Қазіргі заманның асығыстығы мен дабырында көпшілігі табиғатты ұмытып кетті. Негізінде, адамның денесі мен жаны табиғатпен байланысты жаратылған. Ғалымдар атап өтеді: бар болғаны 20 минут ағаштар арасындағы серуен жүрек соғысын баяулатып, қан қысымын қалыпқа келтіреді және күйзелісті азайтады.
Табиғат адам ағзасын тыныштандыратын энергиямен қайта қуаттайды. Құстардың сайрауы, желдің сыбыры және жасыл көрініс жүйке жүйесін сабырға келтіреді. Бұл процесс денедегі «стресс гормондарының» табиғи жолмен төмендеуіне ықпал етеді.
Жасыл ортада 120 минут өмірді ұзартады
Ұлыбританияда 20 мың адамның қатысуымен жүргізілген кең ауқымды зерттеу нәтижесі бойынша, аптасына кемінде екі сағат табиғат аясында болғандар өздерін сау, тыныш және рухани тұрақты сезінген.
Бұл екі сағатты бір күнде емес, бірнеше бөлікке бөліп өткізу жеткілікті. Ең маңыздысы — табиғатпен тікелей байланыс. Қарапайым серуен, бақтағы жұмыс немесе паркте отырудың өзі ағзаға шипа береді.
Гормондар теңеседі
Ашық ауада, әсіресе орманды жерде уақыт өткізу нәтижесінде ағзадағы кортизол мен адреналин — стресс гормондары — табиғи түрде азаяды. Сонымен бірге, иммундық жүйенің қорғаныш жасушалары, атап айтқанда «natural killer» (NK) жасушалары белсенеді. Бұл жасушалар ағзаны вирустар мен қабынулардан қорғайды.
Жапонияда жүргізілген «шинрин-йоку» («орман ваннасы») зерттеулері көрсеткендей, үш күн қарағай орманында демалған адамдардың ағзасында NK жасушаларының саны айтарлықтай артқан және бұл әсер кемінде бір апта сақталған. Ғалымдар мұны ағаштар бөлетін табиғи ароматикалық заттар — фитонцидтер әсерімен түсіндіреді. Фитонцидтер тыныс жолдары арқылы ағзаға енгенде жүйке жүйесін тыныштандырып, жүрек соғуын баяулатады және иммунитетті белсендіреді.
Сондықтан кейбір елдерде дәрігерлер дәрі-дәрмекпен қатар «жасыл рецептті» (green social prescribing) — апта сайын бірнеше рет табиғатқа шығуды — ұсынады. Мұндай тәжірибе Ұлыбритания, Канада және Жапонияда медициналық практикаға енген. Дәрігерлердің пікірінше, бұл қарапайым, тегін және табиғи әдіс психикалық ширығуды, шаршауды және депрессияны жеңілдетеді.
Иіс те емдейді
Қызығы, табиғаттың тыныштандырғыш қасиеті тек көру немесе жүру арқылы ғана емес, иіс сезу арқылы да іске асады. Қарағайдың, жаңбырдың немесе ылғалды топырақтың табиғи иісі мидағы қауіпсіздік пен тыныштықпен байланысты нейрондарды белсендіреді. Сондықтан орманда не бақта бірнеше минут болудың өзі күйзелісті азайтып, көңіл күйді көтеріп, ұйқы сапасын жақсартады.
Ішектегі пайдалы бактериялар көбейеді
Табиғатта көп уақыт өткізетін адамдарда ішек микробиотасының алуан түрлілігі жоғары болады. Бұл бактериялар ас қорытуды жақсартады, иммунитетті күшейтеді және көңіл күйді тұрақтандырады. Ал қаланың шуымен және ауа ластануымен байланыс, керісінше, пайдалы микроорганизмдерді азайтып, ішек қызметінің бұзылуына, созылмалы шаршауға және тіпті күйзеліске әкелуі мүмкін.
Табиғатты үйге әкеліңіз
Әрдайым табиғатқа шығу мүмкін бола бермейді. Бірақ оны үй жағдайында жасауға болады. NASA зерттеулері бойынша, алоэ вера, хлорофитум, драце́на және спатифиллум сияқты өсімдіктер ауадағы улы заттарды 80%-ға дейін азайтады. Үйде жасыл орта қалыптастыру стресс деңгейін төмендетеді, зейінді арттырады және эмоционалдық күйді тұрақтандырады. Сондай-ақ лаванда, қарағай, лимон және эвкалипт майларымен ароматерапия жүйке жүйесін тыныштандырып, ұйқы сапасын жақсартады.
Табиғатты сезіну үшін алысқа барудың қажеті жоқ — терезені ашыңыз, бөлменің бұрышына шағын гүл қойыңыз немесе ауаны табиғи иістермен тазалаңыз. Осылайша сіз күн сайын табиғаттың емдік күшін сезіне аласыз.
“Zamin”-ді Telegram-нан оқыңыз!
