Техасда иқлим хатарлари зичроқ ва жиддийроқ эканлиги аниқланди

Техасда об-ҳаво билан боғлиқ воқеалар — хусусан, иссиқлик тўлқинлари ва сув тошқинлари илгари тахмин қилинганидан анча кўп ва хавфлироқ экан. Бу ҳақда Техас университети олимлари — доктор Меттю Прессер ва профессор Паола Пассалаккуа томонидан олиб борилган янги тадқиқотда маълум қилинди. Тадқиқот натижалари AGU Advances журналида чоп этилди.

Мутахассислар 2001 йилдан 2020 йилгача бўлган маълумотларни, хусусан, сунъий йўлдошлар орқали қайд этилган ҳарорат ва ёғингарчилик кўрсаткичларини чуқур таҳлил қилган. Улар мавжуд расмий манбалар — NOAA ва Dartmouth Flood Observatory маълумотларига қараганда уч баробар кўп сув тошқинлари рўй берганини ва эътибордан четда қолган 320 миллион долларлик иқтисодий зарар аниқланганини маълум қилмоқда.

"Иссиқлик" — фақат юқори ҳарорат эмас

Тадқиқотда иссиқ кунлар нафақат ҳарорат даражасига, балки инсон организми учун хавфли бўлган намлик-ҳарорат индекси асосида баҳоланган. Олимлар индекси 30 даражадан ошган кунларни "экстремал иссиқлик" деб баҳолаган. 2003 йилдан 2020 йилгача бундай хавфли кунлар сони 2 517 тани ташкил этган — бу йиллар ичидаги кунларнинг қарийб 40 фоизига тўғри келади.

Зарар баҳоси камайтирилган — оқибати эса жиддий

Муаллифлар таъкидлашича, иқлим хавфларини баҳолашда қўлланилаётган анъанавий методлар кўп ҳолатда тўлиқ манзарани акс эттирмайди. Бу эса, ўз навбатида, фуқаролар, хусусан, кам таъминланган ёки ижтимоий жиҳатдан ҳимоясиз гуруҳлар хавф остида қолишига олиб келади.

«Тадқиқотимиздан кўринишича, иқлимий таҳдидларга объектив ва инклюзив ёндошиш талаб этилади. Хусусан, заиф жамоалар манфаати учун маълумотларнинг тўлиқлиги ҳаётий аҳамиятга эга», — дейди профессор Пассалаккуа.

Zamin.uz таҳририяти иқлим хавфлари ва атроф-муҳит таҳдидлари бўйича энг сўнгги маълумотларни етказишда давом этади. Сиз иқлим ўзгаришининг жамиятга таъсири ҳақида нима деб ўйлайсиз? «Замин»ни Telegram’да ўқинг!