Euronews нашрида Ўзбекистон Президентининг эксклюзив интервьюси эълон қилинди

Европа Иттифоқи ва Марказий Осиё давлатларининг етакчилари илк бор бир майдонда йиғиладиган Самарқанддаги саммит тарихий аҳамият касб этади, деб таъкидлади Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев Euronews нашрига берган эксклюзив интервьюсида.

Марказий Осиё – Европа Иттифоқи саммити тарихий Самарқанд шаҳрида ўтказилаётгани Марказий Осиё ва Европа Иттифоқи ўртасидаги муносабатларда муҳим босқич ҳисобланади.

Бу йиғилиш глобал геосиёсий беқарорлик, иқтисодий хавф-хатарлар ва иқлим ўзгариши каби долзарб муаммолар мавжуд бўлган бир пайтда ўтказилмоқда. Бу эса халқаро ҳамкорликнинг янги шаклларини талаб қилади.

Саммитнинг асосий мақсадларидан бири иқтисодий ҳамкорликни мустаҳкамлашдан иборатдир. Марказий Осиё ва Европа Иттифоқи ўртасидаги савдо ҳажми охирги етти йил ичида тўрт баравар ошган. Шу боис бу саммит орқали бу ўсиш динамикасини сақлаб қолиш ва икки минтақа ўртасидаги ҳамкорликни янада мустаҳкамлаш кўзда тутилган.

Euronews: Кейинги йилларда дунё кескин ўзгариб бормоқда: геосиёсий беқарорлик, иқтисодий хавф-хатарлар ва иқлим муаммолари янги халқаро ҳамкорлик форматларини талаб қилмоқда. Бу шароитда Марказий Осиё – Европа Иттифоқи саммити муносабатларнинг янги босқичга кўтарилаётганини англатади. Нега айнан ҳозир бу жараён фаоллашмоқда?

Шавкат Мирзиёев: Бизнинг минтақаларимизни чуқур тарихий илдизлар, ўзаро манфаатлар ва яқин ҳамкорликка бўлган интилиш боғлаб туради. Биз Европа Иттифоқи билан ҳамкорликнинг аниқ кун тартибига эгамиз ва бу муносабатлар деярли ўттиз йиллик шерикликка асосланган.

Европа Иттифоқи билан ҳамкорлигимиз ўзаро манфаатли муносабатларга асосланган.

Марказий Осиё – Европа Иттифоқи формати ноёб ҳамкорлик платформаси бўлиб, миқёси ва институционал имкониятлари жиҳатидан беқиёсдир. Европа Иттифоқи 27 давлатни, шу жумладан учта етакчи G7 давлатини (Германия, Франция ва Италия) бирлаштирадиган энг йирик интеграция тузилмаси сифатида Марказий Осиё билан тизимли ҳамкорликни ривожлантирмоқда.

Европа Иттифоқи билан ҳамкорлик иқтисодиёт ва инвестициялардан тортиб барқарор ривожланиш, хавфсизлик ва рақамли трансформациягача бўлган кенг соҳаларни қамраб олади ва узоқ муддатли стратегик устуворликларга асосланган.

Биз Европалик ҳамкорларимиз билан мунтазам учрашиб турамиз. Бугунги кунда Европа Иттифоқи Марказий Осиё давлатлари билан савдо ва инвестициявий муносабатларни изчил ривожлантирмоқда. Охирги етти йилда Марказий Осиё ва Европа Иттифоқи ўртасидаги товар айирбошлаш тўрт баравар ошиб, 54 миллиард еврони ташкил қилди.

Биз Европа бизнесининг Ўзбекистон ва минтақа давлатлари билан савдо ва инвестициявий ҳамкорликка бўлган қизиқишининг ортиб бораётганидан мамнунмиз.

Минтақамизда кузатилаётган ижобий жараёнлар халқаро ҳамжамиятнинг Марказий Осиёга бўлган қизиқишини оширмоқда. Бу эса минтақанинг муҳим ҳамкор сифатида шаклланаётганини англатади.

Шу шароитда Самарқанд саммитида Марказий Осиё давлатлари ва Европа Иттифоқи ўртасида стратегик ҳамкорликни ўрнатиш ҳақида қарор қабул қилиниши кутилмоқда. Бу эса икки минтақанинг ўзаро ҳамкорлигини янги босқичга олиб чиқади.

Euronews: Саммит ўтказилаётган жой – Самарқанд танлови ҳақида кўпроқ маълумот берсангиз. Бу танлов қандай рамзий маънога эга?

Мирзиёев: Самарқанд – асрлар давомида савдо, фан ва дипломатия маркази бўлиб келган шаҳар. Унинг шуҳрати маданиятлар, халқлар ва ғояларни бирлаштириш қобилиятига асосланган. Бугунги кунда ҳам Самарқанд Европа ва Марказий Осиё ўртасидаги муҳим муаммолар муҳокама қилиниши мумкин бўлган майдонга айланмоқда.

Самарқанд ўзининг кўп асрлик халқаро муносабатлар тарихида алоҳида ўринга эга. Бу ердан олти аср олдин Амир Темур Европа ҳукмдорлари билан фаол алоқа ўрнатган, эркин ва хавфсиз савдони таъминлашга интилиш билдирган.

Бугунги кунда Самарқанд ўзининг тарихий дипломатик ва сиёсий меросини янада бойитиб, халқаро ҳаётдаги алоҳида ролини тикламоқда.

Тарихий жиҳатдан Самарқанддан дунё ягона ва ажралмас, бўлинмаган ҳолда кўринган. Бу – “Самарқанд руҳи” деб аталадиган ноёб феноменнинг моҳиятидир. Бугунги кунда халқаро ҳамкорликнинг тамоман янги формати айнан шу асосда барпо этилмоқда.

Euronews: Марказий Осиёдаги сўнгги йиллардаги ўзгаришлар ва устувор йўналишлар ҳақида фикрингизни билдирсангиз.

Мирзиёев: Аввало, Марказий Осиё Ўзбекистон ташқи сиёсатининг энг устувор йўналишидир. Минтақамиз тарихан мураккаб вазиятни бошдан кечирган. Территориявий низолар, сув ва энергия муаммолари, транспорт ва коммуникация масалалари ҳамда хавфсизлик муаммолари минтақавий барқарорликка таҳдид солиб келган.

Бу муаммоларни чуқур англаб, биз қўшни давлатлар билан яхши қўшничилик ва ўзаро манфаатли ҳамкорликни босқичма-босқич ривожлантириш ҳақида стратегик қарор қабул қилдик. Бу ёндашув ўзаро ишонч ва ҳурмат, умумий манфаатларни ҳисобга олиш тамойилларига асосланган.

Ҳозирги кунда Марказий Осиё конструктив мулоқот, ишонч ва ҳар томонлама ҳамкорлик ҳудудига айланмоқда. Бу жараён ортга қайтмас хусусият касб этганига ишончимиз комил.

Шу сабабли, Самарқанд саммити минтақа ва Европа Иттифоқи ўртасидаги алоқаларни янги босқичга олиб чиқишда муҳим ўрин тутади. Бизнинг мақсадимиз – ўзаро ишонч асосидаги самарали ҳамкорликни ривожлантириш ва умумий фаровонлик йўлида биргаликда ишлашдир. “Замин” янгиликларини “Telegram”да кузатиб боринг