Украинадаги уруш: томонларнинг баёнотлари, дунё муносабати, ёрдам ва санкциялар

Россия армиясининг Украинага бостириб кириши билан боғлиқ воқеа-ҳодисаларга оид кечаги кун расмий хабарлари ва янгиликларнинг қисқача шарҳи билан танишинг.

Украина томонининг баёнотлари
Украина президенти Володимир Зеленский ўзининг одатий тунги мурожаатида уруш вақтида мамлакатдаги иқтисодий сиёсат қандай бўлиши кераклиги ҳақида гапирди.

^{Украина президенти Володимир Зеленский. Фото: president.gov.ua}
«Бугун ҳукумат барчамиз учун мураккаб бўлган бу даврда янги иш ўринларини таъминлаш ва бизнесни қўллаб-қувватлашга доир муайян деталларни назарда тутган янги давлат дастурини тақдим этди.

Аввало микробизнес учун қайтарилмас грантлар ҳамда кичик ва ўрта бизнес учун махсус молиявий қўлловга тааллуқли. Россиянинг босими ва русларнинг зарбаларига қарамасдан Украинада иқтисодий фаоллик қайта туғилиши учун барча нарсани қиламиз», — деган Зеленский.

Украина президенти Володимир Зеленский Россия 2014 йилдан буён 400 га яқин халқаро келишувларни бузганини маълум қилган.

Украина қуролли кучлари бирлашган операцияси ўтган сутка ичида эришилган натижалар ҳақида қуйидагича маълумот бермоқда (эслатиб ўтамиз, уруш даврида эълон қилинган маълумотларни мустақил манбалар орқали текширишнинг имкони йўқ):

Жанглар 2 та йўналишда давом этмоқда ва душманнинг 14 та ҳужуми муваффақиятли бартараф этилган.
4 та танк, 2 та артиллерия тизими, 11 та ҳарбий зирҳли техника, 3 та транспорт воситаси, 1 та ўқ-дори омбори йўқ қилинган.
Ҳаво ҳужумидан мудофаа бўлинмалари Донбасс осмонида 4 та «Орлан-10» типидаги пилотсиз учар қурилмани уриб туширган.
«Схид» («Шарқ») тезкор-тактик гуруҳининг маълумотларига кўра, душман қўшинларининг талафоти 30 нафарни ташкил этган.

Россия томонининг баёнотлари
Россия Федерацияси Марказий банки раҳбари Элвира Набиуллинага кўра, Россияда айни вақтда нарх-наво ўчишининг паст суръатларини инфляциянинг барқарор пасайиши сифатида баҳолаб бўлмайди.

^{Россия Марказий банки раҳбари Элвира Набиуллина. Фото: exp.idk.ru}
Набиуллина Россия аҳолисининг инфляцион кутилмалари бир йил аввалги ҳолатга қайтгани, Россия учун иккиламчи санкциялар таҳдиди сақланиб турилгани, Марказий банк 2024 йилда мақсад қилинган инфляция даражасига етишиш учун янада қатъийроқ пул-кредит сиёсати юритилиши мумкинлигини айтган. Шунингдек, Россия нефти экспортининг кескин тушиб кетиши инфляцияга катта босим уюштириши мумкинлигини таъкидлаган.

Набиуллина Марказий банк сиёсатида инвесторларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш устувор вазифа эканини айтган. МБ валюта чекловларига қарамасдан, рублнинг эркин сузиб юрувчи курси сиёсатига содиқ қолади. Инвесторлар эса хорижий қимматбаҳо қоғозларни харид қилишда рискларни эътиборга олишлари лозимлиги таъкидланди.

Россия Мудофаа вазирлигининг махсус вакили Игор Конашенковнинг брифингида эълон қилинган маълумотлар (эслатиб ўтамиз, уруш даврида эълон қилинган маълумотларни мустақил манбалар орқали текширишнинг имкони йўқ):

Юқори аниқликдаги ракеталар билан Днепр аэродромида Украина ҲҲКнинг авиацион техникалари йўқ қилинган. 2 та бошқарув пункти, тирик куч ва техникаларнинг 27 та жамланмасига зарба берилган. 5 та артиллерия позициялари, 5 та қурол-яроғ омбори йўқ қилинган.
Тезкор-тактик авиация томонидан тирик куч ва техникаларнинг 46 та нуқтаси, 150 дан ортиқ аскари, 6 та танк, 4 та дала артиллерияси ускуналари, 2 та «Град» бирваракайига ўт очиш реактив тизими йўқ қилинган.
Россия ҳаво ҳужумидан мудофаа тизими Украина ҲҲКнинг Су-25 ва МиГ-29 самолётларини уриб туширган. Шунингдек, 5 та пилотсиз учар қурилма йўқ қилинган.
Ракета қўшинлари ва артиллерия томонидан Украина ҚКнинг 62 та бошқарув пункти, тирик кучлар ва ҳарбий техникаси жамланган 303 та нуқтаси, артиллерия бўлинмаларининг 138 та ўт очиш позицияларига зарба берилган. Зарбалар натижасида йўқ қилинган аскарлар сони 350 дан ортиқ, шунингдек, 2 та «Град» бирваракайига ўт очиш реактив тизими, 5 та дала алтиллерияси ва миномёт ускуналари, 7 та зирҳли техника, 16 та махсус автомобил, шунингдек, 11 та ёнилғи ва ўқ-дори омборлари йўқ қилинган.
Махсус операция бошланганидан буён Украина ҳарбий техникалари йўқотишлари: 195 та самолёт, 130 та вертолёт, 1168 та пилотсиз учар қурилма, 336 та зенит ракета мажмуалари, 3484 та танк ва бошқа жанговар зирҳли машиналар, 499 та бирваракайига ўт очиш реактив тизими қурилмалари, 1843 та дала артиллерияси ва миномёт қуроллари, шунингдек, 3528 бирликда махсус ҳарбий автомобил техникаси.

Украинага кўмак
Европа иттифоқи Украинада авж олиб бораётган гуманитар инқироз туфайли мамлакатга 205 миллион евро ажратади.

Франция президенти Эммануэл Макрон келгуси ҳафта ичида Киевга ташриф буюриши мумкин — Figaro газетаси.

^{Франция президенти Эммануэл Макрон. Фото: infosmi.net}
Финландия Украина қўшимча қурол-яроғ партиясини жўнатишга ҳозирлик кўрмоқда. Тафсилотлар ошкор қилинмаяпти.

Франция Одесса портини қуршовдан чиқариш бўйича операцияда иштирок этишга тайёрлигини маълум қилган.

Санкциялар ва Россиянинг қарши чоралари
Россия Бутунжаҳон туризм ташкилотини тарк этмоқда. Россия ҳукумати раҳбари Михаил Мишустин тегишли фармойишни имзолаган.

Футбол бўйича Россия премьер лигаси E Football (Pro Evolution Soccer) симуляторидан чиқариб ташланди. Аввалроқ Россия клублари ва терма жамоаларини FIFA симуляторидан EA Sports ҳам ўчирган эди.

Феврал ойи охирларидан бошлаб Россияга денгиз орқали юк ташиш сезиларли тарзда камайган, деб ёзади Bloomberg. Россиянинг Украинага бостириб кирганидан сўнг Maersk, CMA-CGM ва Hapag-Lloyd каби транспорт компаниялари Россияда ўз фаолиятларини тўхтатишган.

^{004. Фото: politico.eu}
Россияда енгил автомобиллар бозори 2022 йил якунларига кўра 2 баробарга қулаши кутилмоқда. Апрел ойида янги енги автомобиллар ва кам тоннали юк машиналари (LCV)нинг сотуви Россияда 78,5 фоизга камайган.

Швейцария Европа Иттифоқининг Россия ва Беларусга қарши Россия нефтига эмбаргони назарда тутувчи олтинчи санкциялар пакетига қўшилган. Санкциялар ҳар икки давлатдан 100 дан ортиқ жисмоний ва юридик шахсларга нисбатан қўлланилган.

Содир бўлаётган урушга қарамасдан Германия 2022 йилнинг январ-апрел ойиларида Россиядан импорт ҳажмини 60 фоизга оширган ва Москвага қўшимча 6 млрд евро пул кўчириб берган, деган Украинанинг ГФРдаги элчиси Андрей Мельник ўз Тwitter’ида. Бу ҳолатда Украина ва Германия ўртасидаги товар айланмаси 11 фоизга қисқарган.

Хитой ва ҳинд импортёрлари Россиядан нефт харид қилиш ҳажмини кўпайтирмоқда ва бу билан Россияга қарши санкцияларнинг самарадорлигини пасайтиришмоқда, дейишади Япониянинг Nikkei нашрида эълон қилинган мақолада.

Нашрга кўра, ХХР май ойида ҳар куни денгиз орқали етказиб бериш йўли билан 800 минг баррел нефт харид қилган. Бу борада январ ойига нисбатан ўчиш 40 фоизни ташкил этган. Ҳиндистоннинг май ойидаги харидлари суткасига 700 минг баррелга етган. Январда Ҳиндистон умуман нефт харид қилмаган.

Халқаро ҳамжамиятнинг муносабати
АҚШ президенти Жо Байден 40 йил ичида рекорд даражага етган инфляциянинг май ойидаги ҳисоботларидан сўнг америкаликлар ёнилғи ва озиқ-овқат маҳсулотлари учун «путин солиғи» тўлаётганини таъкидлаган.

«Биз бензин ва озиқ-овқатга бирваракайига таъсир қилган Путин солиғи каби бу нарсани илгари ҳеч қачон кўрмаганмиз», — деган у Лос-Анжелесда нутқ сўзлай туриб.

^{Европа комиссияси раҳбари Урсула фон дер Ляйен. Фото: vkrizis.ru}
Европа комиссияси раҳбари Урсула фон дер Ляйен: «Биз Украинани тиклаймиз, биз буни қилишга мажбурмиз ва буни албатта амалга оширамиз. Бу бизнинг маънавий бурчимиз».

БМТ «ДХР»да уч нафар хорижлик ҳарбийларга чиқарилган ўлим ҳукмини ҳарбий жиноят деб атаган.

«Ҳарбий асирлар устидан бундай суд маҳкамалари ҳарбий жиноятга тенг. Инсон ҳуқуқлари бўйича олий бош комиссар бошқармаси ўзини давлат деб эълон қилган «ДХР»нинг «олий суди» деб аталувчи маҳкамаси уч нафар ҳарбийни ўлим жазосига ҳукм қилганидан ташвишда. Украина қуролли кучлари қўмондонлигига кўра, бу инсонлар Укрина ҚКнинг таркибида бўлишган, агар шундай бўлса, улар ёлланма жангчилар сифатида кўрилиши керак», – дейилади инсон ҳуқуқлари бўйича БМТ олий бош комиссари бошқармаси матбуот котиби Равина Шамдасанийнинг баёнотида.

Аввалроқ «ДХР» олий суди Буюк Британия фуқаролари Шон Питер ва Эйдин Аслин, марокашлик Иброҳим Саадунга нисбатан ўлим ҳукми ўқиган эди.

Янгиликлар