Texasda ob-havo bilan bog‘liq voqealar — xususan, issiqlik to‘lqinlari va suv toshqinlari ilgari taxmin qilinganidan ancha ko‘p va xavfliroq ekan. Bu haqda Texas universiteti olimlari — doktor Mettyu Presser va professor Paola Passalakkua tomonidan olib borilgan yangi tadqiqotda ma’lum qilindi. Tadqiqot natijalari AGU Advances jurnalida chop etildi.
Mutaxassislar 2001 yildan 2020 yilgacha bo‘lgan ma’lumotlarni, xususan, sun’iy yo‘ldoshlar orqali qayd etilgan harorat va yog‘ingarchilik ko‘rsatkichlarini chuqur tahlil qilgan. Ular mavjud rasmiy manbalar — NOAA va Dartmouth Flood Observatory ma’lumotlariga qaraganda uch barobar ko‘p suv toshqinlari ro‘y berganini va e’tibordan chetda qolgan 320 million dollarlik iqtisodiy zarar aniqlanganini ma’lum qilmoqda.
"Issiqlik" — faqat yuqori harorat emas
Tadqiqotda issiq kunlar nafaqat harorat darajasiga, balki inson organizmi uchun xavfli bo‘lgan namlik-harorat indeksi asosida baholangan. Olimlar indeksi 30 darajadan oshgan kunlarni "ekstremal issiqlik" deb baholagan. 2003 yildan 2020 yilgacha bunday xavfli kunlar soni 2 517 tani tashkil etgan — bu yillar ichidagi kunlarning qariyb 40 foiziga to‘g‘ri keladi.
Zarar bahosi kamaytirilgan — oqibati esa jiddiy
Mualliflar ta’kidlashicha, iqlim xavflarini baholashda qo‘llanilayotgan an’anaviy metodlar ko‘p holatda to‘liq manzarani aks ettirmaydi. Bu esa, o‘z navbatida, fuqarolar, xususan, kam ta’minlangan yoki ijtimoiy jihatdan himoyasiz guruhlar xavf ostida qolishiga olib keladi.
«Tadqiqotimizdan ko‘rinishicha, iqlimiy tahdidlarga obyektiv va inklyuziv yondoshish talab etiladi. Xususan, zaif jamoalar manfaati uchun ma’lumotlarning to‘liqligi hayotiy ahamiyatga ega», — deydi professor Passalakkua.
Zamin.uz tahririyati iqlim xavflari va atrof-muhit tahdidlari bo‘yicha eng so‘nggi ma’lumotlarni yetkazishda davom etadi. Siz iqlim o‘zgarishining jamiyatga ta’siri haqida nima deb o‘ylaysiz? “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
Ctrl
Enter
Xato topdIngizmi
Iborani ajratib Ctrl+Enter tugmasini bosing Mavzuga oid yangiliklar
