Euronews nashrida O‘zbekiston Prezidentining eksklyuziv intervyusi e’lon qilindi

Yevropa Ittifoqi va Markaziy Osiyo davlatlarining yetakchilari ilk bor bir maydonda yig‘iladigan Samarqanddagi sammit tarixiy ahamiyat kasb etadi, deb ta’kidladi O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev Euronews nashriga bergan eksklyuziv intervyusida.

Markaziy Osiyo – Yevropa Ittifoqi sammiti tarixiy Samarqand shahrida o‘tkazilayotgani Markaziy Osiyo va Yevropa Ittifoqi o‘rtasidagi munosabatlarda muhim bosqich hisoblanadi.

Bu yig‘ilish global geosiyosiy beqarorlik, iqtisodiy xavf-xatarlar va iqlim o‘zgarishi kabi dolzarb muammolar mavjud bo‘lgan bir paytda o‘tkazilmoqda. Bu esa xalqaro hamkorlikning yangi shakllarini talab qiladi.

Sammitning asosiy maqsadlaridan biri iqtisodiy hamkorlikni mustahkamlashdan iboratdir. Markaziy Osiyo va Yevropa Ittifoqi o‘rtasidagi savdo hajmi oxirgi yetti yil ichida to‘rt baravar oshgan. Shu bois bu sammit orqali bu o‘sish dinamikasini saqlab qolish va ikki mintaqa o‘rtasidagi hamkorlikni yanada mustahkamlash ko‘zda tutilgan.

Euronews: Keyingi yillarda dunyo keskin o‘zgarib bormoqda: geosiyosiy beqarorlik, iqtisodiy xavf-xatarlar va iqlim muammolari yangi xalqaro hamkorlik formatlarini talab qilmoqda. Bu sharoitda Markaziy Osiyo – Yevropa Ittifoqi sammiti munosabatlarning yangi bosqichga ko‘tarilayotganini anglatadi. Nega aynan hozir bu jarayon faollashmoqda?

Shavkat Mirziyoyev: Bizning mintaqalarimizni chuqur tarixiy ildizlar, o‘zaro manfaatlar va yaqin hamkorlikka bo‘lgan intilish bog‘lab turadi. Biz Yevropa Ittifoqi bilan hamkorlikning aniq kun tartibiga egamiz va bu munosabatlar deyarli o‘ttiz yillik sheriklikka asoslangan.

Yevropa Ittifoqi bilan hamkorligimiz o‘zaro manfaatli munosabatlarga asoslangan.

Markaziy Osiyo – Yevropa Ittifoqi formati noyob hamkorlik platformasi bo‘lib, miqyosi va institutsional imkoniyatlari jihatidan beqiyosdir. Yevropa Ittifoqi 27 davlatni, shu jumladan uchta yetakchi G7 davlatini (Germaniya, Fransiya va Italiya) birlashtiradigan eng yirik integratsiya tuzilmasi sifatida Markaziy Osiyo bilan tizimli hamkorlikni rivojlantirmoqda.

Yevropa Ittifoqi bilan hamkorlik iqtisodiyot va investitsiyalardan tortib barqaror rivojlanish, xavfsizlik va raqamli transformatsiyagacha bo‘lgan keng sohalarni qamrab oladi va uzoq muddatli strategik ustuvorliklarga asoslangan.

Biz Yevropalik hamkorlarimiz bilan muntazam uchrashib turamiz. Bugungi kunda Yevropa Ittifoqi Markaziy Osiyo davlatlari bilan savdo va investitsiyaviy munosabatlarni izchil rivojlantirmoqda. Oxirgi yetti yilda Markaziy Osiyo va Yevropa Ittifoqi o‘rtasidagi tovar ayirboshlash to‘rt baravar oshib, 54 milliard yevroni tashkil qildi.

Biz Yevropa biznesining O‘zbekiston va mintaqa davlatlari bilan savdo va investitsiyaviy hamkorlikka bo‘lgan qiziqishining ortib borayotganidan mamnunmiz.

Mintaqamizda kuzatilayotgan ijobiy jarayonlar xalqaro hamjamiyatning Markaziy Osiyoga bo‘lgan qiziqishini oshirmoqda. Bu esa mintaqaning muhim hamkor sifatida shakllanayotganini anglatadi.

Shu sharoitda Samarqand sammitida Markaziy Osiyo davlatlari va Yevropa Ittifoqi o‘rtasida strategik hamkorlikni o‘rnatish haqida qaror qabul qilinishi kutilmoqda. Bu esa ikki mintaqaning o‘zaro hamkorligini yangi bosqichga olib chiqadi.

Euronews: Sammit o‘tkazilayotgan joy – Samarqand tanlovi haqida ko‘proq ma’lumot bersangiz. Bu tanlov qanday ramziy ma’noga ega?

Mirziyoyev: Samarqand – asrlar davomida savdo, fan va diplomatiya markazi bo‘lib kelgan shahar. Uning shuhrati madaniyatlar, xalqlar va g‘oyalarni birlashtirish qobiliyatiga asoslangan. Bugungi kunda ham Samarqand Yevropa va Markaziy Osiyo o‘rtasidagi muhim muammolar muhokama qilinishi mumkin bo‘lgan maydonga aylanmoqda.

Samarqand o‘zining ko‘p asrlik xalqaro munosabatlar tarixida alohida o‘ringa ega. Bu yerdan olti asr oldin Amir Temur Yevropa hukmdorlari bilan faol aloqa o‘rnatgan, erkin va xavfsiz savdoni ta’minlashga intilish bildirgan.

Bugungi kunda Samarqand o‘zining tarixiy diplomatik va siyosiy merosini yanada boyitib, xalqaro hayotdagi alohida rolini tiklamoqda.

Tarixiy jihatdan Samarqanddan dunyo yagona va ajralmas, bo‘linmagan holda ko‘ringan. Bu – “Samarqand ruhi” deb ataladigan noyob fenomenning mohiyatidir. Bugungi kunda xalqaro hamkorlikning tamoman yangi formati aynan shu asosda barpo etilmoqda.

Euronews: Markaziy Osiyodagi so‘nggi yillardagi o‘zgarishlar va ustuvor yo‘nalishlar haqida fikringizni bildirsangiz.

Mirziyoyev: Avvalo, Markaziy Osiyo O‘zbekiston tashqi siyosatining eng ustuvor yo‘nalishidir. Mintaqamiz tarixan murakkab vaziyatni boshdan kechirgan. Territoriyaviy nizolar, suv va energiya muammolari, transport va kommunikatsiya masalalari hamda xavfsizlik muammolari mintaqaviy barqarorlikka tahdid solib kelgan.

Bu muammolarni chuqur anglab, biz qo‘shni davlatlar bilan yaxshi qo‘shnichilik va o‘zaro manfaatli hamkorlikni bosqichma-bosqich rivojlantirish haqida strategik qaror qabul qildik. Bu yondashuv o‘zaro ishonch va hurmat, umumiy manfaatlarni hisobga olish tamoyillariga asoslangan.

Hozirgi kunda Markaziy Osiyo konstruktiv muloqot, ishonch va har tomonlama hamkorlik hududiga aylanmoqda. Bu jarayon ortga qaytmas xususiyat kasb etganiga ishonchimiz komil.

Shu sababli, Samarqand sammiti mintaqa va Yevropa Ittifoqi o‘rtasidagi aloqalarni yangi bosqichga olib chiqishda muhim o‘rin tutadi. Bizning maqsadimiz – o‘zaro ishonch asosidagi samarali hamkorlikni rivojlantirish va umumiy farovonlik yo‘lida birgalikda ishlashdir. “Zamin” yangiliklarini “Telegram”da kuzatib boring