O‘tgan oy Qozog‘istonda bo‘lib o‘tgan namoyishlar va zo‘ravonliklar Markaziy Osiyoning yetakchi iqtisodiyotining zaifligini fosh qildi va O‘zbekiston mintaqaning hozirgi lideri sifatida tan olindi. Bu tartibsizliklar Rossiya va Xitoy ta’sir o‘tkazish uchun raqobatlashayotgan, G‘arb esa mintaqaning xomashyo sanoatiga milliardlab dollar sarmoya kiritgan Markaziy Osiyoning geosiyosiy ahamiyatini ko‘rsatdi. Ammo Qozog‘istondagi voqealar shuni ham ko‘rsatdiki, faqat kuchli ijtimoiy tizim va uning xalqi bilan ochiq muloqotga ega bo‘lgan adolatli va shaffof iqtisodiyotni barpo etishgina Markaziy Osiyodagi eng yirik davlat hisoblangan qo‘shni O‘zbekiston kabi bozor o‘zgarishlarini boshdan kechirayotgan mamlakatlarda barqarorlikni ta’minlashi mumkin.
O‘zbekiston 2016 yilda Prezident Shavkat Mirziyoyev hokimiyatga kelganidan so‘ng iqtisodiy va ijtimoiy islohotlarning ulkan dasturini amalga oshirishga kirishdi. Moliyaviy va tarkibiy islohotlar bilan bir qatorda, uning hukumati hukumatning mas’uliyati va shaffofligini oshirish, mintaqaviy hamkorlikni mustahkamlash va dunyo uchun ochiqlikni oshirish siyosatini olib bormoqda. Agar o‘ylangan niyatlar amalga oshsa, Toshkent nafaqat Markaziy Osiyoning iqtisodiy farovonligiga, balki qo‘shni Afg‘onistonda “Tolibon” hokimiyatni qo‘lga kiritganidan keyin mintaqa barqarorligiga ham hissa qo‘shishi mumkin.
Xalqaro valyuta jamg‘armasining (XVJ) O‘zbekistondagi missiyasi va Osiyo taraqqiyot banki (OTB) tomonidan bildirilgan taxminlar bo‘yicha, O‘zbekiston yalpi ichki mahsuloti 2022 va 2023-yillarda Markaziy Osiyoda eng yuqori o‘sish sur’atlari bo‘lib, mos ravishda 5,6 va 5,8 foizga yetishi kutilmoqda.
Inflyatsiya darajasi 10 foizga oshgan bo‘lsa-da, 2022 yilda u 9 foizga tushishi prognoz qilinmoqda, chunki oziq-ovqat ishlab chiqarishning ko‘payishi oziq-ovqat narxlarining o‘sishini sekinlashtirishga yordam beradi, energiya narxi esa global narxlarning keskin o‘sishi sharoitida turg‘unligicha qolmoqda. O‘zbekiston ichki ehtiyojini qondirish uchun Rossiya va Xitoyga tabiiy gaz eksportini ham to‘xtatdi.
Fuqarolik jamiyati bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri hamkorlikni yo‘lga qo‘yish va fuqarolarga o‘z hukumatlarini javobgarlikka tortish vositalarini berish Markaziy Osiyodagi eng ijobiy o‘zgarishlardan biri bo‘ldi.
Biroq Transparency International ma’lumotlariga ko‘ra, O‘zbekistondagi shaffoflik va korrupsiyaga oid xalqaro xavotirlar hamon saqlanib, Mirziyoyevning bozorni liberallashtirish jarayoniga jiddiy muammo bo‘lib qolmoqda.
O‘zbekiston Prezidenti ishsizlik, qashshoqlik, korrupsiya, uy-joy yetishmasligi, ta’lim va sog‘liqni saqlash sohasidagi kamchiliklar kabi muammolarni ochiq e’tirof etib, ularga qarshi kurashmoqda.
Mirziyoyev 2021 yil avgust oyida bergan intervyusida 2020 yilda 1723 nafar mansabdor shaxs korrupsiyada ayblangani, ular yetkazgan zarar 500 milliard o‘zbek so‘mi (46 million dollar) miqdorida baholanganini ta’kidlagan edi. 2021 yilning birinchi yarmida ochilgan jinoyat ishlari soni 1696 taga yetdi.
Hukumat 2026 yilgacha qashshoqlikni sezilarli darajada kamaytirishni va 2030 yilga kelib o‘rta daromadning yuqori darajasiga erishishni maqsad qilgan. Ishbilarmonlik uchun qulayroq muhit va korporativ va daromad solig‘ini sezilarli darajada kamaytirgan soliq islohotlari tufayli O‘zbekiston qo‘shimcha ish o‘rinlari yaratish uchun qulayroq sharoitga ega.
Heritage Foundation tashkilotining Iqtisodiy erkinlik indeksi O‘zbekistonga soliq muhiti bo‘yicha yuqori, jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i stavkasi 22 foiz va korporativ soliqning eng yuqori stavkasi 7,5 foiz baho berdi.
Ushbu siyosatning asosi ta’lim va martaba rivojlanishiga, ayniqsa texnologiya va innovatsiyalarga e’tibor qaratish orqali yoshlarning imkoniyatlarini kengaytirishdir. Mamlakat aholisi bor-yo‘g‘i o‘ttiz yil ichida 75 foizga o‘sdi — 1990 yilda 20 million kishi bo‘lgan O‘zbekiston aholisi bugungi kunda deyarli 35 millionga yetdi. O‘rtacha yoshi yigirma sakkizga yaqin bo‘lsa, o‘ttiz yoshgacha bo‘lgan bolalar va yoshlar aholining 60 foizini tashkil qiladi. Birlashgan Millatlar Tashkilotining Bolalar jamg‘armasi tadqiqotiga ko‘ra, o‘n besh-yigirma yildan keyin ular O‘zbekiston tarixida hozirgacha bo‘lgan eng yirik ishchi kuchiga aylanadi. Ular tarixan keksa yoshlilar hukmronlik qilgan, hozirgacha kommunizm va Sovet hokimiyati merosini yengib o‘tayotgan jamiyatga madaniy va siyosiy o‘zgarishlar olib keladigan avlod bo‘lishi mumkin.
O‘zbekiston ijtimoiy va iqtisodiy islohotlarni ilgari surar ekan, murakkab geosiyosiy muammolarga duch kelayotgan mintaqada yetakchi o‘rinni egallab bormoqda. Qo‘shma Shtatlar va Yevropa Ittifoqi o‘z ishtirokini kengaytirish imkoniyatiga ega. Iqtisodiy hamkorlik va madaniy-ma’rifiy aloqalar G‘arbning Rossiya, Xitoy va Eron ta’siriga qarshi kurashda ishtirokini kengaytirish uchun muhim kanal bo‘ladi. Vashington ham Markaziy Osiyodagi aloqalarni kuchaytirib, Amerikaning Yevrosiyo loyihalarida qatnashishi uchun Toshkentni muhim strategik sherik qilishi kutilmoqda.
Manba: Azon.uz “Zamin” yangiliklarini “Instagram”da kuzatib boring
Ctrl
Enter
Xato topdIngizmi?
Iborani ajratib Ctrl+Enter tugmasini bosingMavzuga oid yangiliklar
NATO bosh kotibi Ukrainaning frontdagi ahvoli yomonlashganini tan oldi
Har qanday katta yoshdagi kishi yetuk emas
Erdo‘g‘on Turkiya Isroil bilan aloqalarini uzganini ma’lum qildi
Borrel YEIning Isroil bilan muloqotini to‘xtatishni taklif qildi
Raqobat qo‘mitasi birjada Ai-80 benzini boshlang‘ich narxiga cheklov o‘rnatdi
Blinken Isroildan uchta muammoni hal etishni talab qildi
Shavkat Mirziyoyev: “Falastinlik bolalar va ayollarni beg‘araz davolashga tayyormiz”
Srechko Katanes: "Qanday qilib so‘nggi daqiqada oddiy gol o‘tkazdik, buni bilmayman"
