мм Ҳг қон босими ёки ундан юқори. Артериал гипертония 2-босқич – қон босими 140/90 мм Ҳг дан юқори. Шу билан бирга, ҳатто жуда юқори бўлмаган қон босими ҳам хавфли бўлиши мумкин ва охир-оқибат жиддий соғлиқ муаммоларига олиб келади.

Спорт билан шуғулланиш гипертонияда қандай ёрдам беради?
Қон босими даражасининг озгина пасайиши ҳам юрак хасталиги ва инсульт хавфини сезиларли даражада камайтириш учун етарли бўлиши мумкин ва тадқиқотлар шуни кўрсатадики, жисмоний фаоллик бунга ёрдам беради. Қон босимини яхшилашнинг энг яхши усули аэробик машқлардир, чунки у қон томирларини мустаҳкамлайди, уларнинг деворлари юқори қон босимидан доимий стресс туфайли заифлашади. Масғулотнинг оптимал сони ҳафтада 150 дақиқани ташкил қилади ва уни мунтазам равишда, кунига ярим соат давомида бажариш мумкин.

Қон босимини пасайтириш учун қандай машқлар тавсия этилади?

Юриш
Ҳар куни эрталаб ярим соат пиёда юриш қон босимини туширишнинг энг осон усули ҳисобланади. 2019 йилда Ҳйпертенсион нашрида чоп этилган тадқиқот, юриш ортиқча вазнли ва кекса одамларда қон босимига ижобий таъсир кўрсатишини тасдиқлади.

Қанча юриш керак? 2021 йили тақдим этилган яна бир тадқиқот ҳар 1000 қадам систолик қон босимини 0,45 пунктга камайтиришини тасдиқлади. Тадқиқотчиларнинг ҳисоб-китобларига кўра, кунига 10 000 қадам юрадиган одамда систолик қон босими кунига атиги 5 000 қадам юрадиган одамга қараганда 2,25 балл паст бўлади.

Аэробик машқларнинг бошқа турлари
Сузиш, велосипедда юриш, арқондан сакраш ва эшкак эшиш ҳам ажойиб танловдир. Қайси турдаги аэробик машғулотларни танламасликдан қатъи назар, ушбу машғулотлар вазн йўқотиш, юракни мустаҳкамлаш ва юқори қон босимининг яна бир сабаби бўлган стресс даражасини камайтиришга ёрдам беради. Бундан ташқари, биринчи натижалар икки ҳафталик мунтазам машғулотлардан кейин пайдо бўлади.

Қувват машқлари
Агар юқори қон босими мавжуд бўлса, қувват машқлари мажбурий эмас. Аммо мунтазам равишда аэробик машқлар билан шуғулланилса ва шифокор бунга рози бўлса, ҳафтасига бир ёки иккита қувват машқларини қўшиш мумкин. Бу фойдали бўлади, чунки у гипетонияга қарши курашда муҳим омил бўлган вазн йўқотиш ва назорат қилишга ёрдам беради.

Жисмоний машқлар, Қон босимни тушириш, Юриш, Гипертония, Юрак хуружи “Замин” янгиликларини “Twitter”да кузатиб боринг