Uzumning xalqaro IPO imkoniyatlari

Uzum O‘zbekistonning xalqaro birjalarda aksiyalarini joylashtirgan birinchi tashkilotlaridan biriga aylanishi mumkin. Reuters agentligi xabariga ko‘ra, joylashtirish Londonda amalga oshirilishi mumkin.

Kompaniya bu imkoniyatni o‘rganayotganini tasdiqladi, biroq gap faqat Londondagi birja haqida emasligini ta’kidladi. Ekspertlar Uzumning imkoniyatlarini va bu jarayonning O‘zbekiston iqtisodiyoti uchun ahamiyatini tahlil qilishdi.

Uzum O‘zbekistonning eng yirik raqamli ekotizimidir. U bank, moliyaviy texnologiyalar, bozor maydoni (marketpleys) va yetkazib berish xizmatlarini birlashtiradi.

Kompaniya 2022-yilda faol rivojlanishni boshlagan va uch yil ichida onlayn iqtisodiyotning asosiy yo‘nalishlarini qamrab olgan tizimni yaratishga muvaffaq bo‘lgan. Avesta Investment Group kompaniyasining investitsion bank faoliyati direktori Dmitriy Abbasovning so‘zlariga ko‘ra, Uzum haqiqatan ham birinchi to‘liq O‘zbekistonlik “bir shoxli” kompaniyaga aylangan.

Kompaniyaning qiymati taxminan 1,5 milliard dollarni tashkil etadi, bu oxirgi investitsiya raundiga asoslangan. Biznes tez sur’atlarda o‘sishda davom etmoqda: uch yil ichida Uzum bozor maydoni, moliyaviy texnologiyalar, logistika, yetkazib berish va bank echimlarini o‘z ichiga olgan keng qamrovli ekotizimni yaratdi.

Bu hatto xalqaro standartlar bo‘yicha ham katta yutuqdir. 2024-yilda Uzum ekotizimi 100 million dollardan ortiq investitsiya jalb qildi va kompaniya qiymati 1 milliard dollardan oshdi.

Asosiy investor FinSight Ventures venchur fondi bo‘lib, Xanara Investment Management va kompaniyaning yuqori menejmenti ham qatnashdi. 2025-yilda esa Uzum Tencent Holdings Ltd va VR Capital fondidan qo‘shimcha 70 million dollar investitsiya jalb qildi, bu ekotizimning xalqaro investorlar uchun qiziqishini yanada mustahkamladi.

IPO — aksiyalarni birjada joylashtirish orqali aktsionerlik kapitalini jalb qilish jarayonidir. Bu jarayon orqali kompaniya qarz olish o‘rniga aktsiyadorlik mablag‘larini jalb qiladi va investorlarga kompaniya ulushlarini taklif etadi.

Xalqaro birjalarning tanlanishi tasodifiy emas: bu global institutsional investorlar e’tiborini tortish, shaffoflik va obro‘-e’tiborni oshirishni anglatadi. Silk Capital direktorlar kengashi a’zosi Kamoliddin Talipovning fikriga ko‘ra, o‘zbek kompaniyalarining xalqaro birjalarga chiqishi ijobiy jarayondir.

Bu orqali jahon O‘zbekiston haqida bilib oladi va mamlakatning imijini oshiradi. Shu bilan birga, boshqa kompaniyalar ham IPO orqali qisman xususiylashtirishni amalga oshirish imkoniyatiga ega bo‘ladi.

Talipov xalqaro birjalar ulkan moliyaviy resurslarga yo‘l ochishini ta’kidlaydi: “Aksiyalar deyarli cheksiz muddatli resurslarni taqdim etadi va barqaror o‘sish uchun mustahkam poydevor yaratadi.” Uzumning IPO jarayoni nafaqat kompaniya uchun, balki butun bozor uchun yangi yo‘nalish ochib beradi. Ekspertlarning fikriga ko‘ra, xalqaro investorlar O‘zbekistonga tobora qiziqish bildirmoqda.

Dmitriy Abbasovning so‘zlariga ko‘ra, xorijiy mijozlardan, xususan, fondlar va xususiy investorlar tomonidan obligatsiyalar va aksiyalarga qiziqish ortib bormoqda. Bu davlatning faol pozitsiyasi bilan bog‘liq: katta iqtisodiy forumlar, investitsion uchrashuvlar va shaffoflik siyosati xalqaro investorlarning ishonchini oshirmoqda.

IPO Uzum uchun bosqichma-bosqich o‘sishning navbatdagi qadami bo‘lib, boshqa kompaniyalar uchun ham benchmark vazifasini bajaradi. Shu bilan birga, xalqaro investorlar O‘zbekistonning boshqa sohalariga, xususan, moliyaviy sektor, qayta tiklanadigan energetika va infratuzilma loyihalariga ham e’tibor qaratmoqda.

Kelgusi yillarda esa energetika, transport va tog‘-kon sanoati kabi sohalarda xalqaro IPOlar amalga oshirilishi kutilmoqda. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!