Чақалоқлар ҳақидаги 10 ҳайратланарли ва илмий тасдиқланган факт

Чақалоқлар инсон ҳаётининг энг нозик, бироқ бирдек ҳайратланарли босқичини ташкил этади. Янги туғилган чақалоқлар баъзан биз ўйлагандан кўра анча мураккаб ва ақл бовар қилмас қобилиятларга эга бўлади. Қуйида мутахассислари томонидан тасдиқланган 10 та қизиқарли факт билан танишинг.

1. Чақалоқнинг мияси туғилганда аллақачон фаол
Янги туғилган чақалоқнинг мияси туғилиш вақтида катталар миясининг 25% ҳажмида бўлади, бироқ бу мия туғруқдан сўнг ҳам фаол ишлайди. Илмий тадқиқотларга кўра, чақалоқлар туғилгандан сўнг 1–2 соат ичида она юзи ва овозини ажрата бошлайди.

2. Яхши эшитади, аммо аввал оқ-қора кўради
Янги туғилган чақалоқлар 20–30 см масофада жойлашган объектларни кўра олади. Улар бир неча ҳафта давомида ранглар ўрнига асосан оқ, қора ва сўндирилган тож рангларни ажрата олади.

3. Тез юрак уриши — соғлом белги
Чақалоқларда юрак уриш частотаси катталарникидан анча юқори — тахминан 120–160 марта/дақиқа. Бу мияга ва органларга етарли кислород етиб боришини таъминлайди.

4. Ҳид ва овозни туғилгандоқ таниб олади
Туғруқдан сўнг бир неча соат ичида чақалоқ она ҳидини ва овозини ажрата олади. Бу эса эмизиш жараёнини осонлаштиради ва она билан муносабатни мустаҳкамлайди.

5. Тана ҳароратига сезгирлиги юқори
Чақалоқлар тана ҳароратидаги озгина ўзгаришларга жуда сезувчан. Шунинг учун уларни ортиқча совитиш ёки иситиш тавсия этилмайди. Кўп педиатрлар "бир қатлам ортиқ" қоидасига амал қилишни тавсия қиладилар — яъни катталар нимада бўлса, чақалоқ битта қўшимча қатламда бўлиши керак.

6. Ҳали тили чиқмаса ҳам нутқий қобилият ривожлана бошлайди
Илмий тадқиқотларга кўра, чақалоқлар 2 ойликдан бошлаб интонация ва талаффуз фарқларини ажрата олиш қобилиятига эга. Бу уларнинг кейинчалик гапиришни ўрганиши учун пойдевор бўлади.

7. Чақалоқлар кўп ухлайди – бу мия ўсиши учун зарур
Янги туғилган чақалоқлар кунига 14–17 соат ухлайди. Уйқу вақтида мияда нейрон алоқалар шаклланади ва маълумот қайта ишланади. Бу улкан нейропластик жараённинг бир қисми ҳисобланади.

8. Кўз контакти — эрта ривожланиш белгиси
Чақалоқлар 6 ҳафталикдан бошлаб кўзга тикилиб қарашни бошлайди. Бу — неврологик ривожланишда муҳим босқич бўлиб, мутахассислар бу орқали аутизм ва бошқа нейроривожланиш ҳолатларини эрта аниқлаш имкониятига эга.

9. Қулоқ шакли ДНКга хос “имзо” ҳисобланади
Чақалоқнинг қулоқ шакли унга хос генетик “имзо” бўлиб, идентификация қилишда аҳамиятга эга. Баъзи ҳолатларда ҳатто қулоқ тузилиши орқали айрим синдромларни эрта аниқлаш мумкин.


10. Ҳар бир чақалоқда 300 та суяк бўлади
Катталарда 206 та суяк бўлса, чақалоқларда туғилганда 300 тагача суяк бўлади. Бу суяклар ўсиш ва ривожланиш давомида бирлашиб боради. Шу сабабли, чақалоқлар жуда эгилувчан ва мўрт тузилишга эга.

Чақалоқлар — нафақат муҳаббат ва меҳрнинг тимсоли, балки табиатнинг энг ҳайратланарли ва мукаммал ижодларидан бири. Илмий асосланган бу маълумотлар чақалоқларга янги нигоҳ билан қарашга, уларни тушуниш ва тўғри парваришлашга ёрдам беради. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!