Ўзбекистонда автомобилларни ноқонуний равишда чегара орқали олиб ўтиш билан боғлиқ жиноят ҳолатлари яна авж олди. Божхона қўмитасининг Контрабандага қарши курашиш бошқармаси навбатдаги шов-шувли ишни фош этди — саккиз нафар шахс жами 59 та автомобилни пул эвазига Тожикистонга ноқонуний равишда олиб ўтган.
Мутасаддилар маълум қилишича, мазкур гуруҳ аъзолари ҳар бир машина учун ўртача 100-200 АҚШ доллари миқдорида пул олиб, автоуловларни “Ойбек”, “Ховособод”, “Андархон” ва “Поп” чегара божхона постлари орқали ҳайдаб ўтказишган. Машиналар “Volkswagen”, “BYD”, “Honda”, “Каийи Х3”, “Faw ID4”, “Geely Geometry” каби жаҳон брендидаги замонавий русумларда бўлган.
Шахсий манфаат эвазига давлат хавфсизлигига путур етказиш
Қўмита тарқатган расмий маълумотларга кўра, ушбу жиноятга қўл урганлар орасида 1982 йилда Бухорода, 1991 ва 2001 йилларда Тошкент вилоятида, 1998 ва 1986 йилларда Наманганда туғилган фуқаролар бўлиб, улар шахсий манфаат йўлида юзлаб миллион сўмлик транспорт воситаларини хорижга олиб чиқишга кўмаклашган.
Ҳар бир ишонтирувчи шахс бир нечта автомобилни ҳайдаб чиқишда фаол иштирок этган: кимдир 9, кимдир 12та машинани “олиб чиқариб юборган”. Улар бу хизмат учун фақат нақд пул олишган ва ҳеч қандай расмий шартнома ёки ҳужжат расмийлаштирилмаган.
Қизиғи шундаки, мазкур машиналарнинг барчаси сўнгра Тожикистонда ноқонуний равишда бозорда сотиб юборилган ва қайтарилмаган. Демак, улар ортида турган ҳақиқий эгаларининг мол-мулки ҳам, ҳуқуқий манфаати ҳам жиддий зиён кўрган.
Боғлиқ ҳолатлар ва “ишончнома хавфи”
Божхона қўмитаси ушбу ҳолат муносабати билан аҳолини огоҳликка чақириб, автомашинани бошқа шахсга ишончнома асосида бермаслик ёки бу жараёнда максимал эҳтиёткорликка риоя этиш кераклигини таъкидлади. Айниқса, чегара орқали чиқиб кетиш эҳтимоли бор бўлган ҳолатларда ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органларга дарҳол мурожаат қилиш лозимлиги уқтирилди.
Эслатиб ўтамиз, Kun.uz таҳририяти 2024 йил охирида Абдулла Абдурасулов номи билан боғлиқ шундай воқеа ҳақида суриштирув мақолалар эълон қилганди. У ўнлаб фуқароларнинг машинасини бўлиб тўлаш шарти билан олиб, Қозоғистонга олиб ўтиб, сотиб юборган. Қизиғи шундаки, у чегарадан ўтишда “таможнидагиларга пул берса, осон ўтади” деб изоҳ берганди.
Ўшанда Божхона қўмитаси “Яллама” постидан юзлаб машиналар ноқонуний ўтказилган бўлса-да, ходимлар аралашгани ҳақида далил йўқ, деб баёнот берган. Аммо ортидан яна шунга ўхшаш ҳодиса — бу сафар Тожикистон йўналишида — юзага келди.
Текширувлар ва қонунан чоралар
Қўмита маълумотларига кўра, ҳозирда ушбу иш юзасидан Божхона қўмитасининг Суриштирув ва маъмурий амалиёт бошқармаси томонидан терговга қадар текширув ишлари бошлаб юборилган. Ҳолат Жиноят кодексининг тегишли моддаси асосида ҳуқуқий баҳо бериш учун тергов органига топширилган.
Мазкур вазият шуни кўрсатадики, юртдошларимизнинг шахсий автотранспорт воситаларини бошқа шахсларга вақтинча топширишдаги ишонч даражаси ҳамон юқори. Аммо бу ишонч айни пайтда ўзлари учун жиддий ҳуқуқий, моддий ва ҳатто жиноий оқибатларга сабаб бўлиши мумкин.
Хулоса: Қонун устувор, ишонч чекланган бўлиши шарт
Мамлакатда автомобиллар оқими йилдан йилга ортиб бораётган бир пайтда, уларни ноқонуний каналлар орқали экспорт қилишга уринишлар ҳам кескин кўпаймоқда. Бундай жиноятлар нафақат шахсий мулк дахлсизлигига, балки давлат чегаралари хавфсизлигига ҳам таҳдид солади.
Қонун устувор экан, бу каби ҳолатларга қарши қатъий чоралар кўрилиши аниқ. Шу боис, ҳар бир фуқаро ўз автомобилини ишончнома орқали бермоқчи бўлса, юридик хавф-хатарларини олдиндан ўйлаб, ҳуқуқий маслаҳат олишни ўзига одат қилиши керак. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!
Ctrl
Enter
Хато топдИнгизми
Иборани ажратиб Ctrl+Enter тугмасини босинг Мавзуга оид янгиликлар
