Куз фасли бошланиши билан кўп одамларда аниқ сабабсиз чарчоқ, руҳий ва жисмоний ҳолсизлик сезила бошлайди. Кундалик вазифаларга куч етмайди, ҳатто оддий ишлар ҳам оғирдек туюлади. Қувватни қандай тиклаш мумкин? Аввало, организмдаги энергия қаерга йўқолганини аниқлаш зарур. Яъни ҳолатнинг оқибатлари билан эмас, унинг илдиз сабаби билан курашиш муҳим.
Шифокор кўригидан ўтиш — биринчи қадам. Чунки баъзан жисмоний фаоллик камлиги, парфюмерия ва тутун ҳидларига ортиқча сезувчанлик, мушакларда мунтазам оғриқлар, бўғимларда заифлик, диққатни жамлай олмаслик ва тез-тез тушкунликка тушиш ҳам узлуксиз чарчоқнинг белгиси бўлади.
Тиббий текширувлар қандай ёрдам беради?
Мутахассислар биринчи навбатда қоннинг тўлиқ таҳлилини ва лейкоцитлар формурасини тавсия қилишади. Бу аниқ белгилар билан намоён бўлмаган, аммо умумий саломатликка таъсир қилаётган яширин касалликларни кўрсатиши мумкин. Қалқонсимон без гормонлари — TSH, T4sv, T3sv ва AT-TPO — организмдаги кучсизлик, руҳий тушкунлик, энергия танқислиги каби ҳолатларнинг асосий сабабларидан бири бўлади.
Пролактин ва кортизол кўрсаткичларидаги ўзгаришлар эса доимий стрессга ишора қилади. Бундай ҳолат нафақат асаб тизимига, балки эндокрин тизими ва умумий саломатликка жиддий таъсир кўрсатади.
Овқатланиш ва витаминлар етишмаслиги
Кўпинча энергия танқислиги нотўғри овқатланиш билан боғлиқ бўлади. Гемоглобин ва ферритин миқдорининг камайиши анемия, витамин ва минераллар етишмаслигидан дарак беради. D витамини (25 OH) даражаси ҳам жуда муҳим — у озиқ моддаларни энергияга айлантиришда асосий рол ўйнайди. Қувват етишмаслиги, чарчоқ ва “бош оғирлиги” айни шу витамин танқислигининг белгиси бўлиши мумкин.
Натижаларга қараб шифокор зарур тавсияларни беради. Лаборатория натижаларини фақат мутахассис тўғри талқин қилиши мумкин.
Нима қилиш керак? Амалий тавсиялар
Саломатлик қай даражада бўлишидан қатъи назар, қуйидаги тавсиялар энергияни қайта тиклашга ёрдам беради:
— Рационни тўғри тузиш. Овқат калорияси етарли бўлиш керак. Организм олган энергиясини қайтариб олмаса, чарчоқ доимийга айланади.
— Витамин ва минерал камчиликларини бартараф этиш. Бу фақат қўшимча воситаларни қабул қилиш эмас, балки тўғри овқатланиш билан боғлиқ.
— Уйқу режимига амал қилиш. Сиркад ритмига кўра 22:30–23:00 орасида ухлаб, 06:00–07:00 да уйғониш тавсия этилади. Хона тўлиқ қоронғи бўлиши муҳим. Уйқу етишмаслиги диққатни сусайтиради, мия фаолиятини пасайтиради ва кучни камайтиради.
— Жисмоний фаоллик. Спорт зал, югуриш, сузиш, рақс — танлаш имконияти кўп. Агар бунга имкон бўлмаса, оддий пиёда юриш ҳам организмга катта фойда беради. Бу нафақат энергетик қувватни тиклайди, балки стресс билан курашишда ҳам жуда самарали.
“Zamin”ни Telegram'да ўқинг!
Меҳмон гуруҳидаги фойдаланувчилар ушбу мақолага изоҳ қолдира олмайди.
