Britaniyaning Magdrive startapi sun’iy yo‘ldoshlar uchun yangi turdagi, qattiq metallda ishlovchi dvigatellarni taklif qilmoqda. Odatiy tizimlardan farqli o‘laroq, ushbu motorlar orbita bo‘ylab harakatni bir necha barobar samarali qiladi. CNN xabar qilishicha, bunday texnologiya sun’iy yo‘ldoshlarning manyovrchanligini o‘n barobarga oshirishi mumkin.
Kosmik chiqindilar muammosi va Magdrive yechimi
Kosmosdagi chiqindilar muammosi kundan-kunga dolzarb bo‘lib bormoqda. Insoniyat 20 mingdan ortiq sun’iy yo‘ldoshni orbitaga chiqargan, ularning bir qismi allaqachon atmosferada yonib ketgan yoki Yerga qulagan. Biroq 13 mingdan ortiq sun’iy yo‘ldosh hali ham fazoda harakatlanmoqda, shundan beshdan biri ishlamay qolgan obyektlardir. Ushbu chiqindilar faol sun’iy yo‘ldoshlar va Xalqaro kosmik stansiyaga tahdid solmoqda.
Magdrive kompaniyasi ishlab chiqqan magnit texnologiyasi metallni qaynoq plazmaga aylantirib, kuchli tortish effekti hosil qiladi. Buning natijasida dvigatel samaradorligi oshadi va sun’iy yo‘ldoshlar orbitada tezroq va aniqroq harakatlanadi. Hozirda startap dvigatellar uchun misdan foydalanmoqda, biroq kelajakda boshqa qotishmalar ham sinovdan o‘tkaziladi.
Kelajakda chiqindilardan yoqilg‘i sifatida foydalanish
Magdrive'ning eng qiziq jihati — u kelajakda kosmik chiqindilarni yoqilg‘i sifatida ishlatish imkoniyatini beradi. Bu texnologiya asosidagi sun’iy yo‘ldoshlar orbitaning o‘zida metall yig‘ib, uni energiyaga aylantirishi mumkin. Bu nafaqat fazoda chiqindilarni kamaytirish, balki kosmik missiyalarni mustaqil va o‘z-o‘zini ta’minlovchi tizimga aylantirish imkonini yaratadi.
Orbita tozalash loyihalari
Magdrive bilan bir qatorda, Yevropa kosmik agentligi va Yaponiya ham kosmosni chiqindilardan tozalash yo‘nalishida faoliyat yuritmoqda. Yevropa kosmik agentligi 2026 yilda ClearSpace-1 qurilmasini uchirishni rejalashtirgan. Bu apparat yirik chiqindilarni yig‘ish uchun to‘rtta robotlashtirilgan manipulyator bilan jihozlangan. Yaponiya muhandislari esa atmosferaga kirganda butunlay yonib ketadigan LignoSat nomli yog‘och sun’iy yo‘ldoshni yaratishdi.
Muammolar va huquqiy masalalar
Metallni yoqilg‘i sifatida ishlatish texnologiyasining ayrim muammolari mavjud. Masalan, metall zarralari sun’iy yo‘ldosh panellariga o‘rnashib qolib, ularning samaradorligini pasaytirishi mumkin. Shuningdek, huquqiy jihatdan ham muammolar bor — xalqaro kelishuvlarga ko‘ra, hatto ishdan chiqqan sun’iy yo‘ldosh ham uning egasiga tegishli hisoblanadi. Bu esa ularni qayta ishlash jarayonini murakkablashtiradi.
Magdrive'ning yangi magnit dvigatellari va chiqindilarni qayta ishlash g‘oyasi kosmik tadqiqotlar sohasida tub burilish yasashi mumkin. Agar bu texnologiya amalga oshsa, fazoviy chiqindilar nafaqat muammo, balki qimmatli resursga aylanishi mumkin. Shu bois, kelajakda sun’iy yo‘ldoshlar uchun metall yoqilg‘idan foydalanish g‘oyasi katta istiqbolga ega bo‘lishi mumkin.
Ctrl
Enter
Xato topdIngizmi
Iborani ajratib Ctrl+Enter tugmasini bosingMavzuga oid yangiliklar
