Toshkentdagi yig‘ilishda Markaziy Osiyoning xavfli kelajagi muhokama qilindi

Toshkent shahrida Markaziy Osiyoning besh davlati — O‘zbekiston, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikiston va Turkmanistondan tashrif buyurgan taniqli mutaxassislar va ekspertlar ishtirokida muhim yig‘ilish bo‘lib o‘tdi. Yig‘ilishning asosiy maqsadi — mintaqa istiqbolini tahlil qilish, dolzarb muammolar yuzasidan mulohaza almashish va amaliy takliflar ishlab chiqishdan iborat bo‘ldi.

Tadbir O‘zbekistonning yetakchi davlat tadqiqot markazlari tashabbusi bilan tashkil etildi. Muhokamalar yakunlari esa 2025 yil kuzida o‘tkazilishi rejalashtirilayotgan Markaziy Osiyo davlat rahbarlarining Maslahat uchrashuviga taqdim etilishi ko‘zda tutilgan.

Ekspertlar so‘zlariga ko‘ra, mintaqaning kelajagi atrofida ko‘plab umidlar bilan birga jiddiy xavotirlar ham mavjud. Birlamchi muammo sifatida besh davlat o‘rtasidagi integratsiya masalasi tilga olindi. Qarshi tomonlar haligacha umumiy yo‘l xaritasida kelisha olmayotgani qayd etildi.

Qiziqarli jihatlardan biri shundaki, bu galgi uchrashuvda Turkmanistondan eng ko‘p — 6 nafar ishtirokchi qatnashdi. Bu esa Turkmanistonning mintaqaviy hamkorlikka bo‘lgan qiziqishi oshganini ko‘rsatadi, deydi tahlilchilar.

Yig‘ilishda muhokama etilgan asosiy xavflar qatorida suv tanqisligi, ekologik izlanishlar, energetika manbalarining yetishmasligi, hamda narx-navo barqarorligi masalalari alohida tilga olindi. Qozog‘istonlik iqtisodchi Rahim Ushakboyev ta’kidlashicha, hozirgi kunda Markaziy Osiyo hali ham Sovet Ittifoqidan meros qolgan infratuzilmadan foydalanmoqda. Biroq bu tizim aniq yechimlarsiz, uzoqni ko‘zlamagan holda ishlashda davom etyapti.

Tojikistondan qatnashgan muhaqqiq Saodat Jo‘raxonzoda esa muzliklar muammosiga e’tibor qaratdi. Unga ko‘ra, Tojikistonda muzliklar tez sur’atda eriyotgani nafaqat mamlakat uchun, balki butun mintaqa uchun jiddiy ekologik tahdidga aylanmoqda. Shu sababli, mintaqada suv resurslarini boshqarish, uni oqilona taqsimlash va kelajak uchun strategik zaxiralar tuzish dolzarb vazifa ekani ta’kidlandi.

“Rog‘un GESi — Tojikistonning emas, butun Markaziy Osiyoning taraqqiyotdagi qutbidir”, — dedi Jo‘raxonzoda. Uning ta’kidlashicha, energetik mustaqillik va xavfsizlik masalasida davlatlar bir-biriga bog‘liq va bu bog‘liqlik hamkorlikni talab qiladi.

Yig‘ilish ishtirokchilari integratsiya va hamkorlik jarayonlarini mustahkamlash uchun amaliy qadamlar belgilanishi, shuningdek, mintaqaviy institutsional hamkorlikni kuchaytirish kerakligini ta’kidlashdi.

Zamin.uz tahririyati ushbu tashabbuslarni qo‘llab-quvvatlaydi va mintaqaning tinchligi, barqarorligi hamda taraqqiyoti yo‘lida amaliy yechimlarning hayotga joriy etilishiga ishonadi. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!